Tapuya Şerh Verilmesi
Tapuya şerh verilmesi daha basit bir anlatımla tedbir, önlen alınması demektir. Adana’da görev yapan tapu-gayrimenkul Avukatı Saim İNCEKAŞ tapuya konulacak şerhlerin birçok davada kritik önem taşıdığını belirtmektedir. Tapuya ne tür şerhler koyulmaktadır?
Kişisel Hakların Şerhi
TMK md 1009 hükmünde şerhe konu kişisel hakların TMK ve TBK kapsamında yer aldığı görülmektedir.
Örneğin TMK m. 1009 da sayılan;
- arsa payı karşılığı inşaat,
- taşınmaz satış vaadi,
- kira,
- alım,
- onalım,
- gerialım
sözleşmelerinden doğan haklar ile şerh edilebileceği kanunlarda açıkça öngörülen diğer haklar tapu kütüğüne şerh edilebilir.
Örneğin; “Taşınmaz satış vaadi sözleşmelerinin, TMK md 1009 uyarınca tapunun beyanlar hanesine şerhi mümkündür. Böylece sözleşme alacaklısı sözleşmeden kaynaklanan kişisel hakkını kuvvetlendirmiş ve üçüncü kişilere karşı ileri sürme olanağı kazanır. Bu şerh, Tapu K m. 26/6 uyarınca beş yıl için geçerli olup, bu beş yılın dolmasıyla sicilden kaydı silinir ve anılan gücünü yitirir.
Şerhten sonra beş yıl içinde kayda işlenen her türlü haciz, ipotek ve benzeri sözleşme alacaklısının haklarını kısıtlayacak nitelikteki şerhler de sözleşme alacaklısını bağlamaz” 14. HD. 14.5.2013-5772/7256
Tasarruf Yetkisini Kısıtlayan Şerhler
- İhtiyati tedbir için mahkeme kararı veya yazısı,
- Kamu haczi, iflas veya konkordato ile verilen sürenin şerhi için yetkili merciin resmi yazısı,
- Aile konutu şerhi için merkezi nüfus idaresi sisteminden veya nüfus müdürlüğünden alınan yerleşim yeri belgesi ile medeni hali gösterir nüfus kayıt örneği,
- Aile yurdu kurulması halinde mahkeme kararı veya yazısı,
- Eşlerden birinin taşınmaz üzerindeki tasarruf yetkisinin kaldırılması halinde mahkeme kararı,
- Kanunların yasaklayıcı şerh verilmesini öngördüğü diğer hallerde kanunda belirtilen belgeler, aranır”
Geçici Tescil Şerhi
TMK md 1011’e göre; “Aşağıdaki hallerde geçici tescil şerhi verilebilir:
- İddia edilen bir ayni hakkın güvence altına alınması gerekiyorsa,
- Tasarruf yetkisini belirleyen belgelerdeki noksanlıkların sonradan tamamlanmasına kanun olanak tanıyorsa
Geçici tescil şerhi, bütün ilgillerin razı olmasına veya hakimin karar vermesine bağlıdır. Şerhin konusu olan hak sonradan gerçekleşirse, şerh tarihinden başlayarak üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilir.
