Elbirliğinin Paylı Mülkiyete Çevrilmesinde Hüküm Nasıl Kurulmalıdır? Yargıtay Kararı
💡 ÖZET: Mirasçılık belgesine atıf yapılarak hüküm kurulması doğru değildir. Hüküm sonucunda infazda tereddüt oluşturmayacak şekilde elbirliği halindeki mülkiyetin veya payın mirasçılık belgesindeki paylar oranında paylı mülkiyete çevrilmesine karar verilmesi gerekir.
Dava, elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili 2701 ada 38 parsel sayılı taşınmazda elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesini istemiştir.
Davalılar vekili, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalılar vekili temyiz etmiştir.
TMK‘nın 644. maddesi gereğince bir mirasçı, terekeye dahil malların tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi isteminde bulunduğu takdirde sulh hakimi, diğer mirasçılara çağrıda bulunarak belirleyeceği süre içinde varsa itirazlarını bildirmeye davet eder.
Elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya mirasçılardan biri belirlenen süre içinde paylaşma davası açmadığı takdirde, istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verilir.
Mirasçılara gönderilecek davetiyede TMK’nın 644. maddesinde öngörülen şekilde “belirlenen süre içinde elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sü rülmediği veya paylaşma davası açılmadığı takdirde istem konusu mal üzerindeki elbir liği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verileceğinin” bildirilmesi zorunludur.
Bu tür davalarda mirasçılık belgesine atıf yapılarak hüküm kurulması doğru değildir. Hüküm sonucunda infazda tereddüt oluşturmayacak şekilde elbirliği halindeki mül kiyetin veya payın mirasçılık belgesindeki paylar oranında paylı mülkiyete çevrilmesine karar verilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; paydaşlara TMK’nın 644. maddesinde öngörülen şerhi içeren davetiye tebliğ edildiğine dair tebliğ evraklarına dosya içerisinde rastlanamamıştır. Davalılara 7201 sayılı Tebligat Kanununda 6099 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler de nazara alınarak TMK’nın 644. maddesi gereğince ihtaratlı davetiye tebliğ edildikten sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken bu husus gözardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların şimdilik ince lenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 27.03.2018 gü nünde oybirliği ile karar verildi. (Yargıtay 14. HD., Esas No: 2016/2131, Karar No: 2018/2375, Tarih: 27.03.2018).
💡 Bu yönde bir diğer Yargıtay kararı ise şu şekildedir:
Dava, elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili; Konya İli, Karatay ilçesi Saraçoğlu Mahallesi, 24550 ada 1, 2, 3, parsel sayılı taşınmazlar ile Saraçoğlu Mahallesi 5701 ada 14 parsel sayılı taşınmazda 1/3 hisse olmak üzere muris Rıfkı Bardak’ tan intikal eden taşınmazlardaki iştirak halindeki mülkiyetin müşterek mülkiyete dönüştürülmesini talep etmiştir.
Davalı Fatma Y. vekili beyan dilekçesinde; davalıların diğer davacı ve davalılarla riza taksim sözleşmesi yaptığını beyan etmiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı Fatma Y. vekili temyiz etmiştir.
TMK’nin 644. maddesi gereğince bir mirasçı, terekeye dâhil malların tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi isteminde bulunduğu takdirde sulh hâkimi, diğer mirasçılara çağrıda bulunarak belirleyeceği süre içinde varsa itirazlarını bildirmeye davet eder.
Elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya mirasçılardan biri belirlenen süre içinde paylaşma davası açmadığı takdirde, istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verilir.
Mirasçılara gönderilecek davetiyede “belirlenen süre içinde elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya paylaşma davası açılmadığı takdirde istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştü rülmesine karar verileceğinin” bildirilmesi zorunludur.
Bu tür davalarda mirasçılık belgesine atıf yapılmakla yetinilmemeli; hüküm sonu cunda infazda tereddüte neden olunmayacak şekilde elbirliği halindeki mülkiyetin veya payin mirasçılık belgesindeki paylar oranında paylı mülkiyete çevrilmesine karar verilmelidir.
Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi davalarına ilişkin kurulacak hükümde tüm paydaşların paylarının ve paydaşının gösterilmesi, paydaşlara verilen paylarin toplamı ile paydanın birbirine eşit olması gerekir.
Ayrıca; 6100 sayılı HMK’nın 297/2. maddesi gereğince taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında, açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi zorunludur.
Somut olaya gelince; elbirliği mülkiyetinin, paylı mülkiyete çevrilmesinde mirasçılik belgesine atıf yapılmadan her bir paydaşın geçerli mirasçılık belgesine göre pay oranları gösterilerek hüküm kurulması gerekirken, mirasçılık belgesine atıf yapılarak karar verildiği anlaşıldığından, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davali Fatma Y, vekilinin temyiz itirazla ninin kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 06.11.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (Yargıtay 14. HD., Esas No: 2015/17319, Karar No: 2017/8155, Tarih: 06.11.2017)
