Olayımızda başka kişinin arazisine yıllar önce ağaç diken davacı, arazinin şu anki malikinden diktiği ağaçların bedelini talep etmektedir. Ancak arazinin şu anki maliki ise bu bedelin önceki malik olan belediyeden istenmesi gerektiği savunmasını yapmıştır. Nitekim buradaki uyuşmazlığın çözülmesi için mevcut malikin taşınmazı alırken ağaç bedellerini belediyeye ödeyip ödemediği araştırılmalı, mevcut malik ağaç bedellerini de içerecek şekilde belediyeye ödeme yapmışsa buradaki sebepsiz zenginleşme tutarı belediyeden istenmelidir.
Benzer yönde Yargıtay kararı şu şekildedir:
📜 Yargıtay Kararı: Kimin Sebepsiz Zenginleştiği Araştırılmalıdır
“Davacı, dava dilekçesinde davaya konu taşınmazı 7.4.1987 yılında dava dışı R’den harici satış sözleşmesiyle satın aldığını, taşınmaz üzerine malik olduğu inancıyla muhdesat yaptırıp ağaç diktiğini, ancak taşınmazın 7.6.1994 tarihinde hükmen Yalova Belediyesi adına tescil edildiğini, ardından Yalova Belediyesinin taşınmazı 31.7.2012 tarihinde davalıya ihale suretiyle sattığını, ancak davalı tarafından taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatların ve ağaçların bedellerinin ödenmediğini belirterek, Yalova 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/39 değişik iş tespit dosyasıyla değerleri 15.040.64 TL olarak tespit edilen ağaçlar ve muhdesat bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmesini dava ile istemiştir.
Davalı cevabında; davaya konu taşınmazla ilgili Yalova Belediyesi tarafından yapılan ilanda boş arsa olduğunun belirtildiğini, taşınmazı boş arsa olarak satın aldığını, sebepsiz zenginleşmediğini belirterek açılan davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davalının taşınmazı üzerinde bulunan müştemilatlar birlikte ihale yoluyla Yalova Belediyesinden satın aldığı, bu itibarla davacının davasını belediyeye yönlendirmesi gerekirken, davalıya açmış olduğu, bu haliyle davalının pasif husumet ehliyetinin olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık, ihale yoluyla davalıya satılan taşınmaz sebebiyle taşınmaz üzerinde bulunan ağaçlar ve muhdesatlar yönünden davalının sebepsiz zenginleşip zenginleşmediği noktasında toplanmaktadır.
TMK 729/1. maddesinin yollaması ile 722/1. maddesinde “bir kimse kendi arazisindeki yapıda başkasının malzemesini ya da başkasının arazisindeki yapıda kendisinin veya bir başkasının malzemesini kullanırsa, bu malzeme arazinin bütünleyici parçası olur”. Aynı kanunun 723/3. maddesinde ise, “malzeme sahibi iyi niyetli değilse, hakimin hükmedeceği miktar bu malzemenin arazi maliki için taşıdığı en az değeri geçmeyebilir” denilmekte ise de, bu hükümde yer alan hak ayni hak niteliğinde olmayıp, şahsi alacak hakkıdır. Bu hak taşınmazı alan yeni malike karşı 723. maddeye dayanılarak talepte bulunulmaz (HGK 14.11.1962-4/140-94 s. k). Bu durumda davacı B. K un sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanabilir. BK 61 vd. maddeleri gereğince, hukuken geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir başkasının (davacının) malvarlığından istifade ederek kendi malvarlığını artıran kimse (davalı) elde ettiği kazanımı geri vermek zorundadır.
Buna göre davacının dikip yetiştirdiği ağaçlarla, muhdesatlar yönünden bunların mülkiyetini kazanan davalının 818 s. BK 61 vd. maddeleri gereğince sebepsiz zenginleşip zenginleşmediğini araştırmak gerekir. Davalı H. C davaya konu taşınmazı dava dışı Yalova Belediyesinden satın alma yoluyla malik olduğuna göre, ağaç bedeli ve muhdesat bedelinin hangi malike ödendiği hususunun araştırılması gerekir. Eğer davalı ağaç ve muhdesat bedelini önceki malike ödeyerek taşınmazı satın almış ise, sebepsiz zenginleşmeden söz edilemez. Aksi halde, ağaç ve muhdesatın bedelini ödemeden satın almışsa, o takdirde davalı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre elde ettiği kazanımı geri vermek zorundadır.
Dosya içerisinde bulunan ihale dosyasında dava dışı Yalova Belediyesi tarafından yapılan ilanda davaya konu taşınmazın niteliğinin boş arsa olduğu, açık artırma tutanağında ise taşınmazın üzerinde tek katlı binanın olduğunun belirtildiği, ancak davalının taşınmazı ağaç ve muhdesat bedelini ödeyerek satın alıp almadığı hususunun dosya kapsamıyla tespit edilemediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, mahkemece davalının taşınmazı satın alırken, üzerinde bulunan muhdesat ve ağaç bedelini ödeyip ödemediğinin tespit edilerek, davalının ağaç ve muhdesat bedelini önceki malike ödeyerek taşınmazı satın almış ise davanın şimdiki gibi reddine, aksi halde ağaçların ve muhdesat bedelini ödemeden satın almış ise davalı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre elde ettiği kazanımı geri vermek zorunda bulunduğundan işin esasına girilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayanılarak davanın husumetten reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.” (3. Hukuk Dairesi 22.10.2014-16235/13856 sayılı kararı)
