Vasiyette Belirli Mal Bırakma
Belirli mal bırakmada (muayyen mal vasiyeti) mirasbırakan mirasçısına terekeye dahil olan belirli bir değeri bırakır. Bu değer, bir taşınmaz mal, hisse senedi, kitaplar, tablolar, intifa hakkı, bir başkasından olan alacağı olabilir, yani tüm malvarlığı değerleri buraya girer.
Belirli mal bırakmada, terekenin bir kısmı değil, terekeye dahil belirli bir mal bırakılır.
Belirli mal bırakma tasarrufunda mirasçı, miras açıldığında diğer mirasçılara karşı bir alacak hakkı elde eder, yani, belirli mal bırakmada kendiliğinden kazanım yoktur. Mirasbırakan öldüğünde kendisine belirli mal bırakılan kişi, yasal mirasçılardan bu malın kendisine verilmesini isteyecektir. Yani bir talep hakkı elde eder. Mirasçılar bırakılan malı kendisine vermezse dava açar. Yani mirasçı belirli mal bırakma tasarrufunun gereği yerine getirilmezse bir ifa davası açar.
Örneğin, mirasçı, kendisine hisse senetleri bırakılmışsa, mirasbırakanın ölümü ile yasal mirasçılara geçen bu hisse senetleri için “Mirasçılar adına olan X hisse senetlerinin iptali ile benim adıma devrine karar verilmesi” şeklinde talepte bulunur.
Belirli mal bırakmada mirasçı sadece nimetten yararlanır, yani cüz’i haleftir, tereke borçlarından sorumlu değildir. Bu nedenle belirli mal bırakma vasiyeti, tereke borçları ödendikten sonra ifa edilir.
Belirli mal bırakma tasarrufunun değişik şekilleri gündeme gelebilir:
- Belirli mal bırakma tasarrufu taşınır veya taşınmaz mal bırakılması şeklinde gerçekleşebilir.
- Belirli mal bırakma tasarrufu bir intifa hakkının bırakılması şeklinde gerçekleşebilir. Örneğin, mirasbırakan, “Öldüğümde Kızılay’daki işyerimin intifa hakkı X’e kalsın” dediğinde belirli mal olarak intifa hakkının bırakılması söz konusudur. Buna intifa vasiyeti denir.
- Mirasbırakan bir alacak vasiyeti yapabilir. Mirasbırakan üçüncü kişideki bir alacağını belirli mal olarak vasiyet edebilir. Bu alacak, kambiyo senedine bağlı bir alacak olabilir veya adi alacak olabilir. Alacak hakkının mutlaka mirasbırakanın ölümünde muaccel olacak bir alacak olması zorunlu değildir. İleride muaccel olacak bir alacak hakkı da belirli mal olarak vasiyet edilebilir.
