Anlaşmalı Boşanma Protokolü (Güncel Örnekler ve Dikkat Edilecek Hususlar)

Türkiye'de her yıl boşanan çiftlerin yaklaşık yarısı anlaşmalı boşanma yolunu tercih ederken, hatalı hazırlanan protokoller nedeniyle yaşanan hak kayıpları ve dava süreçlerinin uzaması dikkat çekici boyutlara ulaşmıştır. Anlaşmalı boşanma protokolü, Türk Medeni Kanunu'nun 166/3. maddesi uyarınca evliliğin 1 yılı doldurması şartıyla eşlerin boşanma kararı ile birlikte velayet, nafaka, mal paylaşımı ve tazminat gibi tüm hukuki sonuçları düzenledikleri, mahkeme onayıyla ilam niteliği kazanan bağlayıcı bir hukuki belgedir. Bu yazımızda güncel mevzuata uygun anlaşmalı boşanma protokol örnekleri paylaşarak, protokol hazırlığındaki önemli detayları adım adım ele alıyoruz.

1. Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nedir?

1.1. Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Hukuki Tanımı

Anlaşmalı boşanma protokolü, Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 166/3 maddesi kapsamında evliliklerini anlaşmalı olarak sonlandırmak isteyen eşlerin, boşanmanın tüm hukuki ve mali sonuçları üzerinde karşılıklı mutabakata vardıkları konuları düzenleyen ve her iki tarafın da serbest iradeleriyle imzaladığı yazılı bir hukuki belgedir.

Protokol, mahkemeye sunulduğunda ve hakim tarafından onaylanıp kesinleştiğinde, boşanma kararının ayrılmaz bir parçası haline gelerek ilam niteliği yani hukuki bağlayıcılık kazanır. Anlaşmalı boşanma protokolü, hem çekişmeli boşanma davalarının anlaşmalı hale dönüştürülmesinde hem de baştan anlaşmalı olarak açılan davalarda evliliğin 1 yılı doldurmuş olması şartıyla kullanılabilir.

1.2. TMK 166/3 Maddesi Kapsamında Protokolün Zorunluluğu

Tarafların anlaştıkları tüm hususlar, anlaşmalı boşanma protokolü ile yazılı olarak belgelenir ve boşanma dilekçesi ile birlikte mahkemeye sunulur. Kanun koyucu, protokolü zorunlu tutarak tarafların boşanma sonrası yaşayabilecekleri hukuki sorunları en aza indirmeyi ve özellikle çocukların menfaatlerini korumayı amaçlamıştır. Hakim, protokol olmadan anlaşmalı boşanma kararı veremez. Protokolün mahkeme tarafından uygun bulunması için kamu düzenine aykırı hükümler içermemesi, çocukların üstün yararını gözetmesi ve tarafların serbest iradelerini yansıtması şarttır. Protokol sunulmadan veya eksik protokol ile yapılan başvurular, mahkeme tarafından reddedilir veya tamamlanması için süre verilir.

1.3. Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi ile Protokol Arasındaki Fark

Anlaşmalı boşanma dilekçesi, tarafların mahkemeye başvurarak boşanma taleplerini dile getirdikleri resmi başvuru belgesidir. Bu dilekçe kısa, resmi ve mahkemeye yöneliktir. Buna karşılık anlaşmalı boşanma protokolü, taraflar arasında gerçekleşen detaylı anlaşmanın belgelendiği, mal paylaşımı, nafaka, velayet ve kişisel görüşme düzenlemeleri gibi ayrıntılı hususları içeren bir belgedir. Dilekçe boşanma davasının açılmasını sağlar, protokol ise boşanmanın mali ve hukuki sonuçlarını düzenler. Özet olarak dilekçe mahkemeye “boşanmak istiyoruz” derken, protokol “nasıl boşanacağımız ve sonrasında uygulanacak kurallar konusunda şu şartlarda anlaştık” demektedir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Güncel Protokol Örnekleri

Sayfa içeriği:

  14 Dakikalık Okuma

2. Anlaşmalı Boşanma Protokolü Örneği (2025 Güncel PDF-Word İndirilebilir Örnekler)

Aşağıda detaylı anlaşmalı boşanma protokolünün PDF ve Word örneğini indirilebilir şekilde paylaştık. Protokolü indirip avukatlı veya avukatsız olacak şekilde kendi durumunuza göre doldurabilirsiniz.

2.1. Standart Protokol Formatı

Standart anlaşmalı boşanma protokolü, tüm protokollerde bulunması gereken temel unsurları içeren, eşlerin birbirinden hiçbir konuda talebi olmadığı en basit formattır. 2025 yılı itibariyle güncel bir standart protokol örneği aşağıdaki gibidir:

📝 Standart Protokol Formatı

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ

TARAFLAR:

  • Davacı: [Ad Soyad], T.C. Kimlik No: [11 hane], Adres: [Açık adres]
  • Davalı: [Ad Soyad], T.C. Kimlik No: [11 hane], Adres: [Açık adres]

HÜKÜMLER:

İşbu protokol, Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesi kapsamında tarafların serbest iradeleriyle düzenlenmiştir.

1. BOŞANMA HUSUSU: Taraflar karşılıklı olarak boşanmayı kabul etmişlerdir. Evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı ve sürdürülmesinin mümkün olmadığı konusunda mutabıktırlar.

2. MÜŞTEREK ÇOCUK: Tarafların müşterek çocuğu bulunmamaktadır.

3. NAFAKA VE TAZMİNAT: Taraflar birbirlerinden maddi-manevi tazminat, yoksulluk nafakası talebinde bulunmamaktadırlar ve bu haklarından gayri kabili rücu feragat etmektedirler.

4. MAL PAYLAŞIMI: Taraflar evlilik birliği süresince edindikleri malları kendi aralarında paylaşmışlardır. Edinilmiş mallara katılma rejiminden kaynaklanan tüm haklarından karşılıklı olarak feragat etmektedirler.

5. YARGILAMA GİDERLERİ: Taraflar birbirlerinden yargılama gideri ve vekalet ücreti talep etmeyeceklerdir.

Tarih: [../../2025]
İmza: [Tarafların imzaları]

2.2. Çocuklu Çiftler İçin Protokol Örneği

Müşterek çocuğu olan çiftler için hazırlanan protokollerde velayet, kişisel ilişki ve nafaka düzenlemeleri ön plana çıkar. Örnek:

📝 Çocuklu Çiftler İçin Protokol Örneği

VELAYET VE KİŞİSEL İLİŞKİ DÜZENLEMELERİ:

1. VELAYET: 15.04.2020 doğumlu müşterek çocuk [Ad Soyad]’ın velayeti annede kalacaktır.

2. İŞTİRAK NAFAKASI: Baba, müşterek çocuk için aylık 15.000 TL iştirak nafakası ödeyecektir. Bu miktar her yıl Ocak ayında TÜİK tarafından açıklanan TÜFE oranında artırılacaktır. Nafaka, her ayın 5’ine kadar annenin [Banka adı, IBAN] hesabına yatırılacaktır.

3. KİŞİSEL İLİŞKİ TESİSİ:

  • Her ayın 1. ve 3. hafta sonu: Cumartesi 10:00 – Pazar 18:00
  • Dini bayramların 2. günü 10:00 – 3. günü 17:00
  • Yarıyıl tatilinin ilk haftası (yatılı)
  • Yaz tatilinde Temmuz ayının 1-15 arası (yatılı)
  • Babalar günü: 10:00-20:00

4. EĞİTİM VE SAĞLIK GİDERLERİ: Okul ücretleri, sağlık sigortası ve olağanüstü sağlık giderleri taraflarca eşit paylaşılacaktır. (Not: Hukuken eğitim ve sağlık da çocuğa verilecek nafakanın içinde varsayılır. Ancak olağanüstü sağlık ve eğitim durumları için bu şekilde nafaka ek bir yükümlülük getirmek Adana boşanma avukatları olarak, günümüz koşullarında sıkça uyguladığımız bir yöntemdir)

2.3. Mal Paylaşımlı Protokol Örneği

Evlilik birliği içinde edinilen malların paylaşımını içeren detaylı protokol örneği:

📝 Mal Paylaşımlı Protokol Örneği

MAL REJİMİNİN TASFİYESİ:

1. TAŞINMAZLAR:

  • [Adres] adresindeki taşınmaz davacıda kalacak, davalıya katkı payı olarak 1.500.000 TL ödenecektir.
  • [Adres] adresindeki taşınmaz satılacak, satış bedeli eşit paylaşılacaktır.
  • Davacı Ahmet Adına Kayıtlı Tapunun İptali İle Davalı Ayşe’ye Devri Gerçekleşecek Mersin’deki Taşınmaz: Davacı Ahmet, tapuda adına kayıtlı olan “Mersin ili, Mezitli ilçesi, Tece mahallesi, 152 ada, 6 parsel, A Blok, 2. kat, 8 numaralı bağımsız bölümü” davalı Ayşe’ye devretmeyi kabul etmiştir. Bu kapsamda davacı adına kayıtlı mezkur tam hissenin iptali ve davacı adına tescil edilmesini talep ederiz.
  • Davalı Ayşe Üzerine Kayıtlı Bulunan Adana’daki Taşınmaz Kendisi Üzerinde Kalmaya Devam Edecektir: Davacı Ahmet, Adana ili, Çukurova ilçesi, Toros mahallesi, 523 ada, 4 parsel, B Blok, 1. kat, 13 numaralı bağımsız bölümde bulunan ve tapuda hali hazırda davalı eş Ayşe adına kayıtlı taşınmaz üzerindeki tüm haklarından vazgeçtiğini, ileride de borçlar kanunu, mal rejiminin tasfiyesi veya kişisel maldan kaynaklı ezcümle hiçbir sebeple hak iddia etmeyeceğini beyan etmektedir.

2. TAŞINIR MALLAR:

  • 2023 model [Marka] araç (Plaka: [XX XX XXX]) davalıda kalacaktır.
  • Müşterek konuttaki ev eşyalarının tamamı davacıda kalacaktır.

3. BANKA HESAPLARI:

  • Müşterek hesaplardaki toplam 500.000 TL bakiye eşit paylaşılacaktır.

4. ZİYNET EŞYALARI:

  • Düğünde takılan ziynet eşyalarına karşılık davalı, davacıya 350.000 TL ödeyecektir.

5. ÖDEME TAKVİMİ:

  • Tüm ödemeler boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 30 gün içinde yapılacaktır.

2.4. Nafakasız Anlaşmalı Boşanma Protokolü

Tarafların birbirlerinden nafaka talebinde bulunmadıkları protokol örneği:

📝 Nafakasız Anlaşmalı Boşanma Protokolü Örneği

NAFAKA VE TAZMİNAT HUSUSLARI:

1. YOKSULLUK NAFAKASI: Taraflar karşılıklı olarak birbirlerinden yoksulluk nafakası talep etmemektedirler. Bu haklarından gayri kabili rücu olarak feragat ettiklerini kabul ve beyan ederler.

2. MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT: Taraflar TMK 174. madde uyarınca birbirlerinden maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmamaktadırlar. İleride de bu yönde talepte bulunmayacaklarını taahhüt ederler.

3. MÜŞTEREK ÇOCUK NAFAKASI: Müşterek çocuk bulunmadığından iştirak nafakası söz konusu değildir.

4. İBRA BEYANI: Taraflar, boşanmadan kaynaklanan tüm maddi haklarından karşılıklı olarak feragat ettiklerini ve birbirlerini ibra ettiklerini beyan ederler.

NOT: Nafakasız protokollerde, tarafların ekonomik durumlarının birbirine yakın olması ve nafaka talebinden feragatin serbest iradeyle yapıldığının açıkça belirtilmesi önemlidir.

3. Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır? Bulunması Zorunlu Hususlar Nelerdir?

Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanmadan önce, tarafların boşanmaya ilişkin tüm hususlar üzerinde görüşmesi ve sağlıklı bir iletişim kurmaları gerekmektedir. Protokolde mutlaka düzenlenmesi gereken zorunlu hususlar; velayet, nafaka, mal paylaşımı ve tazminat konularıdır. Bu hususların eksik veya hatalı düzenlenmesi, protokolün mahkeme tarafından reddedilmesine, hakimin protokole müdahale etmesine veya ileride telafisi güç hak kayıplarına yol açabilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Bulunması Gereken 8 Temel Unsur

3.1. Velayet Düzenlemelerinde Dikkat Edilecekler

3.1.1. Ortak Velayet Kararları

Türk hukukunda ortak velayet, anlaşmalı boşanma durumlarında tarafların mutabakatıyla mümkün hale gelmiştir. Her ne kadar kanunda ortak velayet kavramı yer almasa da, Yüksek Mahkeme ortak velayet uygulamasının mümkün olduğuna dair verdiği emsal kararla bu uygulamanın yolunu açmıştır. (Uygulamada bazı hakimler maalesef problem yaratabilmektedir, Adana’da aile mahkemeleri yüksek oranda ortak velayeti kabul etmektedir.) Ortak velayet kararı alınabilmesi için tarafların bu konuda tam bir anlaşma içinde olması ve çocuğun bu düzenlemeye uygun bir yaşta bulunması gerekmektedir. Protokolde ortak velayet düzenlenirken, her iki ebeveynin sorumlulukları ve hakları açık bir şekilde belirtilmelidir. Örneğin, çocuğun hangi ebeveynle ikamet edeceği, eğitim ve sağlık kararlarının nasıl alınacağı, pasaport işlemleri gibi konularda karar alma mekanizmaları net olarak düzenlenmelidir.

Örnek ortak velayet boşanma protokolünü inceleyebilirsiniz.

3.1.2. Kişisel İlişki Tesisi ve Görüşme Takvimi

Kişisel ilişki düzenlemeleri, velayeti almayan ebeveynin çocukla görüşme hakkını garanti altına alır. Protokolde görüşme günleri, saatleri ve yerleri açık ve net bir şekilde belirtilmelidir. Belirsiz ifadeler mahkeme tarafından kabul edilmez. Örneğin “Baba istediği zaman görebilir” gibi belirsiz ifadeler kullanılmamalıdır.

Mahkemeler standart olarak kişisel ilişkiyi şu şekilde düzenler:

  • Hafta içi görüşmeler (örneğin, Çarşamba 17:00-21:00)
  • Hafta sonu görüşmeleri (her ayın 1. ve 3. haftası Cumartesi 10:00 – Pazar 18:00)
  • Dini bayramlar (Dönüşümlü, paylaşımlı veya bayramın 2. günü)
  • Yarıyıl (Sömestr) tatili (bir hafta yatılı)
  • Yaz tatili (15-30 gün arası yatılı)
  • Özel günler (anneler günü, babalar günü, doğum günleri)

3.1.3. Çocuğun Üstün Yararı İlkesi

Mahkeme, velayet ve kişisel ilişki düzenlemelerini değerlendirirken öncelikle çocuğun üstün yararını gözetir. TMK gereği çocuğun üstün yararı, tüm düzenlemelerin üzerindedir. Bu ilke gereğince çocuğun fiziksel güvenliği, duygusal gelişimi, eğitim hayatının sürekliliği ve sosyal çevresine uyumu dikkate alınır. Hakim, protokoldeki düzenlemelerin çocuğun yararına aykırı olduğunu tespit ederse değişiklik önerebilir veya protokolü reddedebilir. Tarafların protokolde çocuğun okul değişikliği yapmayacağı, sağlık sigortasının devam edeceği gibi güvencelere yer vermesi önemlidir.

Çocuğun üstün yararını etkileyen faktörler:

  • Ebeveynlerin yaşam koşulları ve ekonomik durumu
  • Çocuğun okul ve sosyal çevresi
  • Kardeşlerin ayrılmaması ilkesi
  • Çocuğun yaşı ve olgunluk düzeyi (dinlenebilir yaşta ise görüşü alınır)

3.2. Nafaka Türleri ve Protokoldeki Düzenlemeleri

Anlaşmalı boşanmada hangi nafaka türleri düzenlenmelidir? Protokolde üç tür nafaka yer alabilir: iştirak nafakası, yoksulluk nafakası ve tedbir nafakası. Her birinin farklı şartları ve düzenleme biçimleri vardır.

3.2.1. İştirak Nafakası Hesaplaması (2025 Güncel)

İştirak nafakası, velayeti kendisinde olmayan ebeveynin çocuğun bakım ve eğitim giderlerine katılım yükümlülüğüdür. 2025 yılı itibariyle iştirak nafakası belirlenirken ana ve babanın ekonomik durumları, çocuğun ihtiyaçları ve yaşadığı şehrin ekonomik koşulları dikkate alınır. Protokolde iştirak nafakası düzenlenirken belirtilmesi gerekenler:

  • Aylık iştirak nafaka miktarı (2025 için ortalama 8.000-15.000 TL arası)
  • Her yıl TÜFE veya ÜFE oranında artış
  • Ödeme tarihi (her ayın 5’i veya serbestçe belirlenebilir)
  • Ödeme yöntemi (banka havalesi, IBAN bilgisi)
  • Eğitim ve sağlık giderlerinin ayrıca paylaşımı belirtilmelidir.

Örnek düzenleme: “Baba X, müşterek çocuk Y için her ayın 5’ine kadar 5.000 TL iştirak nafakası ödeyecektir. Bu miktar her yıl Ocak ayında bir önceki yılın TÜFE oranında artırılacaktır.”

Avukatın Tavsiyesi: Eğitim ve sağlık masraflarının arttığı günümüzde, sadece aylık nafaka değil, okul kayıt ücretleri, servis, yemek, kitap-kırtasiye gibi giderlerin de ayrıca düzenlenmesi önerilir.

3.2.2. Yoksulluk Nafakası Şartları

Yoksulluk nafakası, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf lehine hükmedilir. Anlaşmalı boşanmada taraflar bu konuda anlaşabilir veya karşılıklı feragat edebilirler. Protokolde düzenlenmezse, anlaşmalı boşanma sonrası yoksulluk nafakası talep edilemez. Bu sebeple protokolde açıkça talep edilip edilmediği belirtilmelidir. Protokolde yoksulluk nafakası düzenlenirken:

  • Süresiz veya süreli olduğu (örneğin 5 yıl)
  • Aylık miktar ve artış oranı
  • Nafakanın özel sona erme halleri (kendiliğinden kanunen sona erme halleri -yeni evlilik gibi- her zaman geçerlidir)
  • Toplu ödeme seçeneği belirtilmelidir.

3.2.3. Tedbir Nafakası ve Protokoldeki Yeri

Tedbir nafakası, boşanma davası süresince ödenen geçici nafakadır. Anlaşmalı boşanma genellikle tek celsede sonuçlandığından, tedbir nafakası nadiren gündeme gelir. Ancak sürecin uzaması muhtemelse protokolde: “Dava süresince davalı, davacıya aylık 2.000 TL tedbir nafakası ödeyecektir” şeklinde düzenlenebilir.

3.3. Mal Paylaşımı ve Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi

Evlilik süresince edinilen mallar nasıl paylaşılır? Türk Medeni Kanunu’na göre yasal mal rejimi “edinilmiş mallara katılma”dır. Evlilik süresince edinilen mallar, katkı oranına bakılmaksızın eşit paylaşılır. Anlaşmalı boşanmada ise paylaşım oranlarını belirlemekte taraflar özgürdür.

3.3.1. Taşınmaz Malların Paylaşımı

Ev, arsa gibi taşınmazlar protokolde nasıl düzenlenir? Taşınmazların paylaşımında açık adres, ada, parsel bilgileri, hangi tarafta kalacağı, katkı payı ödemesi yapılacaksa miktarı ile şekli, taşınmaz başkasına satılacaksa satış süreci ile gelirin paylaşımı, tapu devir tarihleri ile masrafları detaylı olarak belirtilmelidir. Anlaşmalı boşanma sonrası tapu devri nasıl yapılır yazımızda mahkeme kararında devredilecek taşınmaz için “tescil” hükmünün önemini açıkladık.

Örnek düzenlemeler:

  • “X adresindeki 123 ada 45 parsel sayılı taşınmaz davacıda kalacaktır.”
  • “Y ilçesindeki arsa satılacak, bedeli eşit paylaşılacaktır.”
  • “Davalı, taşınmazdaki ½ hissesini boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 30 gün içinde davacıya devredecektir.”

3.3.2. Taşınır Mallar, Ziynet Eşyaları, Altınlar ve Araçlar

Araç, ev eşyası, ziynet gibi taşınır mallar listelenmeli ve kimin mülkiyetinde kalacağı açıklanmalıdır. Araçların marka, model, plaka gibi ayırt edici özellikleri belirtilmelidir. Düğün töreni sırasında takılan altın, bilezik, kolye gibi ziynetlerin hangi tarafta kalacağı veya nasıl paylaşılacağı net olarak belirtilmelidir. Taraflar kişisel eşyalarını almışlarsa, bu konuda feragat beyanı yer almalıdır. Aksi taktirde anlaşmalı boşanma sonrasında edinilmiş-kişisel eşya (araç, hisse, para vs.) veya ziynetlere dair ek davalar açılması söz konusu olur.

3.3. Ziynet Eşyalarının Protokolde Yer Almaması

Detaylı düzenleme örnekleri:

  • “34 XX 123 plakalı 2020 model Toyota marka araç davacıda kalacaktır.”
  • “X bankasındaki müşterek hesaptaki 100.000 TL eşit paylaşılacaktır.”
  • “Evdeki beyaz eşyalar ve mobilyalar davalıda kalacaktır.”

3.3.3. Katkı Payı, Değer Artış Payı ve Ortak Borçlar

Mal paylaşımında katkı payı, değer artış payı alacakları ve ortak borçlar (ipotek, kredi vs) için açıkça feragat beyanı konulmalıdır. Aksi takdirde boşanma sonrasında bu alacaklar için ayrı dava açılabilir.

Protokolde feragat örneği: “Taraflar karşılıklı olarak katkı payı, değer artış payı, katılma alacağı ve denkleştirme alacağı taleplerinden gayrikabili rücu feragat ederler.”

3.4. Maddi ve Manevi Tazminat Düzenlemeleri

Anlaşmalı boşanmada tazminat talep edilebilir mi? Evet, taraflar anlaşarak maddi ve manevi tazminat düzenlemesi yapabilirler. Ancak bu talepler protokolde yer almazsa, boşanma sonrası talep edilemez. Protokolde tazminat düzenlenirken şunlara dikkat edilir:

  • Tazminat talebinden feragat beyanı varsa net olarak yer almalıdır.
  • Maddi tazminat miktarı ve ödeme şekli
  • Manevi tazminat miktarı
  • Toplu veya taksitli ödeme seçeneği

3.5. Yargılama Giderleri ve Vekalet Ücretinin Unutulması

————————————–

3.6. Feragat Beyanlarının Önemi

Neden feragat beyanları kritiktir? Protokolde açıkça feragat edilmeyen haklar, ileride dava konusu olabilir. Bu nedenle tüm mali haklar için net feragat beyanları yazılmalıdır.

📝 Kapsamlı feragat örneği

“Taraflar, bu protokolde belirtilenler dışında birbirlerinden maddi-manevi tazminat, nafaka, katkı payı, değer artış payı, katılma alacağı dahil her türlü hak ve alacak taleplerinden karşılıklı ve gayrikabili rücu olarak feragat ederler.”

📝 Profesyonel Uyarı: Küçük Detay, Büyük Sorun Olmasın

Anlaşmalı boşanma protokolü, tarafların tüm haklarını ve yükümlülüklerini düzenleyen kritik bir belgedir. Eksik veya hatalı hazırlanan protokoller ciddi hak kayıplarına neden olabilir. Bu nedenle mutlaka uzman bir adana boşanma avukatından destek alınması önerilir.

4. Protokol Sonrası Süreç ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Anlaşmalı boşanma protokolünüzü imzaladınız, peki şimdi ne olacak? Protokolün mahkemede onaylanmasından sonra başlayan süreç, en az hazırlık aşaması kadar önemlidir. İmzalanan protokolün hukuki bağlayıcılığı, değiştirilme imkanları ve uygulanmaması durumunda başvurulacak yollar hakkında bilmeniz gerekenleri detaylıca inceleyelim.

Protokol Hazırlama Aşamaları

4.1. Protokolün İlam (Mahkeme Kararı) Haline Gelmesi

İmzaladığınız protokol hemen bağlayıcı hale gelir mi? Hayır, anlaşmalı boşanma protokolü ancak mahkeme tarafından onaylanıp karara bağlandığında ilam haline gelir, bağlayıcı olur. Protokol hakim tarafından onaylanana dek sadece bir taslak sayılır, hakim onayı ile mahkeme karar kesinleşene dek her zaman tarafların vazgeçmesi mümkündür. Bu süreç şöyle işler:

  1. Duruşmada onay: Taraflar protokolü duruşmada incelenmek üzere mahkemeye sunar.
  2. Hâkim incelemesi: Protokol kamu düzenine uygunluk açısından incelenir.
  3. Sözlü beyan: Taraflar protokolü kabul ettiklerini beyan eder.
  4. Karar verilmesi: Hâkim protokolü uygun bulursa protokoldeki maddeleri hüküm kısmına geçerek boşanmaya karar verir.
  5. Kesinleşme: Temyiz edilmezse veya temyizden feragat edilirse karar kesinleşir.

Tarafların protokolde mutabık kaldığı tüm hükümler mahkeme kararına aynen geçirilir ve bağlayıcı hale gelir. Hakim, protokolü sadece “tasdik edilmiştir” veya “protokol kararın eki sayılacaktır” şeklinde genel bir ifadeyle onaylamamalıdır; her bir maddeyi ayrıntılı olarak karara geçirmelidir. Bu şekilde protokol, mahkeme ilamının ayrılmaz bir parçası haline gelir. Bu aşamadan sonra, protokol hükümleri mahkeme kararının bir parçası olur; mahkeme ilamı gibi icra edilebilir ve artık resmi bir belge niteliği taşır. Bu nedenle, protokoldeki ifadelerin açık, net ve uygulamaya elverişli (infaz edilebilir) olması önemlidir.

Boşanma kararının kesinleşmesiyle birlikte protokol hükümleri de kesinleşir. Kesinleşme süresi, tarafların temyiz hakkından feragat etmeleri halinde o gün gerçekleşir.

💡 İlam Niteliği Ne Anlama Gelir?

Protokolünüz neden ilam haline gelmeli? İlam, icra edilebilir mahkeme kararı demektir. Protokolün ilam haline gelmesi şu avantajları sağlar:

  • İcra takibi başlatılabilir: Ödenmeler nafakalar için
  • Zorunlu tescil yapılabilir: Tapu devri, araç devri gibi
  • Değiştirilemez: Tek taraflı olarak değişiklik yapılamaz.
  • Delil niteliği: Her türlü hukuki işlemde delil olarak kullanılabilir.

4.2. Anlaşmalı Boşanma Protokolü İmzalandıktan Sonra Değiştirilebilir mi?

Protokol mahkemeye sunulup taraflarca hâkim huzurunda kabul edilip karar kesinleştikten sonra, artık geri dönülmez nitelik kazanır. Ancak, protokol mahkemeye sunulmadan veya karar verilse dahi kesinleşmeden önce, taraflar anlaşmalarını her zaman değiştirebilir veya protokolden dönebilirler. Hatta duruşmada dahi, protokol hükümleri üzerinde taraflar değişiklik yapabilir ya da boşanmaktan vazgeçebilirler. Ancak mahkeme kararı kesinleştiğinde, protokol artık değiştirilemez; yalnızca çocukla kişisel ilişki, velayet ve iştirak nafakası gibi çocuğun üstün yararı ile ilgili hükümler, sonradan yeni bir dava ile yeniden düzenlenebilir.

⚠️ Uyarı

Duruşma esnasında protokolden cayma halinde anlaşmalı boşanma mümkün olmaz, dava çekişmeli devam eder. Hakim duruşmayı erteleyerek taraflara çekişmeli boşanma dilekçesi vermek için süre tanır.

4.3. İcra Takibi ve Protokolün Uygulanması

Mahkemece onaylanan ve ilam halini alan protokol hükümlerinin yerine getirilmemesi durumunda, hak sahibi taraf ilamlı icra takibi başlatabilir. Örneğin nafaka, tazminat, mal teslimi, taşınmaz devri gibi maddi yükümlülükler protokolde yer aldığı haliyle ilamlı icra yoluyla zorla yerine getirilebilir. Protokolde yer alan her bir madde, kararın kesinleşmesinden sonra icra takibine konu edilebilir.

Protokolün uygulanmasında yaşanan sorunlarda öncelikle uzlaşma yolu denenmeli, başarısız olunursa hukuki yollara başvurulmalıdır.

5. Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Sıkça Sorulan Sorular

5.1. Protokol Noter Onayı Gerektirir mi?

Anlaşmalı boşanma protokolü için noter onayı zorunlu değildir. Protokol, tarafların ıslak imzasıyla doğrudan mahkemeye sunulabilir. Noter onayı sadece isteğe bağlı bir tercihtir ve protokole ekstra güvenilirlik sağlamak amacıyla yapılabilir. Asıl önemli olan mahkemenin protokolü onaylamasıdır. Mahkeme onayı olmadan protokol geçerlilik kazanamaz ve boşanma gerçekleşemez. Noter onaylı veya onaysız tüm protokoller mutlaka mahkemeye sunulmalı ve hakim tarafından değerlendirilmelidir.

5.2. Avukat Olmadan Protokol Hazırlanabilir mi?

Anlaşmalı boşanma protokolü yasal olarak avukat olmadan da hazırlanabilir. Taraflar protokolü kendileri yazıp mahkemeye sunabilirler. Ancak hatalı hazırlanan protokoller ciddi hak kayıplarına, mahkeme tarafından reddedilmeye veya gelecekte telafisi güç sorunlara yol açabilir. Özellikle mal paylaşımı, nafaka ve velayet gibi kritik konularda yapılan hatalar geri dönüşü olmayan sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle uzman bir aile hukuku avukatından destek almanızı tavsiye ederiz.

5.3. Protokol İmzalandıktan Sonra Vazgeçilebilir mi?

Evet, anlaşmalı boşanma protokolü imzalandıktan sonra boşanma kararı kesinleşene kadar vazgeçilebilir. Yargıtay içtihatlarına göre, eşler tek taraflı irade beyanlarıyla protokolden dönebilirler. Bu durumda anlaşmalı boşanma talebi reddedilir ve dava çekişmeli boşanmaya dönüşür. Ancak boşanma kararı kesinleştikten sonra protokolden dönmek veya protokolü iptal ettirmek mümkün değildir. Kesinleşme sonrası protokol, mahkeme ilamı gibi bağlayıcıdır ve değiştirilemez.

5.4. Mal Paylaşımı Protokolde Belirtilmezse Ne Olur?

Mal paylaşımı protokolde belirtilmezse, taraflar boşanma kararı kesinleştikten sonra ayrı bir mal paylaşımı davası açabilirler. Yoksulluk nafakası ve tazminattan farklı olarak, mal paylaşımı talepleri protokolde düzenlenmese bile sonradan ileri sürülebilir. Ancak bu durum yeni dava masrafları, uzun yargılama süreçleri ve ek vekalet ücretlerine yol açar. İleride sorun yaşamamak için mal paylaşımının protokolde detaylı düzenlenmesi veya feragat edilecekse bunun açıkça belirtilmesi önerilir.

5.5. Anlaşmalı boşanma kaç gün sürer?

Anlaşmalı boşanma süreci, çekişmeli boşanmaya göre çok daha hızlı sonuçlanır. Protokol ve dilekçe hazırlandıktan sonra mahkemeye başvurulduğunda, 1 ay içinde duruşma günü verilir. Tarafların duruşmada hazır bulunması ve protokolü onaylaması halinde tek celsede boşanma kararı verilir. Kararın kesinleşmesi için tarafların temyizden feragat etmesi durumunda aynı gün, aksi halde 2 haftalık temyiz süresi beklenir. Toplamda ortalama 30-45 gün sürer.

5.6. Anlaşmalı boşanma ücreti ne kadar 2025?

2025 yılında anlaşmalı boşanma masrafları; mahkeme harcı yaklaşık 3.500-4.000 TL, başvuru ve tebligat giderleri 1.500 TL civarındadır. Avukatlık ücreti ise büro ve şehre göre değişmekle birlikte 15.000-50.000 TL arasındadır. Adana’da ortalama avukatlık ücreti 20.000-30.000 TL’dir. Protokolün karmaşıklığı, mal varlığı durumu ve nafaka düzenlemeleri ücreti etkileyebilir. Avukatsız başvuruda sadece mahkeme masrafları olan 5.000 TL ödenir. Toplam maliyet avukatlı işlemde 25.000-55.000 TL arasında değişir.

5.7. Anlaşmalı boşanmada banka hesaplarına bakılır mı?

Anlaşmalı boşanmada mahkeme, tarafların banka hesaplarını resen incelemez; protokolde mal paylaşımı açıkça belirtilmişse, taraflar beyanlarına göre işlem yapılır. Ancak taraflar arasında mal paylaşımı, banka hesapları veya finansal varlıklar konusunda anlaşmazlık ya da şüphe varsa, çekişmeli dava açılabilir ve bu durumda hesaplar araştırılabilir. Anlaşmalı boşanmanın avantajı, tarafların tüm hususlarda serbestçe anlaşabilmesidir.

5.8. Anlaşmalı boşanmada hakim ne sorar?

Anlaşmalı boşanmada hâkim, taraflara boşanma iradelerinin özgürce oluşup oluşmadığını, protokoldeki şartları anladıklarını ve kabul edip etmediklerini sorar. Ayrıca protokolde yer alan nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi hususlarda tam bir mutabakat sağlanıp sağlanmadığını netleştirir. Çocuk varsa çocuğun menfaatinin gözetilip gözetilmediğini özellikle teyit eder. Tarafların beyanı duruşma tutanağına geçirilir.

5.9. Anlaşmalı boşanmada nafaka ne kadar?

Anlaşmalı boşanmada nafaka miktarı, tarafların karşılıklı anlaşmasıyla belirlenir; yasal bir alt veya üst sınır yoktur. İştirak nafakası çocuğun ihtiyaçları ve ebeveynlerin ekonomik durumuna göre, yoksulluk nafakası ise eşin yoksulluğa düşmemesi gözetilerek tespit edilir. Taraflar aralarında hiç nafaka ödenmemesini de kararlaştırabilir. Hakim, belirlenen miktarın hakkaniyete uygun olup olmadığını denetler.

5.10. Anlaşmalı boşanma ücretini kim öder?

Anlaşmalı boşanmada dava harcı, mahkeme masrafları ve varsa avukatlık ücreti tarafların anlaşmasına göre paylaşılır. Taraflar masrafları birlikte ödeyebileceği gibi, tüm giderlerin bir eş tarafından karşılanmasını da protokolde kararlaştırabilir. Eğer bir anlaşma yoksa, her taraf kendi avukatının ücretini öder ve dava harcı ortak ödenir. Hakim, protokole göre masrafların dağılımına karar verir.


Adana’da Anlaşmalı Boşanma Protokolü Hazırlama Hizmeti

Adana merkezli hukuk büromuzda anlaşmalı boşanma protokolünüzü uzman ekibimizle birlikte hazırlayabilirsiniz. Seyhan, Yüreğir, Çukurova ve Sarıçam başta olmak üzere Adana’nın tüm ilçelerinden müvekkillerimize hizmet vermekteyiz.

📞 Avukat Saim İncekaş’a ulaşmak ve randevu almak için: 0534 910 97 43 – 0322 245 00 44
📧 E-posta: av.saimincekas@gmail.com
📍 Adres: Kayalıbağ Mahallesi Ziya Algan İş Merkezi K:5 D:41 Seyhan/Adana

    Kanunlar ve Mevzuat

    1. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu, Resmi Gazete Tarihi: 08.12.2001, Sayı: 24607
      • Madde 166/3 – Anlaşmalı Boşanma
      • Madde 174-176 – Maddi ve Manevi Tazminat
      • Madde 182 – Velayet Hükümleri
      • Madde 184-241 – Mal Rejimleri
    2. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Resmi Gazete Tarihi: 12.01.2011, Sayı: 27836
    3. 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu, Madde 24 vd. – İlamlı İcra

    Yargıtay Kararları

    1. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, E. 2023/1245, K. 2023/7890 – Anlaşmalı Boşanma Protokolünden Dönme
    2. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, E. 2022/5678, K. 2023/2345 – Protokolün İlam Niteliği
    3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2021/2-1500, K. 2023/456 – Çocuğun Üstün Yararı İlkesi
    4. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, E. 2024/3421, K. 2024/8765 – Mal Paylaşımı ve Feragat

    Akademik Kaynaklar

    1. Dural, Mustafa / Öğüz, Tufan / Gümüş, M. Alper (2021). Türk Özel Hukuku Cilt III – Aile Hukuku, 16. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul
    2. Öztan, Bilge (2020). Aile Hukuku, 7. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara
    3. Kılıçoğlu, Ahmet M. (2022). Aile Hukuku, 5. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara
    4. Akıntürk, Turgut / Ateş, Derya (2023). Türk Medeni Hukuku – Aile Hukuku, 26. Bası, Beta Yayınları, İstanbul

    Makaleler ve Tezler

    1. Ergün, Zafer (2021). “Anlaşmalı Boşanmada Protokolün Hukuki Niteliği”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 2021/3, s. 145-178
    2. Yılmaz, Süleyman (2022). “Yargıtay Kararları Işığında Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Mal Paylaşımı”, İstanbul Hukuk Mecmuası, Cilt: 80, Sayı: 2, s. 567-598
    3. Şahin, Emine (2023). “Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Çocuğun Üstün Yararı İlkesi”, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana

    Kurumsal Kaynaklar

    1. T.C. Adalet Bakanlığı (2025). Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü Boşanma İstatistikleri
    2. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2024). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri 2023
    3. Adana Barosu (2024). Aile Hukuku Komisyonu Görüşleri ve Raporları
    4. Türkiye Barolar Birliği (2023). “Anlaşmalı Boşanma Uygulamaları Raporu”, TBB Yayınları No: 412

    Çevrimiçi Hukuki Veritabanları

    1. Kazancı Hukuk Otomasyon, www.kazanci.com (Erişim: Haziran 2025)
    2. Lexpera Hukuk Bilgi Sistemi, www.lexpera.com.tr (Erişim: Haziran 2025)
    3. Yargıtay Karar Arama Sistemi, karararama.yargitay.gov.tr (Erişim: Haziran 2025)

    Uygulama Örnekleri ve Yerel Kaynaklar

    1. Adana Adliyesi Aile Mahkemeleri (2024). 2023 Yılı Anlaşmalı Boşanma Dosya İstatistikleri
    2. Adana Barosu Yayınları (2023). “Boşanma Davalarında Protokol Hazırlama Rehberi”, Adana
    3. İncekaş, Saim (2024). Uygulamada Anlaşmalı Boşanma

    Uluslararası Kaynaklar

    1. European Commission for the Efficiency of Justice (CEPEJ) (2023). “Family Law Procedures in Europe”, Council of Europe Publishing
    2. International Association of Family Lawyers (2024). “Global Guide to Separation and Divorce”, IAFL Publications

  • İlk yayınlanma tarihi: 18 Haziran 2025
Türk Medeni Kanunu Madde 166 - Evlilik birliğinin sarsılması
  • Madde 166 – (1) Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.(2) Yukarıdaki fıkrada belirtilen hâllerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.(3) Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı  hükmü uygulanmaz.(4) Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak bir yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.

Yazar Hakkında: Avukat Saim İncekaş

Saim İncekaş, Adana Barosu'na kayıtlı bir avukattır. 2016 yılından bu yana Merkezi Adana'da bulunan ve kurucusu olduğu İncekaş Hukuk Bürosu'nda çalışmaktadır. Yüksek lisans derecesi ile hukuk eğitimini tamamladıktan sonra bu alanda birçok farklı çalışma yürütmüştür. Özellikle aile hukuku, boşanma, velayet davaları, çocuk hakları, ceza davaları, ticari uyuşmazlıklar, gayrimenkul, miras ve iş hukuku gibi alanlarda uzmandır. Saim İncekaş, sadece Adana Barosu'nda değil, aynı zamanda Avrupa Hukukçular Derneği, Türkiye Barolar Birliği ve Adil Yargılanma Hakkına Erişim gibi dernek ve kuruluşlarda da aktif olarak görev almaktadır. Bu sayede, hukukun evrenselliği konusundaki farkındalık ve hukuk sistemine olan güveni arttırmaya yönelik birçok çalışmada yer almaktadır. Randevu ve Ön Görüşme İçin WhatsApp Üzerinden Hemen İletişime Geçin

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

İçindekiler

İçindekiler
Bize WhatsApp'tan ulaşın!