Tamamlama Harcı Nedir, Yatırılmazsa Ne Olur? Yazar: Avukat Saim İncekaş Yayınlandı: 09 Ekim 2024 Güncellendi: 30 Kasım 2024 Usul Hukuku Tamamlama harcı, Harçlar Kanunu’nun 30. maddesi uyarınca, dava sırasında tespit edilen değerin dava dilekçesinde belirtilen değerden fazla olduğu durumlarda, bu eksik değer üzerinden peşin olarak ödenmesi gereken harçtır. Madde 30’a göre, muhakeme sırasında bu farkın tespit edilmesi halinde, mahkeme yalnızca o celse için muhakemeye devam edebilir. Ancak, takip eden celseye kadar eksik kalan harç tamamlanmadıkça davaya devam edilmez. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 150. maddesi uyarınca, işleme alınması ve davanın devam etmesi 3 ay içerisinde eksik harcın ödenmesine bağlıdır. Sayfa içeriği: Toggle 4 Dakikalık OkumaTamamlama Harcı Neden Ödenir?Tamamlama Harcı Ne Zaman Ödenmelidir?Tamamlama Harcı Ödenmezse Ne Olur?Tamamlama Harcıyla İlgili Yargıtay KararlarıTamamlama Harcının Hukuki Dayanağı Nedir?Tamamlama Harcı Ne Kadardır?Tamamlama Harcı Nasıl Yatırılır?Sıkça Sorulan Sorular (SSS)Tamamlama Harcı Neden Ödenir? Konusu likit, para ve alacak olan davalarda tam dava değeri çoğu zaman bilirkişi raporlarındaki değer tespiti sonrasında netleşir. Davacı taraf tam dava değerini hesaplayamadığı durumlarda davasını kısmi veya belirsiz alacak davası olarak sembolik düşük bir değer üzerinden açar ve oransal nitelikteki harcı da bu sembolik değer üzerinden öder. Dava ilerlediğinde dava konusunun tam değeri tespit edilince, davacı daha önce ödediği harcı da mahsup ederek yeni değer üzerinden tamamlama harcı öder. (Binde 68,31/4) Tamamlama harcının ödenmesi gerektiği, aksi taktirde yargılamanın devam etmeyeceğine yönelik kural Harçlar Kanunu madde 30’da yer almaktadır. “Noksan tespit edilen değer üzerinden harcın ödenmesi” başlıklı Harçlar Kanunu Madde 30: “Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 409. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.” Not: Madde metnin her ne kadar HUMK 409. maddede gösterilen süre yazsa da, bu kısmın HMK 150. madde olarak güncellenmesi gerekmektedir.Tamamlama Harcı Ne Zaman Ödenmelidir? Tamamlama harcı, mahkeme tarafından eksik harçların tespit edilmesiyle birlikte taraflara bildirilir ve hakimin tayin ettiği kesin süre içinde ödenmesi istenir. Harcın eksik olduğunun tespiti ise dava konusunun tam değerinin bilirkişilerce tespiti ardından yapılır. Örneğin tapu iptal davasında evin değeri dava açıldıktan sonraki 3. celsede bilirkişi raporuyla belirlendi ve 3.000.000-TL olduğu anlaşıldı diyelim. Bu durumda davacı taraf 3.000.000-TL üzerinden Binde 68,31/4 oranında eksik harcı hakimin verdiği kesin süre içerisinde tamamlamalıdır. Dava başındaki dilekçesinde sembolik gösterdiği değer ve ödediği harcı mahsup edebilir. Tamamlama Harcı Ödenmezse Ne Olur? Eğer bu harç yatırılmazsa, Harçlar Kanunu’nun emredici hükümleri uyarınca mahkeme, dosyayı eksik harç tamamlanıncaya dek 3 aylığına işlemden kaldırır. 3 ay içerisinde eksiklik tamamlanmazsa dava açılmamış sayılır. Bu durumda yargılama devam etmez ve hakim esas hakkındaki kararını açıklayamaz. Tamamlama harcının ödenmemesi durumunda hakim şu şekilde bir hüküm kurar: “Davacı vekili tarafından tensip zaptındaki ara karar gereği tamamlama harcının kesin süre içerisinde yatırılmaması nedeniyle harçlar kanununun 30. Maddesi gereğince dava yenileninceye kadar 3 ay süre ile dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildi.”Tamamlama Harcıyla İlgili Yargıtay Kararları Yargıtay kararlarında tamamlama harcı ödenmemesinin davanın hukuki sonuçlarını nasıl etkilediği de ayrıntılı şekilde ele alınmıştır. Şu şekilde özetleyebilirim: Geçersiz Harç Tamamlattırma Muhtırası: Yargıtay, harçların yatırılacağı sürenin kesin olarak verilmediği muhtırayı usule aykırı ve geçersiz bulmuş, bu muhtıranın geçersiz olduğunu belirtmiştir. (Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/7701 esas sayılı dosyası) Eksik Harçta Doğrudan Açılmamış Sayılma Kararı Verilemez: Yargıtay, eksik harcın verilen sürede yatırılmaması durumunda öncelikle dosyanın işlemden kaldırılması gerektiğini, doğrudan davanın açılmamış sayılamayacağını vurgulamıştır. (Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2017/1566 esas sayılı dosyası) Fazla Harç Yatırmak Islah Anlamına Gelmez (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/1523 esas sayılı dosyası) Yok Hükmünde Islah Beyanı: Yargıtay, tamamlama harcı yatırılmayan ıslah beyanının yok hükmünde sayılması gerektiğini belirtmiştir. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2019/2574 esas sayılı dosyası) Tamamlama Harcının Hukuki Dayanağı Nedir? Tamamlama harcının hukuki dayanağı Harçlar Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda düzenlenmiştir. İlgili düzenlemelerin özeti şu şekildedir: Harçlar Kanunu Madde 30: Dava sırasında tespit edilen değer, dilekçedeki değerden fazla ise eksik harç ödenmeden davaya devam edilemez. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Madde 150: Duruşmaya gelmeyen veya davayı takip etmeyen tarafların dosyası işlemden kaldırılır. Dosya üç ay içinde yenilenmezse dava açılmamış sayılır. Tamamlama Harcı Ne Kadardır? Tamamlama harcı, artırılan veya ıslah edilen miktarın binde 68,31/4 oranında hesaplanarak belirlenir. Bu oran üzerinden eksik kalan harç miktarı tamamlanır. Harçlar Kanunu’nda belirtilen bu oran üzerinden genellikle hakim tarafından, bazı zamanlar ise davacı tarafça bizzat hesaplama yapılır. Tamamlama Harcı Nasıl Yatırılır? Tamamlama harcı, mahkeme tarafından taraflara tebliğ edilen bildirim doğrultusunda ödenir. Bu harç, mahkemelerin belirlediği banka hesaplarına veya adliyede bulunan vezneye yatırılır. Ödeme yapıldıktan sonra mahkemeye sunulan dekont ile harcın yatırıldığı belgelenir ve böylece dava süreci tamamlanır. Sıkça Sorulan Sorular (SSS) Tamamlama Harcı Nedir?Tamamlama harcı, dava sırasında eksik kalan harç miktarının tamamlanması amacıyla devlete ödenmesi gereken bir bedeldir. Tamamlama Harcı Ödenmezse Ne Olur?Tamamlama harcı ödenmezse, mahkeme kararı kesinleşmez ve dava sonuçlanamaz. Tamamlama Harcı Hangi Kanunla Düzenlenmiştir?Tamamlama harcı, 492 sayılı Harçlar Kanunu ile düzenlenmiştir. Tamamlama Harcı Ne Kadardır?Tamamlama harcı, dava konusu olan mal veya alacak miktarının binde 68,31/4 kadarıdır. Harç uyuşmazlıklarıyla ilgili daha detaylı bilgi almak için Adana merkezli sunduğumuz hukuki hizmetlerden yararlanabilirsiniz. ilgiliKaynakHaberLog Islah ve Harç Tamamlama Dilekçesi Nafaka Davası Harç Hesaplama Dava Harç ve Masraf Hesaplama 492 Sayılı Harçlar Kanunu Avukat Saim İncekaş tarafından yayımlanmıştır. (Adana Barosu 4293 Sicil) Avukat Kemal Durmuşcan, Avukat Tülin Keser tarafından gözden geçirilmiştir. (Adana Barosu 2332 ve 4548 Sicil) İlgili Mevzuat (mevzuat.gov.tr) Yargıtay Kararları (yargitay.gov.tr) Akademik Makaleler (Ulusal Tez Merkezi, Google Scholar, DergiPark) Paylaşın Facebook Twitter LinkedIn
