TMK 301. Madde
Türk Medeni Kanunumuzun 301. maddesi şu şekildedir:
Babalık hükmü – Dava hakkı
Madde 301 – Çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuk isteyebilirler.
Dava babaya, baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılır.
Babalık davası, Cumhuriyet savcısına ve Hazineye; dava ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbar edilir.
Başlık
TMK 301. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: İKİNCİ KISIM: HISIMLIK – BİRİNCİ BÖLÜM: SOYBAĞININ KURULMASI – ÜÇÜNCÜ AYIRIM : TANIMA VE BABALIK HÜKMÜ
Madde başlığı şu şekildedir: Babalık hükmü – Dava hakkı
Gerekçe
Türk Medeni Kanunu 301. maddesinin gerekçesi ise şu şekildedir:
Madde çocuk ile babası arasındaki soybağının hakim hükmü ile kurulabilmesi olanağını, bu olanağın gerçekleşmesini dava açma yoluyla sağlayabilecek kişileri, davanın kime karşı açılacağını ve kime ihbar edileceğini düzenlemektedir. Yürürlükteki Kanunun 295 inci maddesini karşılayan bu maddede İsviçre Medeni Kanununun 261 inci maddesinden esinlenilmiş olmakla birlikte, İsviçre Medeni Kanununun anılan maddesinin aynen alınması söz konusu değildir.
Birinci fıkra ana ve çocuğun, baba ile çocuk arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini isteyebileceklerini, yani ana ve çocuğun babalık davası açabileceklerini hükme bağlamaktadır. Kaynak maddenin birinci fıkrasının aynısıdır. Dava hakkına hem anne hem de çocuk ayrı ayrı sahiptirler.
İkinci fıkrada ise, davalılar belirlenmiştir. Bunlar baba ve babanın ölümü halinde onun mirasçılarıdır. Kaynak maddede ise, davanın, babaya veya onun ölümü halinde, sırasıyla, babanın altsoyuna, anne ve babasına veya kardeşlerine yahut bunlar da yoksa babanın son yerleşim yerindeki yetkili resmi makama karşı açılacağı öngörülmüştür. Buna karşılık davalı olabilecek mirasçılar maddede sınırlanmamış ve resmi makamlar olarak Cumhuriyet savcısı ile babalık davasının dokunduğu çıkarları korunması gereken Hazine dava kendilerine ihbar edilecek kişiler olarak üçüncü fıkraya alınmıştır. Üçüncü fıkra gereğince dava kendisine ihbar edilecek diğer kişi, dava ana tarafından açılmışsa kayyım, kayyım tarafından açılmışsa ana olacaktır.
Cumhuriyet savcısına ihbar zorunluluğu, babalık davalarının kamu düzenini de ilgilendirmesi nedeniyle getirilmiştir.
ALT KOMİSYON RAPORU
– Tasarının 301 inci maddesinin üçüncü fıkrasının başında yer alan “Babalık davası,” ibaresinden sonra ihbarın mahkemece yapılacağı hususuna açıklık getirmek üzere “mahkemece” kelimesi eklenmiştir.