Satış Vaadi Şerhi ve Üzerinden 5 Yıl Geçmesi Neticesinde Kaldırılması
Beş yıl geçtikten sonra satış vaadi şerhini kaldıracak olan tapu görevlisi, bu işlemi kendiliğinden değil aleyhine şerh bulunan malikin istemi üzerine kaldırılması mümkündür. Yani bu yazımızda şu soruya cevap veriyor olacağız: “Satış vaadi şerhinin üzerinden 5 sene geçmiş olsa dahi şerh geçerliliğini korur mu?”
💡 Satış vaadi şerhi 5 sene geçmesine rağmen terkin edilmemişse geçerliliğini korur.
Yargıtay Kararı
💡 “Dava, 31.7.1985 günlü biçimine uygun düzenlenen taşınmaz satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Mahkemece, satış vaadi sözleşmesinin tapuya şerhinden itibaren 5 yıl geçmesi ve satışın yapılmamış olması sebebiyle dava reddedilmiş, hükmü davacı temyiz etmiştir.
31.7.1985 tarihli satış vaadi sözleşmesinde davalı Ahmet‘in, davacı Elife’ye 285 parsel s. taşınmazda intikal edecek miras payını satış vaadinde bulunduğu görülmektedir. Bu sözleşme 25.1.1989 tarihinde tapuya şerh verilmiş, taşınmazın davalıya satış suretiyle intikali davanın açıldığı 7.2.2003 tarihinden sonra yapılmıştır.
Satış vaadi sözleşmesinin şerhi kaydı halen terkin edilmiş değildir. Satış vaadi sözleşmesinin tapuya şerhi lehine şerh konan kişinin sözleşme ile edindiği kişisel hakkini güçlendirir ve bu şerhle kazanılan hak sonraki maliklere karşı da ileri sürülebilir. Gerçekten 2644 s. Tapu Kanunu m. 26/5 hükmünde sözleşmenin tapuya şerhin den itibaren 5 yıl içinde satış yapılmazsa taşınmaz siciline verilen şerhin tapu sicil muhafızı veya memuru tarafından resen terkin olunacağına dair hüküm bulunmaktadır.
Somut olayda, satış vaadi sözleşmesinin tapuya şerh verildiği 25.1.1989 tarihinden itibaren 5 yıl geçtiği halde satış işlemi yapılmadığında tarafların bir uyuşmazlığı yoktur. Ancak 2644 s. Tapu Kanunu m. 26/5. hükmünün Tapu Sicil Tüzüğünün 78/4. maddesi karşısında terkin işleminin tapu sicil müdürlüğü veya memurunca resen yapılacağı veya şerhin kendiliğinden hükümsüz kalacağı şeklinde anlamamak, terkin işleminin ancak 5 yıllık sürenin geçmesi ve taşınmaz maliklerinin bu sürenin geçtiğini belirterek terkin talep etmeleri üzerine yapılacağı şeklinde kabul etmek gerekir.
Tapu işlemleri uygulamasındaki durum da böyledir. Başka bir anlatımla, Tapu Kanunun m. 26 hükmüne dayanılarak 5 yıl geçtikten sonra satış vaadi sözleşmesinin şerhini kaldıracak olan tapu sicil müdürü veya memuru bu işlemi kendiliğinden değil, aleyhine tapuda şerh bulunan malikin istemesi üzerine kaldırabilir. Böyle bir istem bulunmadığı sürece de TMK 1021. maddesi uyarınca tapu sicili herkese açık olduğundan kayıtlarda bulunan şerh taşınmaza sonradan malik olan kişileri bağlar,” (14. HD. 9.3.2006 1476/2652)
