Kira Sözleşmesinin Konusu Nedir?
Kira sözleşmesinin konusunu taşınır veya taşınmaz eşya oluşturabileceği gibi, ürün getiren bir şey ya da hak da oluşturabilir.
Esas olarak Türk Borçlar Kanunu’nun kira sözleşmesine ilişkin genel hükümleri (TBK. m. 299-338), tüm kira sözleşmelerine uygulanacak kurallar içerir. Ancak bazıları, örneğin TBK. m. 312, m. 315/f. II, m. 322 vb. sadece konusu taşınmaz olan kira sözleşmelerine uygulanır. Ayrıca, uygulamada önemli bir yere sahip olan ve konusunu konut ve çatılı işyerlerinin oluşturduğu kira sözleşmeleri için de Kanun özel hükümler getirmiş olup, bunlar TBK. m. 339-356 arasında yer almaktadır.
Ürün getiren bir şey de kira sözleşmesine konu olabilir. Bu tür kira sözleşmelerinde kiracı, kira konusunu kullanma ve ondan yararlanma imkânına sahiptir.
Türk Borçlar Kanunu, ürün kirasına ilişkin olarak düzenlemeler (TBK. m. 357-378) yapmış olmakla birlikte, TBK. m. 358’de özel hüküm bulunmayan hallerde kira sözleşmesine ilişkin genel hükümlerin uygulanacağını da belirtmiştir.
Kira sözleşmesinin geçerli olarak yapılabilmesi için kira konusunun mutlaka kiraya verene ait olması şart değildir. Bir başka ifadeyle, bir kimsenin kira sözleşmesi yapabilmesi için kiralananın maliki olması gibi bir gereklilik bulunmamaktadır. Bu bakımdan, bir kimse kiraya veren sıfatıyla başkasının mülkiyetinde yer alan bir şeyi konu alan kira sözleşmesi yapabilir.
Önemli olan, kiraya verenin kiralananı kararlaştırılan tarihte, sözleşmede öngörülen kullanma amacına elverişli bir durumda teslim etme borcunu ifa etmesidir. Başkasına ait bir malı kiraya veren sıfatıyla kiralayan kimse, kiralananı kiracıya teslim edemezse, sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesinden dolayı kiracıya karşı sorumlu olur.
Böyle bir kira sözleşmesinde, malik kiraya verenin yerine geçerek ona ait hakları kullanamaz. Kira sözleşmesinden doğan hakları kullanma ve borçları ifa etme yükümlülüğü kiraya verene aittir.
Ürün kirası sözleşmesinde kira konusu, ürün getiren bir şey ya da hak olabilir (TBK. m. 357). Bu tür kira sözleşmelerinde kiracı, kiralananın kullanımını ve ürünlerin devşirilmesi hakkını elde eder.
