Karar-Hüküm Duruşması Nedir, Nasıl Olur?

Hüküm nasıl verilir, karar duruşması ve hükmün verilmesi konulu Youtube videomuz

Karar-Hüküm Duruşması

Mahkeme tüm delilleri inceleyip tarafların iddia ve savunmalarını dinledikten sonra artık sıra bir karar vermeye gelir. Mahkeme bu kararını vermek için ayrı bir duruşma yaparak tarafları çağırır. Son kararın verilmesine aynı zamanda hüküm verilmesi de denilmektedir. Son karar yani hüküm süreci nasıl olur?

Hüküm Duruşmasından Önceki Son Evre

Özel Hukuk Yargılamasında, sözlü beyan alma, davanın üçüncü aşamasıdır. Tahkikat aşamasının bitmesinden sonra başlayan ve hüküm aşamasına kadar süren evreye “Sözlü Muhakeme” aşaması denilmektedir. Tarafların son sözlerinin alınması, HMK/nun 186. maddesinde ayrıca düzenlenmiş ve madde başlığı olarak da “Sözlü Yargılama” ifadesi kullanılmıştır.

Ayrı bir gün ve saat belirleme
Mahkeme sözlü yargılama ve hüküm için ayrı bir gün ve saat belirlemek durumundadır.

Tarafları Davet Etme veya Davetiye Çıkarma
Mahkeme, sözlü yargılama ve hüküm için duruşmada hazır bulunmalarını tutanağa geçirerek, açıklayıp tefhim edebileceği gibi, davetiye de çıkarabilir. Davetiyede, belirlenen gün ve saatte mahkemede (duruşmada) hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu da (ihtaren) bildirilir (HMK. md. 186/1).

Tarafların Son Beyanlarını Alma
Sözlü yargılama duruşmasında mahkeme, taraflara son diyeceklerini sorar, beyan ve açıklamalarını ayrı ayrı tutanağa geçirir ve nihâi kararını verir (HMK. md. 186/2).

Hüküm Duruşması – Kararın Verilmesi

Özel hukuk yargılamasında “Hüküm“, davayı sona erdiren nihâî (son) karardır. Hüküm, yargılamanın son aşamasıdır.

Mahkeme, usûle veya esasa ilişkin bir nihâî kararla davayı sonlandırır. Yargılama faaliyetinin sonunda, uyuşmazlığın esası hakkında verilen son karar, “Hüküm” adını alır (HMK. 294/1).

Hüküm, yargılamanın sona erdiği duruşmada, duruşma tutanağına geçirilip okunmak suretiyle verilir ve tefhim olunur (yüze karşı bildirilir) (HMK. md. 194/2-3).

Zorunlu sebeplerle sadece hüküm sonucunun tefhim edildiği hallerde, (G.D: Gerekçesi bilâhare yazılmak üzere davanın kabulüne dair … biçiminde) verilen kararın gerekçesi, tefhim tarihinden itibaren bir ay içinde yazılması gerekir (HMK. md. 294/2-4).

Hükmün tefhimini (huzurda bildirimini) duruşmada bulunan taraflar ayakta dinlerler (HMK. md. 294/5).

“Esasa ilişkin hüküm” e dâir hususlar, niteliğine aykırı düşmedikçe, “usûle ilişkin nihâî kararlar” hakkında da uygulanır (HMK. md. 294/6).

Hüküm, gizli müzakere edilerek hazırlanır ve alenen (açıkça) tefhim olunur. Hükmü, tek yargıçlı mahkemede, hakim verir, toplu mahkemelerde (Asliye Ticaret Mahkemelerinde) hakimlerin tamamı müzakereye katılmak zorundadır. Müzakere sonunda, mahkemenin başkanı, nihâî hükmü tefhim eder (HMK. md. 295/1-2).

Toplu mahkemelerde, karar müzakeresi sonrasında, başkan, en kıdemsiz üyeden başlayarak her üyenin ayı ayrı oyunu (görüşünü) alır ve en son kendi oyunu açıklar. Toplu mahkemelerde hüküm, “oy çokluğu” ile de verilebilir.

Karar Duruşmasında Hüküm Verilirken

Hüküm, “Türk Milleti Adına” verilir. Karar metninin 1. sayfasının baş tarafına bu ibare yazılır. Hüküm metninde aşağıdaki hususlar yer alır (HMK. 297/1):

  1. Hükmü veren mahkeme ile hâkim veya hâkimlerin ve zabıt kâtibinin ad ve soyadları ile sicil numaraları, mahkeme çeşitli sıfatlarla görev yapıyorsa hükmün hangi sıfatla verildiği,
  2. Tarafların ve davaya katılanların kimlikleri ile Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadları ile adresleri,
  3. Tarafların iddia ve savunmalarının özeti, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delilleri, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri,
  4. Hüküm sonucu, yargılama giderleri ile taraflardan alınan avansın harcanmayan kısmının iadesi, varsa kanun yolları ve süresi,
  5. Hükmün verildiği tarih ve hâkim veya hâkimlerin ve zabıt kâtibinin imzaları,
  6. Gerekçeli kararın yazıldığı tarih.

Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir (HMK. md. 297/2).

Hüküm, hükmü veren hâkim, toplu mahkemelerde başkan veya hükme katılmış olan hâkimlerden başkanın seçeceği bir üye tarafından yazılır.

Gerekçeli karar, tefhim edilen hüküm sonucuna aykırı olamaz. Hükümde gerekçesi ile birlikte karşı oya da yer verilir.

Hüküm, hükmü veren hâkim veya hâkimler ile zabıt katibi tarafından imzalanır (HMK. md. 298/1-4).

Hüküm tefhim edildikten sonra ve fakat gerekçeli karar henüz imzalanmadan önce, hâkim ölür veya herhangi bir sebeple imzalayamayacak hale düşerse, yeni hâkim, tefhim edilen hükme uygun olarak gerekçeli kararı bizzat kendisi yazarak imzalar (HMK. md. 299/1).

Toplu mahkemelerde böyle bir duruşma ortaya çıkarsa, hüküm diğer hâkimlerce imzalanır ve başkan veya en kıdemli hâkim tarafından, hükmün altına (diğer hâkimin imza edememesinin sebebi yazılarak/diğer bir deyişle şerh verilerek) imza atılır (HMK. md. 299/1).

Avukat Saim İNCEKAŞ – Adana Avukatlık ve Hukuk Ofisi

Yazar Hakk覺nda: Avukat Saim İncekaş

Saim İncekaş, Adana Barosu'na kayıtlı bir avukattır. 2016 yılından bu yana Merkezi Adana'da bulunan ve kurucusu olduğu İncekaş Hukuk Bürosu'nda çalışmaktadır. Yüksek lisans derecesi ile hukuk eğitimini tamamladıktan sonra bu alanda birçok farklı çalışma yürütmüştür. Özellikle aile hukuku, boşanma, velayet davaları, çocuk hakları, ceza davaları, ticari uyuşmazlıklar, gayrimenkul, miras ve iş hukuku gibi alanlarda uzmandır. Saim İncekaş, sadece Adana Barosu'nda değil, aynı zamanda Avrupa Hukukçular Derneği, Türkiye Barolar Birliği ve Adil Yargılanma Hakkına Erişim gibi dernek ve kuruluşlarda da aktif olarak görev almaktadır. Bu sayede, hukukun evrenselliği konusundaki farkındalık ve hukuk sistemine olan güveni arttırmaya yönelik birçok çalışmada yer almaktadır. Randevu ve Ön Görüşme İçin WhatsApp Üzerinden Hemen İletişime Geçin

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir