1) Dava Harcı Davayı Kaybeden Tarafa Ödetilir
“Davanın reddi hariç, harç daima davalıya yükletilir. Çünkü, harç zaten haksız çıkılan oranda hüküm altına alınır ve hükmedilen miktara göre verilir. HUMK 416. maddesine gereğince, davacı hüküm altına alınan tazminat miktarı kadar haklı çıktığına göre, peşin alınan harçların bakiye harç gibi davalıdan tahsiline karar verilmesi gerekir. (21. HD. 22.02.2007-18030/2541 (YKD 2007/10 sf. 1930))
2) Kesin Süre İçerisinde Dava Harcı Yatırılmazsa Dosya İşlemden Kaldırılır
“Eksik harcın tamamlatılması için mahkemece davacılar vekiline yazılı şekilde süre verilmiş olması, 492 sayılı HK hükümlerine ters düşmektedir. Yargı işlemlerinin çabuklaştırılması için hakimin taraflara süre ve imkan tanıması yerinde ise de, eksik harç yönünden kanunun öngörmüş olduğu prosedüre uyulması gerekir. Harçlar Kanunu hükümleri göz önünde tutulmaksızın davacılar vekiline iki defa süre tanınması, ara kararının ve kesin süre gereğinin yerine getirilmemiş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmiş olması yerinde değildir. Verilen süre içeresinde eksik harcın tamamlatılmaması halinde, HUMK 409. maddesi hükmü uyarınca dava dosyasının işlemden kaldırılması, bu maddede öngörülen süre içerisinde harcı yatırılmak suretiyle dava dosyasının yenilenmesi halinde davaya kaldığı yerden devam edilmesi, üç aylık süre içerisinde harç yatırılmak suretiyle dava yenilenmediği takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekir. Davanın açılmamış sayılması yerine, kesin hüküm oluşturacak şekilde davanın reddine karar verilmiş olması doğru değildir. (8. HD. 23.01.2007-6721/274 (YKD 2007/6 sf. 1093)
“Mahkemece, muris muvazaasına dayalı davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davacının miras bırakanının yapmış olduğu temliklerin muvazaalı ve mirasçıdan mal kaçırma amaçlı olduğu ileri sürülerek açılan dava sırasında keşifle taşınmazların değerlerinin belirlendiği, mahkemece belirlenen değer üzerinden gerekli nispi harcın yatırılması konusunda 20.11.2008 tarihli ara kararı ile müeyyidesi de belirtilmek suretiyle davacı taraf kesin süre verilerek duruşmanın 24.12.2008 tarihine ertelendiği ve bu tarihte davacının (vekilinin) oturuma icabet etmemesi ve harcın da ikmal edilmemesi sebebiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, daha sonradan davacı vekili tarafından 21.01.2009 tarihinde davanın yenilenmesi bakımından verilen dilekçe üzerine mahkemece, 30.01.2009 tarihli ek karar ile yenileme talebinin de reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Hemen belirtilmelidir ki, 492 s. Harçlar Yasasının 32. maddesine göre yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz, şeklindeki yasal düzenlemede öngörülen “müteakip işlemler yapılamaz” hükmünde kastedilen davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi olmayıp işlemden kaldırılması olduğu açıktır. Ne var ki verilen süre içinde eksik harcın tamamlanmaması sebebiyle doğrudan davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Oysa mahkemece düşünülmesi gerekli olan husus 24.12.2008 tarihinde davanın müracaata bırakılması ve Harçlar Yasasının 30. maddesi delaletiyle HUMK 409. maddesinde öngörülen 3 aylık sürenin beklenmesi ve bu müddet içerisinde harç edilmediği takdirde dosyanın resen ele alınarak davanın açılmamış sayılmasına karar vermeden ibarettir. Bu belirleme karşısında yerel mahkeme kararının usul ve yasaya uygun olduğu söylenemez. (1. HD. 27.05.2009-5124/6043 (Terazi D. 2009/38 sf. 205))
3) Dava Yenilenirken de Harç Ödenmesi Gerekir
“HUMK 409/4. maddesi gereği, dava dosyasının işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak bir ay geçtikten sonra yenilenmesi halinde davaya devam edilebilmesi için dilekçesini yenileyen taraftan yeniden harç alınması gerekmektedir. Harç alınmadan davaya devamla hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. (3. HD. 30.10.2006-14833/13791 (Terazi D. 2007/14 sf. 133))
4) İcra Mahkemesi Kararlarına Karşı İtirazda Harç Alınmaz
İcra mahkemesi itiraza tabi kararlarına karşı itiraz harca tabi değildir. (16. HD. 12.02.2009 146/606 (YKD 2009/6 sf. 1116))
5) Konusu Parayla Ölçülebilen Davalarda 1/4 Oranında Karar ve İlam Peşin Harcı Alınır
“Konusu belli bir değerle ölçülebilen davalar da 492 s. HK m. 28/a hükmünce karar ve ilam harçlarının 1/4 ü peşin olarak alınır. Yine aynı yasa eki (1) s. Tarifeye göre davanın reddi halinde maktu ret harcına hükmedilir. Anılan yasanın 31. maddesinde ise, peşin alınan karar ve ilam harcı işin hitamında, ödenmesi gerekenden fazla olduğu anlaşılırsa fazlalık istek üzerine geri verilir, yazılıdır. Eldeki davada davacı, dava dilekçesinde harca esas değeri 100.000 YTL göstermek ve Harçlar Yasasında öngörülen 1.350.00 YTL peşin harcı da yatırmak suretiyle talepte bulunmuştur. Yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verildiğine göre peşin harçtan 13.10 TL maktu ret harcının mahsubundan sonra fazla yatırılan harcın da iadesine karar verilmesi gerekir. Bu yönün göz ardı edilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. (13. HD. 05.07.2010-7813/9918) (Terazi D. 2010/51 sf. 212)
6) Bakiye Karar ve İlam Harcının Ödenmemiş Olması Usul İşlemlerini Durdurmaz
Bakiye karar ve ilam harcının ödenmemiş olması hükmün tebliğe çıkarılmasına, takibe konulmasına ve kanun yollarına başvurulmasına engel değildir. (15. HD. 27.09.2010-6007/4792) (YKD 2010/10 sf. 1861)
