TBK 543. Madde
Türk Borçlar Kanunumuzun 543. maddesi şu şekildedir:
Komisyon Sözleşmesi – Alım veya satım komisyonculuğu – Komisyoncunun hakları – Komisyoncunun kendisiyle işlem yapması – Bedel ve ücret
Madde 543 – Borsada kayıtlı veya piyasa fiyatı bulunan kambiyo senetleri veya diğer kıymetli evrakı ya da ticari malları satmaya veya satın almaya yetkili kılınan komisyoncu, vekalet veren tarafından aksine talimat verilmemişse, satın alacağı mal yerine kendi mallarını satabilir veya satacağı malı kendisi için satın alabilir. Bu hallerde, komisyoncunun kendisiyle işlem yaptığı andaki değerler esas alınır; komisyoncunun, komisyon işlerinde alışılmış olan ücret ve giderlerini, bu hallerde bile isteme hakkı vardır.
Komisyoncu, bu tür bir işlemin yapıldığını aynı gün vekalet verene bildirmek zorundadır.
Diğer hallerde satış hükümleri uygulanır.
Başlık
TBK’nın 543. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: İKİNCİ KISIM: Özel Borç İlişkileri – ONBİRİNCİ BÖLÜM: Komisyon Sözleşmesi
Madde başlığı şu şekildedir: Komisyon Sözleşmesi – Alım veya satım komisyonculuğu – Komisyoncunun hakları – Komisyoncunun kendisiyle işlem yapması – Bedel ve ücret
Gerekçe
Türk Borçlar Kanunu’nun 543. maddesinin gerekçesi şu şekildedir:
818 sayılı Borçlar Kanununun 427 nci maddesini karşılamaktadır.
Tasarının üç fıkradan oluşan 543 üncü maddesinde, komisyoncunun kendisi ile işlem yapması halinde bedel ve ücret düzenlenmektedir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 427 nci maddesinin kenar başlığında kullanılan “5. Komisyoncunun bizzat alıcı veya satıcı olması / a. Ücreti ve masrafları” şeklindeki ibareler, Tasarıda “3. Komisyoncunun kendisiyle işlem yapması / a. Bedel ve ücret” şeklinde değiştirilmiştir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 427 nci maddesinin ikinci fıkrasının ilk cümlesinde kullanılan “… nazara almaya mecburdur” şeklindeki ibare, objektif bir ölçüte bağlanarak, Tasarıda “… esas alınır” şekline dönüştürülmüştür.
Maddenin ikinci fıkrası, 818 sayılı Borçlar Kanununda yer verilmeyen, yeni bir hükümdür. Buna göre, komisyoncu, kendisiyle işlem yaptığı takdirde, bunu işlemi yaptığı gün vekalet verene bildirmek zorundadır.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
– Alt Komisyonca, Tasarının 543 üncü maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde geçen “alışılagelmiş” ibaresi, terim birliğinin sağlanması amacıyla “alışılmış” ibaresiyle değiştirilmiş, ayrıca, aynı cümlede geçen “…giderlerini” ibaresinden ve maddenin ikinci fıkrasındaki “Komisyoncu” ibaresinden sonra, hükümde açıklığın sağlanması amacıyla virgül işareti konulmuş ve madde Komisyonumuzca da bu şekliyle kabul edilmiştir.
TBMM Kabul Metni
543’üncü maddeyi kabul edenler… Kabul etmeyenler… Kabul edilmiştir.
