Avukat arabasını demirbaş olarak kaydettirmiş ise arabasını satarken de KDV ödemek zorundadır. Arabasını demirbaş olarak kaydettiren avukatın yaptığı satış işlemi -demirbaşın satışı- avukata gelir kalemi olarak yazılır.
Özet olarak aracı demirbaş kaydedince bedelini nasıl gider olarak gösterip vergi matrahından indiriyorsanız, satarken de gelir elde etmiş oluyorsunuz ve vergiye tabi oluyor.
Yüze Kaç KDV Ödemeniz Gerekir?
- Araç satışından herhangi bir kar etmediyseniz %1 KDV, kar ettiğiniz yani normal fiyatının aşırı derecede üstüne sattığınız anlaşılırsa %15 KDV ödemeniz gündeme gelir. Yükselen 2. el araba piyasasında satıştan kar edilmediğini aslında paranızın yani yatırımınızın değer koruduğunu aksine TL’nin değer kaybetmesinin sizin kar ettiğiniz anlamına gelmediğini vergi dairesine anlatmak hele ki yaz sıcağında biraz sinir bozucu olabiliyor açıkçası… (Pratikte satış yaparken aldığı bedelden az satış bedeli gösterenlere rastlanmaktadır. Aksi taktirde aldığınız değer ile sattığınız değer arasındaki fark/kar üzerinden gelir vergisi ödüyorsunuz.)
- Gelir vergisi dilimi vardır %15 den başlar gelire doğru artar. Aracı demirbaş kaydedince yakıt, bakım, lastik gibi giderleri için kdv de mahsup ediyorsunuz.
- Şunu da unutmamanız gerekir ki aracın faydalı ömrü 5 yıl, 5 yılın sonunda satış bedelinin yuzde 1’i vergi ödeyerek satışı yapabilirsiniz.
- Aracı sattıktan sonra daha yüksek fiyatlı bir araç alacaksanız vergi ödemeyebilirsiniz.
Pratik Hayatta;
Eğer aracınızı faturalı olarak almadıysanız %15 KDV gibi bir husus gündeme gelmeyecektir.
Faturalı almadığımız bir aracı satarken de smm kesmemiz anlamsızdır. Gerçek kişi vergi mükellefi olarak mesleki faaliyetimizin bir parçası olarak aracın giderlerini vergilerimizden düşmemiz normaldir. KDV oranı zaten %1 size araç alırken %18 lik fatura kesseler dahi siz ticari araç olmayan bir araçta bu KDV nin ancak %1 ini kullanabilirsiniz satarken de sattığınız bedel üzerinden %1 KDV li smm kesersiniz.
Aynı vergi takvim yılı içerisinde üçden fazla araç alıp satmış olmanız halinde vergi doğabilir.
Aracınızın giderlerini deftere işlemiş olmanız vergi tarhına neden olabilir.
Amortisman
Aracınızı 5. senenin sonunda satıyorsanız satış bedelininin %20’si amortisman olarak düşülecektir.
Mesleki faaliyette kullanılmak üzere alınan ve envantere dahil olan taşıtların satılması durumunda envantere kayıtlı değer ile satış bedeli arasındaki tutarın, amortisman ayrılmış ise maliyet bedelinden ayrılan amortismanlar indirildikten sonraki kalan tutar ile satış bedeli arasındaki tutarın kâr veya zarar olarak tamamının serbest meslek kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.
Bir avukat tarafından satın alınan bir aracın vergisel hikayesini bildiğim kadarı ile anlatmaya çalışayım. Satın almak sureti ile envantere kaydedecek olduğunuz araç eğer yeni ise, iki opsiyonunuz vardır, aracın tüm bedelini amortismana tabi tutmak ya da aracın kdv ve ötvsinin tamamını satın alındığı sene bakımından gider yazmak (malesef ki yeni araç satın alırken ödemekte olduğunuz kdv’yi mahsup edemezsiniz) ve kalan tutarı amortismana tabi tutmak. Araç ikinci el ise sadece aracın tüm bedelini amortismana tabi tutabilirsiniz. Araçlar bakımından amortisman süresi 60 aydır. Örnekle anlatmak gerekirse ikinci el bir aracı Temmuz 2018’de 60.000,00 TL’ye almışsanız, 2018’de 6000 TL 2019-2020-2021-2022’de 12000 TL ve son olarak 2023’de de 6.000 TL amortisman olarak gider yaratmış olursunuz. Bu aracın yeni bir araç olduğunu ve kdv ve ötv toplamının ise 30.000,00 TL olduğunu vasaydığımızda ise, ya kdv ve ötv toplamına konu 30.000,00 TL’yi ilgili sene bakımından gider yazabilir ve kalan 30.000,00 TL’yi de yukarıdaki örnekte olduğu gibi amortismana tabi tutabilir ya da 60.000,00 TL’nin tamamını yukarıdaki örnekte olduğu gibi 60 ay boyunca amortismana konu edebilirsiniz. Aracı envantere kaydetmiş olmanızla birlikte ve pek tabi ki seçmiş olduğunuz yönteme paralel olarak gider yaratmış olursunuz.
Satın alıp da envantere kaydetmiş olduğunuz bir aracı, sattığınızda ise, satış bedeli üzerinden bir fatura düzenlemeniz gerekecektir. Bunun yanında faturaya konu satış bedeline ise %1 oranında KDV tahakkuk ettirilerek ödenmesi gerekecektir. Eğer satmış olduğunuz araç bakımından amortismana tabi birbakiye kaldı ise bunun aracın satış bedelinden mahsubu neticesinde kalan tutar ise, avukatlık faaliyetleri kapsamında elde etmiş olduğunuz bir gelir gibi, o seneki gelir hanenize eklenecek ve sene sonunda kar-zarar hesabınıza etki edecektir.
Aynı sorunu yaşamamak için aracı maliyeye bildiriyorsunuz fakat gider olarak göstermeyip amortisman düşmüyorsunuz. Ancak masraf ve yakıt giderlerini işleyebiliyorsunuz.
Neticeten; toplum sözleşmesini ayakta tutmak adına vergi profesörü olduğumuz bir günü daha geride bırakırken serbest avukatlık mesleğini icra eden vatandaşların araç alımı ve satımı sürecindeki olası tüm ihtimallere değinmiş olduk.
