CMK Madde 34
Ceza Muhakemesi Kanunumuzun 34. maddesi şu şekildedir:
Kararların gerekçeli olması
Madde 34 – (1) Hakim ve mahkemelerin her türlü kararı, karşı oy dahil, gerekçeli olarak yazılır. Gerekçenin yazımında 230 uncu madde göz önünde bulundurulur. Kararların örneklerinde karşı oylar da gösterilir.
(2) Kararlarda, başvurulabilecek kanun yolu, süresi, mercii ve şekilleri belirtilir.
Başlık
CMK’nın 34. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: BİRİNCİ KİTAP: Genel Hükümler – İKİNCİ KISIM: Kararlar, Açıklanması ve Tebliği, Süreler ve Eski Hale Getirme – BİRİNCİ BÖLÜM: Kararlar, Açıklanması ve Tebliği
Madde başlığı şu şekildedir: Kararların gerekçeli olması
Gerekçe
Ceza Muhakemesi Kanunumuzun 34. maddesinin gerekçesi şu şekildedir:
Madde, her türlü kararların ve karşı oyların gerekçeli yazılması zorunluğunu getirmiştir. Anayasa gerekçe zorunluğunu koymaktadır. “Karar” terimi, hakimlik kararı ve mahkeme hükmünü kapsamaktadır.
Hüküm ve kararlara ne suretle ve ne ölçüde gerekçe getirmek gerektiği konusu, karşılaştırmalı ceza usul hukukunda tartışılan bir konudur. Gerekçe getirmenin, ceza davalarının görülmesinde önemli bir gecikme nedeni oluşturduğu kabul edilmekte ve bu sorun giderek gerilemektedir: Hollanda usul hukukuna göre temyiz başvurusu önemli bir hukuk sorunu getirmemiştir. Yüksek mahkemenin gerekçesiz bir ret kararı verebileceği kabul edilmektedir. 1996 yılında çıkarılan bu kanun, özet hükümlerin uygulanmasını resmileştirmiş ve bu tür kararlarda sadece delillerin kaynaklarının gösterilmesini yeterli saymıştır. İsviçre’de hemen verilen hükümlerin sadece sözlü olacağı ve itiraz halinde gerekçeye yer verilmesi öngörülmüştür. Yukarıda da açıklandığı üzere, Anayasa hükümleri karşısında bizde bu tür uygulamalara yer verilemez.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
Tasarının 35 inci maddesinin birinci fıkrasına bir cümle eklenmiştir. Tasarının ilgili maddesinde, hükmün gerekçesinde gösterilmesi gereken hususlar ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Özellikle son kararların gerçek anlamda gerekçeden yoksun bir şekilde hazırlandığı gerçeği karşısında, mahkemeleri bu konuda daha dikkatli davranmaya zorlamak amacıyla böyle bir cümlenin eklenmesinin yararlı olacağı düşünülmüştür.
Ceza muhakemesinde teknik anlamda taraf kavramından söz edilemeyeceği ve tasarıda Cumhuriyet savcısı bu kavram dışında tutulduğu için, hem taraf kavramını kullanmamak hem de Cumhuriyet savcısına da kanun yolu imkanını tanımak düşüncesiyle, “tarafların” sözcüğü ikinci fıkradan çıkarılmış ve 34 üncü madde olarak kabul edilmiştir.
TBMM Kabul Metni
Kanun maddesi mecliste tartışılırken şu konuşmalar geçmiştir:
34 üncü maddeyi okutuyorum:
Kararların gerekçeli olması
MADDE 34. – (1) Hâkim ve mahkemelerin her türlü kararı, karşı oy dahil, gerekçeli olarak yazılır. Gerekçenin yazımında 230 uncu madde göz önünde bulundurulur. Kararların örneklerinde karşı oylar da gösterilir.
(2) Kararlarda, başvurulabilecek kanun yolu, süresi, mercii ve şekilleri belirtilir.
BAŞKAN – Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Kabul edilmiştir.