TCK 174. Madde
Türk Ceza Kanunumuzun 174. maddesi şu şekildedir:
Genel Tehlike Yaratan Suçlar – Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi
Madde 174 – (1) Yetkili makamlardan gerekli izni almaksızın, patlayıcı, yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeyi imal, ithal veya ihraç eden, ülke içinde bir yerden diğer bir yere nakleden, muhafaza eden, satan, satın alan veya işleyen kişi, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Yetkili makamların izni olmaksızın, bu fıkra kapsamına giren maddeleri imal etmek, işlemek veya kullanmak amacıyla, gerekli olan malzeme ve teçhizatı ithal eden, ihraç eden, satışa arz eden, başkalarına veren, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi de aynı ceza ile cezalandırılır.
(2) Bu fiillerin suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
(3) Önemsiz tür ve miktarda patlayıcı maddeyi satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi hakkında, kullanılış amacı gözetilerek, bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Başlık
TCK’nın 174. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: İKİNCİ KİTAP: Özel Hükümler – ÜÇÜNCÜ KISIM: Topluma Karşı Suçlar – BİRİNCİ BÖLÜM: Genel Tehlike Yaratan Suçlar
Madde başlığı şu şekildedir: Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi
Gerekçe
Türk Ceza Kanunu’nun 174. maddesinin gerekçesi şu şekildedir:
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METNİN GEREKÇELERİ
Madde 242. Maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde, ruhsat almaksızın dinamit, bomba veya bunlara benzer alet ve maddeleri veya barut ve benzeri şeyleri imal eden veya bunları yabancı bir ülkeden Türkiye’ye sokan, sokmaya aracı olan veya ülke içinde bir yerden diğer yere nakleden, yollayan veya göndermeye aracılık eden veya satan, satmaya çalışan kimseler cezalandırılmaktadır. Bu fıkrada “satmaya çalışma” da suç sayılmış böylece suçun bu haline ait teşebbüse tamamlanmış suç gibi ceza verilmiştir.
Ayrıca, Ülkemizin taraf olduğu Uluslararası Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Andlaşmasının uygulanması ile ilgili olarak UAEA ile Ülkemiz arasında imzalanan Güvenlik Denetimi Anlaşması uyarınca, Ülkemiz, barışçıl amaçlarla kullanılan nükleer maddelerin yetkisiz olarak alınması, kullanılması ve amaçlarından saptırılarak nükleer silah veya diğer nükleer patlayıcılara dönüştürülmesini önlemek amacıyla bu tür maddelerin sayım ve kontrolü için ulusal güvenlik denetimi sisteminin yürütülmesini ve UAEA’nın güvenlik denetimini kabul etmeyi taahhüt etmiş bulunmaktadır.
Yine Ülkemizin de taraf olduğu Nükleer Maddelerin Fiziksel Korunması Hakkındaki Sözleşme ise barışçıl amaçlarla kullanılan nükleer maddelerin Ülke içi kullanımı, depolanması, taşınması ile uluslararası taşınması sırasında uygulanması gereken önlemleri içermektedir. Bu Sözleşmenin 7 nci maddesi söz konusu maddeler ile ilgili olarak kasten işlenen suçların taraf ülkelerin ulusal mevzuatında cezayı gerektiren bir suç olarak öngörülmesini ve uygun cezalarla müeyyide altına alınmasını gerektirmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenler ile nükleer silahların imal edilmesi, nükleer maddeler ile radyasyon yayıcı ve radyoaktivite bulaştırıcı kaynak ve maddelerin yetkili merciden ruhsat almaksızın Ülkeye sokulması, Ülkeye sokmaya aracılık yapılması, Ülke içinde nakledilmesi veya bu fiile aracılık yapılması, satılması veya satmaya çalışılması fiilleri de fıkranın ikinci cümlesinde cezalandırılmıştır.
Birinci fıkranın ikinci cümlesinde imali, Türkiye’ye sokulması ülke içinde nakli, satılması, satılmaya çalışılması öngörülen maddelerden:
Nükleer madde deyiminden kaynak maddeler ve özel bölünebilir maddeler anlaşılır.
a) Kaynak Maddeler: Doğal izotopları içeren uranyum, 235 izotopu doğal düzeyin altına düşmüş uranyum, toryum bunlardan herhangi birinin metal alaşım kimyasal bileşim veya yoğunlaştırılmış şekli ve bunlardan birini veya daha fazlasını içeren herhangi bir maddedir.
b) Özel Bölünebilir Madde: Plutonyum-239; uranyum-233; 235 veya 233 izotopları bakımından zenginleştirilmiş uranyum ve bunlardan birini veya daha fazlasını içeren herhangi bir maddedir.
Radyoaktif Madde: Bir veya birden çok iyonlaştırıcı radyasyon yayınlayarak çekirdekleri kendiliğinden bozulmaya uğrayan bir izotopu alaşım, karışım, çözelti veya bileşik olarak içeren maddelerdir.
Radyasyon Kaynağı: İyonlaştırıcı radyasyon yayınlayan radyoaktif maddelerle radyasyon yayınlayıcı veya üretici aygıtlardır.
İyonlaştırıcı Radyasyon: Maddesel ortamdan geçerken onunla etkileşerek iyon çiftleri oluşturabilen x ışını, gamma ışını gibi elektromanyetik ışınlarla, kinetik enerjileri olan yüklü parçacıklar, ağır iyonlar ve serbest nötronlar gibi tanecik karakterli ışınımlardır.
Ses dalgalarıyla, elektromanyetik spektrumun morötesi ve daha büyük dalga boylu bölgesi, bu tanımın kapsamı dışındadır.
İkinci fıkrada, birinci fıkrada belirtilen suçların, örgüt meydana getirenler, yönetenler veya örgüte mensup olanlarca işlenmesi suçun nitelikli şekli olarak kabul edilmiştir.
Üçüncü fıkrada ise örgüt kurmaksızın yani Tasarının 4 üncü maddesindeki tanıma uymaksızın, birden fazla kişinin toplu olarak, yani birbirlerine elvererek ve işleri kolaylaştırarak suçu işlemeleri ağırlaştırıcı bir fiili neden olarak kabul edilmiştir.
Böylece aralarında bir anlaşma ve birleşme olmaksızın birden fazla kişinin fiilleri birlikte icra eylemeleri halinde ceza dörtte biri oranında artırılacaktır.
Dördüncü fıkra, birinci fıkranın birinci cümlesinde tanımlanan suçların ruhsatsız taşınması, bulundurulması veya alınmasını müstakil suç haline getirmiştir. Bu fıkranın ikinci cümlesinde, birinci fıkranın ikinci cümlesinde yer alan şeylerin izinsiz taşınması, bulundurulması ve alınması halinde ise, dördüncü fıkranın birinci cümlesinde yer alan cezaların yukarı sınırının uygulanacağı belirtilerek şahsi ceza uygulaması getirilmiştir.
Maddenin son fıkrasında mahkemenin, şeylerin tür ve miktarını önemsiz olarak değerlendirmesi ve failin meslek, kişilik ve suç işleme eğilimleri bakımından tehlikesiz sayılması halinde verilecek ceza gösterilmektedir.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
Maddenin birinci fıkrası hükmüyle, yetkili makamlardan gerekli izin alınmaksızın, patlayıcı, yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeyi ülkeye sokmak, ülke içinde bir yerden diğer bir yere nakletmek, muhafaza etmek, satmak, satın almak veya üretmek, suç haline getirilmiştir. Bu bakımdan söz konusu suç, seçimlik hareketli bir suç niteliği taşımaktadır.
Bu madde, toplumu genel tehlikelere karşı korumanın yanı sıra; Uluslararası Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Andlaşması ve Nükleer Maddelerin Fiziksel Korunması Hakkındaki Sözleşme ile Türkiye’nin üstlenmiş bulunduğu yükümlülüklerin yerine getirilmesi amacını taşımaktadır.
Maddenin ikinci fıkrasına göre; birinci fıkrada yer alan fiillerin suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi, cezanın artırılması sebebini oluşturmaktadır.
Üçüncü fıkrada, ise, özellikle köy veya kırsal alanda yaşayan insanların çeşitli meşru ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, önemsiz tür ve miktarda patlayıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması halleri göz önünde bulundurularak, hükmedilecek cezada önemli ölçüde indirim yapabilmek hususunda mahkemeye takdir yetkisi tanınmıştır.
TBMM Kabul Metni
174 üncü maddeyi okutuyorum:
Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi
MADDE 174. – (1) Yetkili makamlardan gerekli izni almaksızın patlayıcı, yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeyi ülkeye sokan, ülke içinde bir yerden diğer bir yere nakleden, muhafaza eden, satan, satın alan veya işleyen kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Bu fiillerin suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(3) Önemsiz tür ve miktarda patlayıcı maddeyi satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi hakkında, kullanılış amacı gözetilerek, bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, madde üzerinde 1 adet önerge vardır; önergeyi okutup, işleme alacağım.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Görüşülmekte olan Türk Ceza Kanunu Tasarısının 174 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının aşağıdaki şekilde değiştirilmesini arz ve teklif ederiz.
Haluk İpek
K. Kemal Anadol
Ali İbiş
Ankara
İzmir
İstanbul
Mustafa Ataş
Mustafa Nuri Akbulut
İstanbul
Erzurum
(1) Yetkili makamlardan gerekli izni almaksızın, patlayıcı, yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeyi imal, ithal veya ihraç eden, ülke içinde bir yerden diğer bir yere nakleden, muhafaza eden, satan, satın alan veya işleyen kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Yetkili makamların izni olmaksızın, bu fıkra kapsamına giren maddelerin imalinde, işlenmesinde veya kullanılmasında gerekli olan malzeme ve teçhizatı ihraç eden kişi de aynı ceza ile cezalandırılır.
BAŞKAN – Komisyon önergeye katılıyor mu?
ADALET KOMİSYONU BAŞKANVEKİLİ HALİL ÖZYOLCU (Ağrı) – Takdire bırakıyoruz.
BAŞKAN – Hükümet?..
ADALET BAKANI CEMİL ÇİÇEK (Ankara) – Katılıyoruz Sayın Başkan.
BAŞKAN – Gerekçeyi okutuyorum:
Gerekçe:
Kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi konusunda Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerden kaynaklanan yükümlülüklerine uygun olarak söz konusu maddenin birinci fıkrası hükmünün öneri doğrultusunda değiştirilmesi gerektiği düşünülmüştür. Bu suretle, kitle imha silahlarının yapımında kullanılan örneğin “çift kullanımlı” malzeme ve teçhizatın yetkili makamların izni olmaksızın veya iznine aykırı olarak ihracı suç olarak tanımlanmış olacaktır.
BAŞKAN – Komisyonun takdire bıraktığı, Hükümetin katıldığı önergeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Kabul edilmiştir.
174 üncü maddeyi kabul edilen önerge istikametinde oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Kabul edilmiştir.
