Özel Yetki Kuralları Nelerdir?

Hukukta Özel Yetki Kuralları Nelerdir?

Geçici olarak oturanlara karşı açılacak davalarda yetki (m. 8)

  • Memur, işçi, öğrenci, asker gibi, bir yerde geçici olarak oturanlara karşı açılacak alacak veya taşınır mal davaları için, orada bulunmaları uzunca bir süre devam edebilecekse, bulundukları yer mahke­mesi de yetkilidir.
  • Uzun süre çalışmalarına devam edecek olmalılar
  • Yalnız alacak ve taşınır davaları açılır. (Taşınmaz davaları, şahısvarlığı ile ilgili davalar bu maddeye dayanılarak açılmaz)

Sözleşmeden doğan davalarda yetki (m.10)

  • Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir.
  • Buradaki sözleşme borçlar hukukuna ilişkin sözleşmedir. Aile ve miras hukuku sözleşmeleri buraya girmez. Örneğin; mirastan feragat, nişanlanma.
  • Bu maddeye göre dava açılabilmesi için geçerli bir sözleşmenin varlığı aranır.
  • İfa yeri taraflarca kararlaştırılabilir. Bu durumda o yer mahkemesi yetkilidir. Eğer kararlaştırılmamış ise BK hükümlerine göre ifa yeri belirlenir.
  • Davalı ve vekilinin davanın açıldığı tarihte orada bulunması şartıyla sözleşmenin yapıldığı yerde davanın açılması kuralı HMK’ya alınmamıştır. Ancak İcra ve İflas Kanunu m. 50 ‘ye göre yapıla­cak takiplerde akdin yapıldığı yer icra dairesi hala yetkili icra dairesidir. Çünkü ilgili madde değiş­memiştir.

Haksız fiilden doğan davalarda yetki (m.16).

Haksız fiilden doğan davalarda;

  • haksız fiilin işlendiği veya
  • zararın meydana geldiği yahut
  • gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da
  • zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.
  • Haksız fiilin işlendiği yer; haksız fiilin işlendiği veya haksız fiilin tamamlandığı, sonucun meydana gel­diği yer mahkemesidir.
  • Haksız fiilin birden fazla kişi tarafından işlenmiş ise, dava sadece haksız fiilin işlendiği yerde açılır. Bu yetki kesin yetki kuralıdır.
  • Kişilik haklarına tecavüz nedeniyle açılacak davalarda davacı kendi yerleşim yerinde veya davalının yerleşim yeri mahkemesinde de dava açabilir. Bu durumda hem haksız fiilin işlendiği yer hem de da­vacının yerleşim yeri yetkilidir.

 Mirastan doğan davalarda yetki (m.11).

  • Mirastan doğan davalarda hem kesin yetki hem de kesin olmayan yetki söz konusudur.
  • Mirastan doğan davalarda ölenin son yerleşim yerinin yanında aşağıdaki yerler de dava açılabilir. Mi­rastan doğan davalarda kesin olmayan yetki ;
  • Terekede bulunan bir mal hakkında açılmak istenen istihkak davası, terekenin yazımı ve tespiti zamanında mal nerede bulunuyorsa, orada da açılabilir.
  • Mirasçılık belgesinin iptali ve yeni mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin davalarda, mirasçıların her birinin oturduğu yer mahkemesi de yetkilidir.

Sigorta sözleşmesinden doğan davalarda yetki (m. 15).

Zarar sigortalarından doğan davalar,

  • Sigorta, bir taşınmaza veya niteliği gereği bir yerde sabit bulunması gereken yahut şart kılınan taşınıra ilişkinse, malın bulunduğu verde:
  • Bir yerde sabit bulunması gerekmeyen veya şart kılınmayan bir taşınıra ilişkinse, rizikonun ger­çekleştiği yerde de açılabilir.

Buradaki yetki kuralları deniz sigortalarından doğan davalarda uygulanmaz.

Şubeler ile ilgili davalarda yetki (m.14)

  • Burada da hem kesin olan yetki hem de kesin olmayan yetki hali düzenlenmiştir.
  • Kesin olmayan yetki şu şekildedir;
  • Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. İflas davası şubede açılmaz. İflas davası borçlunun işlem merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde açılır. (İİK m. 154).

    İş davalarında yetki

İş davaları,

  • davalının yerleşim yeri mahkemesinde
  • işçinin işini gördüğü işyerinin bulunduğu yer mahkemesinde de açılabilir.

Nesep davalarında yetki

Nesep davları;

  • Taraflardan birinin davanın açıldığı tarihteki veya
  • Doğum esnasındaki yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir.

Avukat Saim İNCEKAŞ Adana Avukatlık ve Hukuk Ofisi

Yazar Hakkında: Avukat Saim İncekaş

Saim İncekaş, Adana Barosu'na kayıtlı bir avukattır. 2016 yılından bu yana Merkezi Adana'da bulunan ve kurucusu olduğu İncekaş Hukuk Bürosu'nda çalışmaktadır. Yüksek lisans derecesi ile hukuk eğitimini tamamladıktan sonra bu alanda birçok farklı çalışma yürütmüştür. Özellikle aile hukuku, boşanma, velayet davaları, çocuk hakları, ceza davaları, ticari uyuşmazlıklar, gayrimenkul, miras ve iş hukuku gibi alanlarda uzmandır. Saim İncekaş, sadece Adana Barosu'nda değil, aynı zamanda Avrupa Hukukçular Derneği, Türkiye Barolar Birliği ve Adil Yargılanma Hakkına Erişim gibi dernek ve kuruluşlarda da aktif olarak görev almaktadır. Bu sayede, hukukun evrenselliği konusundaki farkındalık ve hukuk sistemine olan güveni arttırmaya yönelik birçok çalışmada yer almaktadır. Randevu ve Ön Görüşme İçin WhatsApp Üzerinden Hemen İletişime Geçin

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir