Hukukta Görev ve Yetki Nedir? Görevli ve Yetkili Mahkemenin Anlamı

Hukukta görev ve yetki ne demektir?

Hukukta görevli ve yetkili mahkeme ne anlama gelmektedir? Mahkemelerin görevi ile yetkisi aynı anlama mı gelir? görevli mahkeme ve yetkili mahkemenin anlamını açıklamak üzere yazımızı okuyunuz.


Hukukta Görev ve Yetki

GÖREV

Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Hangi mahkemelerin, hangi davaları görmekle vazifelendirildiğini ilgili yasalar belirler.

Görevle ilgili kurallar, Kamu düzenindendir. Bunun anlamı şudur: Görevle ilgili düzenlemelere uymak kamu düzeninin bir gereğidir. Yargılamanın her aşamasında görev konusu göz önünde tutulur.

Her dava, ilgili yasaca görevlendirilen mahkemede açılır.

Mahkemeler, Genel Görevli Mahkemeler ve Özel Görevli Mahkemeler diye ikiye ayrılır.

Genel Görevli Mahkemeler

Genel görevli mahkemeler de ikiye ayrılır; Asliye Hukuku Mahkemeleri ve Sulh Hukuk Mahkemeleri.

Asliye Hukuk Mahkemeleri

Dava konusunun değerine ve miktarına bakılmaksızın mal varlığına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalar Asliye Hukuk Mahkemelerinin görev alanına girer. İş yoğunluğu sebebiyle bazı yargı çevrelerinde ticari nitelikteki davaların görümü için Asliye Ticaret Mahkemeleri ihdas edilmiştir. Asliye Hukuk Mahkemesi ile Asliye Ticaret Mahkemesi arasında sadece iş bölümü              vardır.

Asliye Hukuk Mahkemeleri, aksine hüküm bulunmadıkça, diğer dava ve işlere de bakmakla görevlidir (HMK. md.1/2).

Sulh Hukuk Mahkemeleri

Genel görevli mahkemelerin İkincisi, Sulh Hukuk Mahkemeleridir.

Sulh Hukuk Mahkemeleri, dava konusunun değerine ve miktarına bakılmaksızın, kira hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklara, mal veya hakkın paylaşımına ve ortaklığın giderilmesine; taşınır-taşınmaz mallarda zilyetliğin korunmasına ilişkin davalar ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile diğer kanunların Sulh Hukuk Mahkemesini görevlendirdiği dava ve işlere bakar.

Özel Görevli Mahkemeler

Özel görevli mahkemeler; her yargı çevresindeki yoğunluğu, iş çokluğu ve iş niteliği dikkate alınarak ayrı ayrı özel yasalarla kurulan mahkemelerdir.

Bu özel mahkemelerin başlıcaları şunlardır:

a- İş Mahkemesi

b- Aile Mahkemesi

c- Kadastro Mahkemesi

d-Tüketici Mahkemesi

e- İcra Mahkemesi

f- Denizcilik İhtisas Mahkemesi

YETKİ

“Yetkili Mahkeme” denilince, açılacak bir davanın, hangi yerdeki, hangi yargı çevresindeki mahkemede açılması gerektiği ifade edilmiş olur. Samsun Mahkemeleri, Ankara Mahkemeleri gibi.

Yetkili mahkeme ile ilgili genel kural; gerek HMK., gerekse diğer kanunlarda belirtilen yetki hükümleri saklı kalmak kaydıyla, davalı gerçek veya tüzel kişilerin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir (HMK. md.6/1).

Yerleşim yeri ise, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre belirlenir. (HMK. md.6/2).

Yetki kuralları, esas itibariyle, “Kesin Olan Yetki Kuralları“, “Kesin Olmayan Yetki Kuralları” diye iki gruba ayrılır.

Kesin yetki kuralları, kamu düzenindendir. Her aşamada resen (kendiliğinden) dikkate alınır.

Görevli Mahkeme Yargıtay Kararları

Bir davada önce görev, daha sonra husumet olgusunun incelenmesi zorunludur. Husumetle görevin çakışması halinde, öncelikle görev yönünün irdelenmesi gerekir. Mahkemenin davacıya aktif husumet sağlaması için usulüne uygun verdiği kesin sürenin gereği yapılmazsa, davanın aktif husumet yönünden reddi isabetlidir. 7. HD. 12.06.2007-954/2148 (YKD 2008/2 sf. 226)

Mahkemece görevsizlik kararı verilmesi halinde dava dilekçesinin reddine de karar verilmesi zorunludur. 7. HD. 10.12.2009-6387/5849 (Terazi D. 2010/43 sf. 227)

Avukat Saim İNCEKAŞ – Adana Avukatlık ve Hukuk Ofisi

  • İlk yayınlanma tarihi: 13 Kasım 2018

Yazar Hakkında: Avukat Saim İncekaş

Saim İncekaş, Adana Barosu'na kayıtlı bir avukattır. 2016 yılından bu yana Merkezi Adana'da bulunan ve kurucusu olduğu İncekaş Hukuk Bürosu'nda çalışmaktadır. Yüksek lisans derecesi ile hukuk eğitimini tamamladıktan sonra bu alanda birçok farklı çalışma yürütmüştür. Özellikle aile hukuku, boşanma, velayet davaları, çocuk hakları, ceza davaları, ticari uyuşmazlıklar, gayrimenkul, miras ve iş hukuku gibi alanlarda uzmandır. Saim İncekaş, sadece Adana Barosu'nda değil, aynı zamanda Avrupa Hukukçular Derneği, Türkiye Barolar Birliği ve Adil Yargılanma Hakkına Erişim gibi dernek ve kuruluşlarda da aktif olarak görev almaktadır. Bu sayede, hukukun evrenselliği konusundaki farkındalık ve hukuk sistemine olan güveni arttırmaya yönelik birçok çalışmada yer almaktadır. Randevu ve Ön Görüşme İçin WhatsApp Üzerinden Hemen İletişime Geçin
İçindekiler
Bize WhatsApp'tan ulaşın!