HMK m.150/1 hükmüne göre; usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflar, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir. Böyle bir durumda “davanın usulden reddine” şeklinde karar verilemez. Aksi halde karar bozulur.
14 HD 15.9.2014-5777/9868 s. kararına göre; “… Dosyanın incelenmesinde; 26.12.2013 tarihli son celsede davacı tarafın duruşmaya katılmadığı, davalı vekilinin ise davayı takip etmeyeceklerini, davanın reddini istediği görülmüştür. 6100 s. HMK 150/1. maddesi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir. Bu durumda mahkemece belirtilen usul hükmü gereğince dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.”
5 HD 22.12.2014-16341/31019 s. kararına göre; “…6100 s. HMK 150/1. maddesinde usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflar, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir, hükmü dikkate alındığında, davacı ve vekilinin mahkemeye ibraz ettikleri yazılı beyanlarında davayı takipten vazgeçildiğinin açıkça ifade edildiği, bu hususun kesin hükmün bütün sonuçlarını doğuran ve HMK 307, 309, 310 ve 311. maddelerinde düzenlenen davadan feragat olarak değerlendirilemeyeceği, davacı vekilinin davayı takipten vazgeçtiklerini beyan etmesi karşısında, davalı idareye takip yetkisi sorularak, sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken, davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.”
Diğer hukuk davalarında olduğu gibi, taşınmaz satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescile ilişkin dava, vekil (avukat) aracılığıyla da açılabilir. Bu durumda taraflar duruşmaya katılmazlarsa mahkeme, dava yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verir. Örneğin davacı vekili avukatın mazeret dilekçesi göndererek katılmamışsa, mazeretin haklı sebebe dayanması halinde mazeret dilekçesinin reddi ile davanın açılmamış sayılmasına karar verilmemelidir.
“HMK m.150/1’e göre, usulüne uygun biçimde çağrıldıkları halde, davanın taraflarından her ikisi de duruşmaya gelmezse, mahkeme, dava yenileninceye kadar dava dosyasının işlemden kaldırılmasına karar verir. Duruşmaya gelmeyen taraflardan biri, mahkemeye bir mazeret dilekçesi göndermiş ise bakılır: Mahkeme özrü yerinde görerek kabulüne karar verirse, yeni bir duruşma günü belirleyerek tarafların bu duruşmaya davet edilmelerine karar verir. Diğer bir anlatımla dava dosyasının işlemden kaldırılmasına karar veremez.
Öte yandan dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmiş olması halinde, taraflardan biri, davayı işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenileyebilir. Yenileme talebinde bulunan tarafın verdiği yenileme dilekçesi, duruşma gün, saat ve yeri ile birlikte taraflara tebliğ edilir (HMK m.150/4)
Somut olaya gelince, davacı vekili mahkeme adı ve esas numaralarını da açıklayarak, yedi ayrı dava dosyasının duruşması nedeniyle 23.5.2013 tarihli oturuma katılamayacağını belirterek mesleki mazeretinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece davacı vekilinin mazeret dilekçesinin reddi ile davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Mazeretin haklı sebebe dayanması halinde, hakimin mazereti kabul etmesi gerekmektedir. Davacı vekilinin mazeret dilekçesinde, mazeretin dayanakları gösterildiğinden mazeret talebinin kabulüne karar verilmelidir. Buna göre mahkemece, davanın açılmamış sayılması için gerekli yasal koşulların oluşmadığı gözetilerek, yargılamaya devam edilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.” (3 HD 06.11.2014-6674/14531)
