TMK 748. Madde
Türk Medeni Kanunumuzun 748. maddesi şu şekildedir:
Taşınmaz mülkiyetinin kısıtlamaları – Komşu hakkı – Geçit hakları – Diğer geçit hakları
Madde 748 – Taşınmaz malikinin taşınmazını işletme veya iyileştirme ya da taşınmazı üzerinde yapı yapma amacıyla komşu taşınmaza geçici olarak girme hakkı ile tarla yolu, hayvan sulama yolu, kış geçidi, tomruk kaydırma yolu ve oluğu ve bunlara benzer diğer geçitler özel kanun hükümlerine tabidir.
Özel kanun hükmü yoksa yerel adet uygulanır.
Doğrudan doğruya kanundan kaynaklanan geçit hakları, tapu kütüğüne tescil edilmeksizin doğar. Ancak, bunlardan sürekli nitelikte olanlar beyanlar sütununda gösterilir.
Başlık
TMK 748. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: DÖRDÜNCÜ KİTAP: EŞYA HUKUKU – BİRİNCİ KISIM: MÜLKİYET – İKİNCİ BÖLÜM: TAŞINMAZ MÜLKİYETİ – İKİNCİ AYIRIM: TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN İÇERİĞİ VE KISITLAMALARI
Madde başlığı şu şekildedir: Taşınmaz mülkiyetinin kısıtlamaları – Komşu hakkı – Geçit hakları – Diğer geçit hakları
Gerekçe
Türk Medeni Kanunu 748. maddesinin gerekçesi ise şu şekildedir:
Maddenin birinci ve ikinci fıkrasını karşılayan hükümler yürürlükteki Kanunumuzda mevcut değildir. Bu fıkralarda, İsviçre Medeni Kanununun 695 inci maddesi göz önünde tutularak zorunlu geçit dışında kalan geçici nitelikte geçitler ile kırsal alanlarda ihtiyaç duyulan diğer geçitlerin özel kanun hükümleri ile düzenleneceği, özel kanun hükmü yoksa yerel adetin uygulanacağı belirtilmiştir. 1984 tarihli Öntasarıdan alınan maddenin birinci fıkrasında sayılan örneklere, 1971 tarihli Tasarıda da aynı maddede sayılmış bazı örnekler de eklenmiştir.
Maddenin üçüncü fıkrası yürürlükteki Kanunun 672 inci maddesini karşılamaktadır. Ancak bu fıkra 672 inci maddenin aslı olan İsviçre Medeni Kanununun 696 ıncı maddesi göz önünde tutulmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır. Bu fıkra ile doğrudan doğruya kanundan kaynaklanan geçit haklarının tescilsiz olarak doğduğu kabul edilmiştir. Bunlar arasında sürekli nitelikte olanların ise tapu kütüğünün beyanlar sütununda gösterilmesi öngörülmüştür.
ALT KOMİSYON RAPORU
– Tasarının 748 inci maddesinin birinci fıkrasındaki “sapan yolu,” ibaresi ne olduğu anlaşılamadığından metinden çıkarılmıştır.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
– Tasarının 748 inci maddesinin birinci fıkrasındaki “sapan yolu,” ibaresi uygulamada tereddütlere neden olacağı düşünülerek metinden çıkarılmıştır.
