Madde Metni
Türk Medeni Kanunumuzun 427. maddesi şu şekildedir:
Kayyımlığı gerektiren haller; Yönetim; Kanun gereği
Madde 427: Vesayet makamı, yönetimi kimseye ait olmayan mallar için gereken önlemleri alır ve özellikle aşağıdaki hallerde bir yönetim kayyımı atar:
1. Bir kimse uzun süreden beri bulunamaz ve oturduğu yer de bilinemezse,
2. Vesayet altına alınması için yeterli bir sebep bulunmamakla beraber, bir kişi malvarlığını kendi başına yönetmek veya bunun için temsilci atamak gücünden yoksunsa,
3. Bir terekede mirasçılık hakları henüz belli değilse veya ceninin menfaatleri gerekli kılarsa,
4. Bir tüzel kişi gerekli organlardan yoksun kalmış ve yönetimi başka yoldan sağlanamamışsa,
5. Bir hayır işi veya genel yarar amacı güden başka bir iş için halktan toplanan para ve sair yardımı yönetme veya harcama yolu sağlanamamışsa.
Başlık
TMK 427. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: ÜÇÜNCÜ KISIM : VESAYET – BİRİNCİ BÖLÜM : VESAYET DÜZENİ – BEŞİNCİ AYIRIM : KAYYIMLIK VE YASAL DANIŞMANLIK
Madde başlığı şu şekildedir: Kayyımlığı gerektiren haller – Yönetim – Kanun gereği
Gerekçe
Türk Medeni Kanunu 427. maddesinin gerekçesi ise şu şekildedir:
Yürürlükteki Kanunun 377. maddesini karşılamaktadır.
Yürürlükteki madde yönetim kayyımlığının bir koşulu olarak “idaresi kimseye ait olmayan mallar”dan söz etmektedir. İsviçre Medeni Kanununun bu maddeyi karşılayan 393. maddesinde ise bunun yerine “zorunlu yönetimden yolsun mallar”dan söz edilmektedir. Bu deyim daha isabetli olduğundan yeni düzenlemede bu ifadeye yer verilmiştir.
Maddenin (1) numaralı bendinde, yürürlükteki hükmü aynen tekrarlanmakla beraber, gaiplik kurumu ile karıştırmayı önlemek üzere, “gaip” sözcüğü yerine “uzun süreden beri bulunamaz ve oturduğu yer de bilinemez” ifadesine yer verilmiştir.
Maddenin (2) numaralı bendi “vekil” yerine maddenin amacına daha uygun olarak “temsilci” sözcüğü kullanılmak suretiyle yürürlükteki maddeden alınmıştır.
Maddenin (3) numaralı bendi kaynak Kanuna uygun olarak yeniden kaleme alınmıştır.
Maddenin (4) numaralı bendi bir kısım tüzel kişilerin sayılması yerine bütün tüzel kişileri kapsayacak şekilde kaleme alınmıştır. Buna göre herhangi bir tüzel kişi gerekli organlardan yoksun kalmışsa ve yönetimi başka bir yasal yolla sağlanamıyorsa yönetim kayyımı tayin edilebilecektir.
Maddenin (5) numaralı bendinde bir hayır işi veya genel yarar amacı için halktan toplanan para ve sair yardımın yönetilme veya harcama yolunun sağlanamaması halinde yönetim kayyımı atanması öngörülmüştür.
Bu konuda 2860 sayılı “Yardım Toplama Kanunu” mevcut olup, özel hükümler içermektedir. Özel hükmün bulunmadığı haller de düşünülerek (5) numaralı bent korunmuştur.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
– Tasarının 427. maddesinin birinci fıkrasında, yürürlükteki Kanunun 377. maddesinin birinci fıkrasıyla paralelliği sağlamak amacıyla değişiklik yapılmıştır.