TMK 291. Madde
Türk Medeni Kanunumuzun 291. maddesi şu şekildedir:
Kocanın Babalığı – Diğer ilgililerin dava hakkı
Madde 291 – Dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hallerinde kocanın altsoyu, anası, babası veya baba olduğunu iddia eden kişi, doğumu ve kocanın ölümünü, sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davasını açabilir.
Ergin olmayan çocuğa atanacak kayyım, atama kararının kendisine tebliğinden başlayarak bir yıl, (…) içinde soybağının reddi davasını açar.
Kocanın açacağı soybağının reddi davasına ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır.
Başlık
TMK 291. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: İKİNCİ KISIM: HISIMLIK – BİRİNCİ BÖLÜM: SOYBAĞININ KURULMASI – İKİNCİ AYIRIM : KOCANIN BABALIĞI
Madde başlığı şu şekildedir: Kocanın Babalığı – Diğer ilgililerin dava hakkı
Gerekçe
Türk Medeni Kanunu 291. maddesinin gerekçesi ise şu şekildedir:
Eski Kanunun 245 inci maddesini karşılamaktadır.
Birinci fıkrada, dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hallerine özgü olmak üzere, kocanın altsoyunun, anasının, babasının veya baba olduğunu iddia eden kişinin dava hakkı düzenlenmiştir. Hükümde, hem yürürlükteki metin, hem 1984 tarihli Öntasarının 227 nci maddesi ve hem de İsviçre Medeni Kanununun 258 inci maddesi karşısında önemli farklılıklar mevcuttur. Bu hüküm, dava hakkı olan üçüncü kişilerin çevresini, yürürlükteki Kanunun 245 inci maddesi karşısında bir açıdan sınırlamakta, diğer bir açıdan ise genişletmektedir. Sınırlama, “çocukla, mirasçı veya çocuk sebebiyle mirastan yoksun kalanlardın tümüne değil, bunlardan sadece kocanın altsoyuna, anasına ve babasına dava hakkı tanınmış olmasında; genişletme ise, çocuğun babası olduğunu iddia eden kişiye de dava açma hakkı verilmiş olmasında söz konusudur. Dava açma süresi burada da bir yıl olarak belirlenmiştir. Fıkraya göre, bir yıllık süre, doğumu ve kocanın ölümünü, sürekli olarak ayırt etine gücünü kaybettiğini veya onun hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmeden itibaren işlemeye başlamaktadır.
İkinci fıkrada, ergin olmayan çocuğun dava hakkı düzenlenmektedir. Davayı çocuk adına, kayyım açar. Davanın tabi olduğu süre ise, atanma kararının kayyıma tebliğinden itibaren bir yıldır.
Üçüncü fıkrada, yukarıda belirtilen ilgililerin açtıkları davalarda da önceki maddelerde bağlanan karineler ve ispat kurallarına yollama yapılmaktadır.
ALT KOMİSYON RAPORU
– Tasarının 291 inci maddesinin ikinci fıkrasında, 289 uncu maddede olduğu gibi beş yıllık süre getirmek amacıyla “… bir yıl, her halde doğumdan başlayarak beş yıl içinde soybağının reddi davası açar.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
– Tasarının 291 inci maddesinin ikinci fıkrasında, 289 uncu maddede olduğu gibi beş yıllık süre getirmek amacıyla “… bir yıl, her hâlde doğumdan başlayarak beş yıl içinde soybağının reddi davası açar.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.