Not: Bu sayfada yer alan “Türk Ceza Kanunu’nun 5. maddesi” direkt olarak “mevzuat.gov.tr” isimli Türkiye Cumhuriyeti kanunlarının paylaşıldığı resmi web sitesinde yer aldığı gibi aynen paylaşılmaktadır. Maddeyi etkileyen kanun değişiklikleri takip edilmekte ve tarafımızca güncellenmektedir.
TCK 5. Madde
Türk Ceza Kanunumuzun 5. maddesi şu şekildedir:
| TCK Madde 5: | Temel İlkeler ve Tanımlar – Özel kanunlarla ilişki (1) Bu Kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır. |
Maddenin bağlı bulunduğu Türk Ceza Kanunu başlıkları şu şekildedir:
| Birinci Kitap: | Genel Hükümler |
| Birinci Kısım: | Temel İlkeler, Tanımlar ve Uygulama Alanı |
| Birinci Bölüm: | Temel İlkeler ve Tanımlar |
| Madde başlığı: | Özel kanunlarla ilişki |
Gerekçe
Türk Ceza Kanunu’nun 5. maddesinin gerekçesi şu şekildedir:
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METNİN GEREKÇELERİ
Madde 3. Madde, Türk Ceza Kanunu ile özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlar arasındaki ilişkiyi düzenlemektedir.
Maddenin kabul ettiği sisteme göre Kanunda var olan hükümler çerçevesinde, özel kanunda veya ceza içeren kanunda ayrıca hüküm bulunduğunda, Türk Ceza Kanununda benimsenen esasları tekrarlasın veya buna aykırı olsun o hüküm uygulanacaktır. Böylece, 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Kanunda yer almış olup, sadece Ceza Kanununa aykırı hükümlerin uygulanacağını belirten esas genişletilmiştir.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
Özel ceza kanunlarında ve ceza içeren kanunlarda suç tanımlarına yer verilmesinin yanı sıra, çoğu zaman örneğin teşebbüs, iştirak ve içtima gibi konularda da bu kanunda benimsenen ilkelerle çelişen hükümlere yer verilmektedir. Böylece, ceza kanununda benimsenen genel kurallara aykırı uygulamaların yolu açılmakta ve temel ilkeler dolanılmaktadır. Tüm bu sakıncaların önüne geçebilmek bakımından, ayrıca hukuk uygulamasında birliği sağlamak ve hukuk güvenliğini sağlamak için; diğer kanunlarda sadece özel suç tanımlarına yer verilmesi ve bu suçlarla ilgili yaptırımların belirlenmesi ile yetinilmelidir. Buna karşılık, suç ve yaptırımlarla ilgili olarak bu kanunda belirlenen genel ilkelerin, özel kanunlarda tanımlanan suçlar açısından da uygulanmasının temin edilmesi gerekmektedir. Aksi yöndeki düzenlemelerin hukuk devleti ve eşitlik ilkelerine aykırılık oluşturması nedeniyle Hükümet Tasarısındaki madde metni değiştirilmiştir.
TBMM Kabul Metni
5. maddeyi okutuyorum:
Özel kanunlarla ilişki
MADDE 5. – (1) Bu Kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır.
BAŞKAN – Madde üzerinde, şahsı adına, İstanbul Milletvekili Hasan Fehmi Güneş; buyurun.
HASAN FEHMİ GÜNEŞ (İstanbul) – 5. maddede “bu kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır” deniliyor.
Daha önce, 2. maddede de söz almak niyetindeydim, atladım; orada da benzer bir şey var “idarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz” deniliyor, burada da, bu kanunun genel hükümleri, özel ceza yasalarında uygulanır deniliyor. Peki, özel ceza yasalarından birinde, yarın, öbür gün, daha öbür gün çıkaracağımız bir özel ceza yasasında, bu yasanın genel hükümlerine aykırı bir madde konulursa ve o da buradan geçerse, o, yürürlükte olmayacak mı, hüküm ifade etmeyecek mi; edecek; çünkü, o, bir özel… Diyelim ki, Orman Yasasını değiştirdik, orada koyarsak, o, bir özel yasa olacak ve sonraki yasa olacak, bu yasadan daha geçerli olacak o kural; çünkü, şimdi görüştüğümüz ceza yasası, bir çerçeve yasa, diğer yasaların üzerinde düzenleyici etkisi olan bir yasa değil. O nedenle, bu tür hükümlerin ceza yasasında çok kalıcı bir etkisi olmayacağını düşünüyorum. Mesela, 2. maddedeki -çok doğrudur, Sayın Bakan ona vurgu yaptı- “idarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz” tamam; ama, yarın çıkaracağımız bir yasada idareye böyle bir yetki verirsek, onu engelleyecek bir şey yok; buna aykırıdır, öyleyse onu iptal edelim diye başvuracağımız bir makam da yok. Gerek 2. maddedeki o durum gerekse şimdi görüşmekte olduğumuz 5. maddedeki genel hükümler özel ceza kanunlarında da geçerlidir yahut uygulanır dememiz, bir çerçeve yasa niteliğinde olmadığı için, sonradan çıkarılacak özel yasaları bağlamaz; onu söylemek istiyorum.
Dikkatinize sunmak istediğim bir diğer konu “özel ceza kanunları” ile “ceza içeren kanunlar” ikisi bana çok farklı gelmedi; yani, şimdiye kadar kullandığımız deyim, terim de “özel ceza kanunları” şeklindedir. Eğer, ceza içeren kanunlar, özel ceza kanunlarının ifade ettiği anlamdan çok farklı değilse, onun kullanılmasına gerek olmayabilir diye düşünüyorum.
Teşekkür ediyorum. (CHP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Güneş.
Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Kabul edilmiştir.
