TBK 5. Madde
Türk Borçlar Kanunumuzun 5. maddesi şu şekildedir:
Sözleşmenin kurulması, Öneri ve kabul, Süresiz öneri, Hazır olmayanlar arasında
Madde 5: Kabul için süre belirlenmeksizin hazır olmayan bir kişiye yapılan öneri, zamanında ve usulüne uygun olarak gönderilmiş bir yanıtın ulaşmasının beklenebileceği ana kadar, önereni bağlar.
Öneren, önerisini zamanında ulaşmış sayabilir.
Zamanında gönderilen kabul, önerene geç ulaşır ve öneren onunla bağlı olmak istemezse, durumu hemen kabul edene bildirmek zorundadır.
Başlık
TBK’nın 5. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: BİRİNCİ KISIM: Genel Hükümler – BİRİNCİ BÖLÜM: Borç İlişkisinin Kaynakları – BİRİNCİ AYIRIM: Sözleşmeden Doğan Borç İlişkileri
Madde başlığı şu şekildedir: Sözleşmenin kurulması – Öneri ve kabul – Süresiz öneri – Hazır olmayanlar arasında
İlgili Yargıtay Kararları
- Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2004/1011 E. ve 2004/10271 K. Sayılı Kararı
Özet: Davalı bankanın TMSF’ye devredilmesi, bankanın yönetim ve denetiminin Fona geçmesi yürütülen işlemler için bir dezavantaj oluşturmuştur. Yeni yönetimin bankadaki olumsuzluklar nedeniyle işlemlerin kontrol ve denetiminde daha hassas davranması, önceden alınmış kararları gözden geçirmesi doğal olduğundan bu durum kısa süreli de olsa mücbir sebep sayılmalıdır. Bu nedenle bankanın teklifini geri çekmekte 6 gün gecikmesi mazur görülebilir.
Gerekçe
Türk Borçlar Kanunu’nun 5. maddesinin gerekçesi ise şu şekildedir:
818 sayılı Borçlar Kanununun 5. maddesini karşılamaktadır.
Tasarının üç fıkradan oluşan 5. maddesinde, önerenin hazır olmayanlar arasında yaptığı süresiz önerisiyle bağlılık süresi, önerene tanınan, önerisini muhataba zamanında ulaşmış sayma yetkisi ve zamanında gönderilen kabul açıklamasının önerene geç ulaşması durumunda, onunla bağlı olmak istemeyen önerenden beklenen davranış biçimi düzenlenmektedir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 5. maddesinin kenar başlığında kullanılan “b. Gaipler arasında” ibaresi, “b. Hazır olmayanlar arasında” şekline dönüştürülmüştür.
Metninde yapılan arılaştırma dışında, maddede 818 sayılı Borçlar Kanununa göre bir hüküm değişikliği yoktur.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
– Tasarının 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13 ve 14. maddeleri aynen kabul edilmiştir.
TBMM Tartışma Metni
5. maddenin başlığını okutuyorum:
b. Hazır olmayanlar arasında
MADDE 5-
BAŞKAN – Madde üzerinde iki adet önerge vardır, geliş sıralarına göre okutup aykırılık sırasına göre işleme alacağım.
İlk önergeyi okutuyorum:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Görüşülmekte olan “Türk Borçlar Kanunu Tasarısı”nın 5. maddesinin birinci fıkrasının aşağıdaki şekilde değiştirilmesini arz ve teklif ederiz.
“Kabul için süre belirlenmeksizin hazır olmayan kişiye yapılan öneri, zamanında ve usulüne uygun olarak gönderilmiş bir yanıtın ulaşmasının beklenebileceği makul ana kadar, öneren tarafı bağlar.”
Mehmet Emin Tutan
Bursa
BAŞKAN – Aykırı ve ikinci önergeyi okutup işleme alıyorum:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Görüşülmekte olan Türk Borçlar Kanunu Tasarının 5. maddesinde geçen “Öneri” kelimesinin yerine “Teklif”, “önereni” yerine “teklif edeni”, “önerisini” yerine “teklifini”, “önerene” yerine “teklif edene” şeklinde değiştirilmesini,
“Öneren, önerisini zamanında ulaşmış sayabilir” ibaresi yerine, “Teklif eden teklifinin zamanında karşı tarafa ulaşmış olduğunu kabule hakkı vardır” ibaresinin kullanılmasını,
3. fıkrada geçen “hemen” ibaresi yerine “derhal” ibaresinin kullanılmasını arz ve teklif ederiz.
Faruk Bal
Mehmet Şandır
İzzettin Yılmaz
Konya
Mersin
Hatay
Osman Ertuğrul
Rıdvan Yalçın
Aksaray
Ordu
BAŞKAN – Komisyon önergeye katılıyor mu?
ADALET KOMİSYONU BAŞKANI AHMET İYİMAYA (Ankara) – Katılmıyoruz Sayın Başkan.
BAŞKAN – Hükûmet katılıyor mu?
ADALET BAKANI SADULLAH ERGİN (Hatay) – Katılmıyoruz Sayın Başkan.
BAŞKAN – Konuşacak mısınız?
FARUK BAL (Konya) – Evet.
BAŞKAN – Önerge üzerinde söz isteyen Faruk Bal, Konya Milletvekili.
Buyurun.
FARUK BAL (Konya) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; teklif, icap, öneri konusunda söyleyeceklerimi söyledim. Onun için tekrarlamayacağım ancak üçüncü fıkrada geçen “hemen” kelimesi kanuni bir ifade değildir, onun yerine “derhâl” kelimesinin uygulanması gerekir.
Önergeyi bu şekilde açıkladıktan sonra, bu kanunun adı nedir, bu kanunu biz kime uygulayacağız?
Bu kanun Borçlar Kanunu’dur. Borçlar Kanunu özel hukuk ilişkilerine tabi olan toplumun tüm kesimlerine uygulanacaktır. Bir başka ifadeyle bu kanun, yedi yıllık AKP süreci içerisinde toplumun borçlanmış olan tüm kesimini ilgilendiren bir kanundur. Bu kanun çiftçinin mazot borcuna uygulanacaktır, bu kanun çiftçinin gübre borcuna uygulanacaktır, bu kanun çiftçinin elektrik borcuna uygulanacaktır, bu kanun çiftçinin ilaç borcuna uygulanacaktır, bu kanun bir yıl boyunca çalışıp çabalayıp ürettiği ürünü harcadığı paradan daha az bir paraya satmasına rağmen kendisini dolandıranlara karşı uygulanacaktır, narenciyeciye uygulanacaktır, fındıkçıya uygulanacaktır, zeytinciye uygulanacaktır. Bu kanun siftah yapmadan kepenk kapatan esnafın borçlarının kapatılmasıyla ilgili ilişkileri düzenlerken uygulanacaktır, tüccarlarımıza uygulanacaktır, kredi borçlusu olan memurumuza uygulanacaktır, borç batağına batmış olan sosyal sigortalıya, BAĞ-KUR’luya uygulanacaktır. Bu kanun emekliye uygulanacaktır, bu kanun kredi borçlarına uygulanacaktır, bu kanun artık öz sermayesini kaybetmiş olan ve yatırımdan da ümidini kesmiş olan sanayicimize uygulanacaktır.
İşte, bu kadar toplumun tüm kesimini ilgilendiren bir konuda, bu kadar ortak akla uygun davranmakta zafiyet gösteren iktidarın, böyle geniş bir anlamda uygulama alanı olan Borçlar Kanunu’nda “dediğim dediktir” şeklindeki anlayışı bu kesimleri mağdur edecektir.
Değerli arkadaşlarım, bu kesimlerin kendi içerisindeki sorunlarına çözüm getirmede beceriksiz, basiretsiz bir anlayışı sergileyen iktidarın, onların doğmuş sorunlarına uygulanacak kanunda da aynı beceriksizliği, aynı basiretsizliği göstermesi doğrusu bizi şaşırtmamaktadır ama bizim görevimiz, bunun doğru bir şekilde çıkabilmesine katkıda bulunmaktır. İşte, bu katkının parmak hesabını esas alan demokrasiyle reddedilmiş olmasını yüce milletimizin takdirine sunuyorum.
BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Bal.
K. KEMAL ANADOL (İzmir) – Karar yeter sayısı istiyorum.
BAŞKAN – Önergeyi oylarınıza sunuyorum, karar yeter sayısını arayacağım: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Karar yeter sayısı yoktur.
Birleşime beş dakika ara veriyorum.
Kapanma Saati: 16.56
BEŞİNCİ OTURUM
Açılma Saati: 17.05
BAŞKAN: Başkan Vekili Sadık YAKUT
KÂTİP ÜYELER: Murat ÖZKAN (Giresun), Bayram ÖZÇELİK (Burdur)
BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 7’nci Birleşiminin Beşinci Oturumunu açıyorum.
321 sıra sayılı Kanun Tasarısı’nın 5’inci maddesi üzerinde verilen Konya Milletvekili Faruk Bal ve arkadaşlarının önergesinin oylamasında karar yeter sayısı bulunamamıştı. Şimdi, önergeyi yeniden oylarınıza sunacağım ve karar yeter sayısı arayacağım.
Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Sayın milletvekilleri, karar yeter sayısı vardır, önerge kabul edilmemiştir.
Tasarının görüşmelerine kaldığımız yerden devam edeceğiz.
Komisyon ve Hükûmet yerinde.
Diğer önergeyi okutup işleme alıyorum:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Görüşülmekte olan “Türk Borçlar Kanunu Tasarısı”nın 5 inci maddesinin birinci fıkrasının aşağıdaki şekilde değiştirilmesini arz ve teklif ederiz.
“Kabul için süre belirlenmeksizin hazır olmayan kişiye yapılan öneri, zamanında ve usulüne uygun olarak gönderilmiş bir yanıtın ulaşmasının beklenebileceği makul ana kadar, öneren tarafı bağlar.”
Mehmet Emin Tutan
Bursa
BAŞKAN – Komisyon önergeye katılıyor mu?
ADALET KOMİSYONU BAŞKANI AHMET İYİMAYA (Ankara) – Katılmıyoruz Başkanım.
BAŞKAN – Hükûmet katılıyor mu?
ADALET BAKANI SADULLAH ERGİN (Hatay) – Katılmıyoruz.
BAŞKAN – Gerekçeyi okutuyorum:
Gerekçe: Tasarının birinci fıkrasındaki lüzumsuz kelime fazlalığına ve hukuki kavram karmaşasına yer vermemek amacıyla iş bu önerge verilmiştir.
BAŞKAN – Önergeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Önerge kabul edilmemiştir.
5’inci maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Kabul edilmiştir.
