TBK 43. Madde
Türk Borçlar Kanunumuzun 43. maddesi şu şekildedir:
Sözleşme; Temsil; Yetkili temsil; Hukuki işlemden doğan yetki; Ölüm, ehliyetsizlik ve diğer durumlar
Madde 43: Hukuki işlemden doğan temsil yetkisi, aksi taraflarca kararlaştırılmadıkça veya işin özelliğinden anlaşılmadıkça, temsil olunanın veya temsilcinin ölümü, gaipliğine karar verilmesi, fiil ehliyetini kaybetmesi veya iflas etmesi durumlarında sona erer.
Bu hüküm, bir tüzel kişiliğin sona ermesi durumunda da uygulanır.
Tarafların karşılıklı kişisel hakları saklıdır.
Başlık
TBK’nın 43. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: BİRİNCİ KISIM: Genel Hükümler – BİRİNCİ BÖLÜM: Borç İlişkisinin Kaynakları – BİRİNCİ AYIRIM: Sözleşmeden Doğan Borç İlişkileri
Madde başlığı şu şekildedir: Sözleşme – Temsil – Yetkili temsil – Hukuki işlemden doğan yetki – Ölüm, ehliyetsizlik ve diğer durumlar
Gerekçe
Türk Borçlar Kanunu’nun 43. maddesinin gerekçesi şu şekildedir:
818 sayılı Borçlar Kanununun 35. maddesini karşılamaktadır.
Tasarının üç fıkradan oluşan 43. maddesinde, temsil olunanın veya temsilcinin ölümünün, ehliyetsizliğinin ve diğer durumların temsil ilişkisi üzerindeki etkileri düzenlenmektedir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 35. maddesinin kenar başlığında kullanılan “b. Ölüm ve ehliyetsizliğin vesairenin hükümleri” şeklindeki ibare, Tasarının 43. maddesinde, “b. Ölüm, ehliyetsizlik ve diğer durumlar” şeklinde değiştirilmiştir.
Metninde yapılan arılaştırma dışında, maddede 818 sayılı Borçlar Kanununa göre bir hüküm değişikliği yoktur.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
– Tasarının 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44 ve 45. maddeleri aynen kabul edilmiştir.
TBMM Tartışma ve Kabul Metni
43. maddenin başlığını okutuyorum:
b. Ölüm, ehliyetsizlik ve diğer durumlar
MADDE 43-
BAŞKAN – Madde üzerinde iki adet önerge vardır.
Önergeleri okutuyorum:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Görüşülmekte olan ”Türk Borçlar Kanunu Tasarısı”nın 43. Maddesinin 1. fıkrasına anlaşılmadıkça kelimesinden sonra gelmek üzere “gerçek kişiler bakımından,” ibaresinin; iflas etmesi ibaresinden soma gelmek üzere “, tüzel kişiler bakımından, iflas ve tüzel kişiliğin ortadan kalkması hallerinde” ibaresinin eklenmesini,
1. fıkrada yer alan “durumlarında” kelimesi ile 2. fıkranın metinden çıkarılmasını, arz ve teklif ederiz.
Faruk Bal
Mehmet Şandır
Rıdvan Yalçın
Konya
Mersin
Ordu
Osman Ertuğrul
Beytullah Asil
Behiç Çelik
Aksaray
Eskişehir
Mersin
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Görüşülmekte olan Borçlar Kanunu Tasarısının 43.maddesinin,
“b. Ölüm, gaiplik, ehliyetsizlik ve iflasın etkileri
Madde 43- Aksi kararlaştırıImadıkça veya işin özelliğinden anlaşılmadıkça; Hukuksal işlemden doğan temsil yetkisi; yanların ölümü, gaipliğine karar verilmesi, eylem ehliyetini kaybetmeleri, iflas etmeleri durumunda sona erer.
Bu hüküm, bir tüzel kişiliğin sona ermesi halinde de geçerlidir.
Yanların karşılıklı hakları saklıdır.”
şeklinde değiştirilmesini teklif ederiz.
Ali Rıza Öztürk
Rahmi Güner
Ali İhsan Köktürk
Mersin
Ordu
Zonguldak
Sacit Yıldız
Ergün Aydoğan
Şevket Köse
İstanbul
Balıkesir
Adıyaman
BAŞKAN – Sayın Komisyon, önergeye katılıyor musunuz?
ADALET KOMİSYONU BAŞKANI AHMET İYİMAYA (Ankara) – Katılmıyoruz Sayın Başkanım.
BAŞKAN – Sayın Hükûmet?
ADALET BAKANI SADULLAH ERGİN (Hatay) – Katılmıyoruz Sayın Başkanım.
BAŞKAN – Gerekçeyi mi okutayım?
K. KEMAL ANADOL (İzmir) – Gerekçeyi okutun.
BAŞKAN – Gerekçeyi okutuyorum:
Gerekçe:
Madde metnindeki bazı kelimelerin öztürkçe karşılığı ile değiştirilerek tasarının dilinin arılaştırma iddiasına uygun duruma getirilmesi ve maddedeki kelimelerin cümledeki dizilişleri yeniden düzenlenerek maddenin daha kolay anlaşılabilir ve daha anlamlı olması amaçlanmıştır. İkinci fıkrada ise, iptal hakkının hangi durumlarda düşeceği ve bunun ödence hakkına etkilerine açıklık getirilmiştir. Madde metninde temsil yetkisini sona erdiren haller açıkça sayılmış olmasına karşın kenar başlığında ayrıca diğer durumlar ibaresine yer verilmesinin doğru olmadığı nedenle kenar başlıkta yer almasının gereksiz ve anlamsız olduğu düşünülmüştür.
BAŞKAN – Gerekçesini okuttuğum önergeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Önerge kabul edilmemiştir.
Diğer önergeyi okutuyorum:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na
Görüşülmekte olan “Türk Borçlar Kanunu Tasarısı”nın 43. Maddesinin 1. fıkrasına anlaşılmadıkça kelimesinden sonra gelmek üzere “gerçek kişiler bakımından,” ibaresinin; iflas etmesi ibaresinden sonra gelmek üzere “, tüzel kişiler bakımından, iflas ve tüzel kişiliğin ortadan kalkması hallerinde” ibaresinin eklenmesini,
1. fıkrada yer alan “durumlarında” kelimesi ile 2. fıkranın metinden çıkarılmasını, arz ve teklif ederiz.
Faruk Bal (Konya) ve arkadaşları
BAŞKAN – Komisyon önergeye katılıyor mu?
ADALET KOMİSYONU BAŞKANI AHMET İYİMAYA (Ankara) – Katılmıyoruz Sayın Başkanım.
BAŞKAN – Hükûmet?
ADALET BAKANI SADULLAH ERGİN (Hatay) – Katılmıyoruz Sayın Başkanım.
BAŞKAN – Gerekçeyi okutuyorum:
Gerekçe:
1. Teklif edilen metin, maddede iki fıkra ile anlatılmak istenen ancak mevcut kanundaki karışık ifadenin aynen benimsenmesi ile anlaşılmaz olan üslup yerine, aynı hukuki durumları ifade etmek üzere daha açık ve anlaşılır bir ifade tarzı ile yazılmıştır.
İkinci fıkranın tasarıdaki hâli, mevcut kanundaki hükmün yanlış aktarılmasından kaynaklanmıştır. Şöyle ki: Mevcut kanunda, “Bir hükmi şahsın mevcudiyeti hitam bulduğu yahut bir şirket fesh olunduğu takdirde de hüküm yine böyledir.” denilerek, birinci fıkradaki sonuca yani temsil yetkisinin sona ereceği sonucuna atıf yapılmıştır. Oysa Tasarıdaki düzenleme, birinci fıkranın tamamının tüzel kişiliğin sona ermesi halinde uygulanacağını ifade etmektedir ki, gerçek kişiler esas alınarak belirlenen durumların tüzel kişilere uygulanması söz konusu değildir.
2. Birinci fıkradaki değişiklik tekliflerinin gereği olarak ikinci fıkranın ve “durumları” kelimesinin metinden çıkarılması gerekmektedir.
BAŞKAN – Önergeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Önerge kabul edilmemiştir.
Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Kabul edilmiştir.
