TBK 403. Madde
Türk Borçlar Kanunumuzun 403. maddesi şu şekildedir:
Genel Hizmet Sözleşmesi – İşverenin borçları – Ücret ödeme borcu – Ücret – İşin sonucundan pay alma
Madde 403 – Sözleşmeyle işçiye ücretle birlikte üretilenden, cirodan veya kardan belli bir pay verilmesi kararlaştırılmışsa, hesap dönemi sonunda bu pay, yasal hükümler veya genellikle kabul edilmiş ticari esaslar göz önünde tutularak belirlenir.
İşçiye belli bir pay verilmesi kararlaştırılan hallerde, payın hesaplanmasında uyuşulamazsa işveren, işçiye veya onun yerine, birlikte kararlaştırdıkları ya da hakimin atadığı bilirkişiye bilgi vermek ve bilginin dayanağını oluşturan işletmeyle ilgili defter ve belgeleri incelemesine sunmak; kardan bir pay verilmesi kararlaştırılmışsa, işveren işçiye, istemi üzerine ayrıca yıl sonu kar zarar cetvelini vermek zorundadır.
Başlık
TBK’nın 403. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: İKİNCİ KISIM: Özel Borç İlişkileri – ALTINCI BÖLÜM: Hizmet Sözleşmeleri – BİRİNCİ AYIRIM: Genel Hizmet Sözleşmesi
Madde başlığı şu şekildedir: Genel Hizmet Sözleşmesi – İşverenin borçları – Ücret ödeme borcu – Ücret – İşin sonucundan pay alma
Gerekçe
Türk Borçlar Kanunu’nun 403. maddesinin gerekçesi şu şekildedir:
818 sayılı Borçlar Kanununun 323 üncü maddesinin ikinci fıkrasını karşılamaktadır.
Tasarının iki fıkradan oluşan 402 nci maddesinde, ücretin işin sonucundan pay alma şeklinde olması düzenlenmektedir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 323 üncü maddesinin kenar başlığında kullanılan “II. İş sahibinin borçları / 1. Ücret / a. Miktarı” ibaresi, Tasarıda “c. İşin sonucundan pay alma” şekline dönüştürülmüştür.
Maddenin birinci fıkrasında, sözleşmeyle işçiye ücretle birlikte üretilenden, cirodan veya kardan belli bir pay verilmesinin kararlaştırıldığı durumlarda, hesap dönemi sonunda bu payın belirlenmesinde yasal hükümler ile genellikle kabul edilmiş ticari esasların göz önüne alınacağı belirtilmiştir.
Maddenin ikinci fıkrasında, işçiye belli bir pay verilmesinin kararlaştırıldığı durumlarda ise, payın hesaplanmasında uyuşulamazsa işverenin, işçiye veya onun yerine birlikte kararlaştırdıkları ya da hakimin atadığı bilirkişiye bilgi vermek ve bilginin dayanağını oluşturan işletmeyle ilgili defter ve belgeleri incelemesine sunmak zorunda olduğu açıklanmıştır. Ayrıca, kardan bir pay verilmesi kararlaştırılmışsa, işveren işçiye, istemi üzerine yıl sonu kar zarar cetvelini vermek zorundadır.
Maddenin düzenlenmesinde kaynak İsviçre Borçlar Kanununun 322a maddesi göz önünde tutulmuştur.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
– Tasarının 401, 402 ve 403 üncü maddeleri teselsül nedeniyle 402, 403 ve 404 üncü maddeler olarak aynen kabul edilmiştir.
TBMM Kabul Metni
403’üncü maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Kabul edilmiştir.