TBK 323. Madde
Türk Borçlar Kanunumuzun 323. maddesi şu şekildedir:
Kira Sözleşmesi – Özel durumlar – Kira ilişkisinin devri
Madde 323
Kiracı, kiraya verenin yazılı rızasını almadıkça, kira ilişkisini başkasına devredemez. Kiraya veren, işyeri kiralarında haklı sebep olmadıkça bu rızayı vermekten kaçınamaz.
Kiraya verenin yazılı rızasıyla kira ilişkisi kendisine devredilen kişi, kira sözleşmesinde kiracının yerine geçer ve devreden kiracı, kiraya verene karşı borçlarından kurtulur.
İşyeri kiralarında devreden kiracı, kira sözleşmesinin bitimine kadar ve en fazla iki yıl süreyle devralanla birlikte müteselsilen sorumlu olur.
Başlık
TBK’nın 323. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: İKİNCİ KISIM: Özel Borç İlişkileri – DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Kira Sözleşmesi – BİRİNCİ AYIRIM: Genel Hükümler
Madde başlığı şu şekildedir: Kira Sözleşmesi – Özel durumlar – Kira ilişkisinin devri
Gerekçe
Türk Borçlar Kanunu’nun 323. maddesinin gerekçesi şu şekildedir:
818 sayılı Borçlar Kanununun 259 uncu maddesinin birinci fıkrasında “kiranın üçüncü bir şahsa ferağı” ifadesiyle, sadece ismen belirtilen, “III. Kira ilişkisinin devri” kenar başlıklı maddedir.
Tasarının üç fıkradan oluşan 322 nci maddesinde, sözleşmenin devri niteliğinde olan kira ilişkisinin devri düzenlenmiştir.
Maddenin birinci fıkrasında, kiracının kira ilişkisini başkasına devredebilmesi, kiraya verenin yazılı rızasına bağlanmış; ancak, kiraya verenin işyeri kiralarında haklı sebep olmadan bu rızayı vermekten kaçınamayacağı öngörülmüştür. “Haklı sebep”, somut olaydaki durum ve koşullar göz önünde tutularak, hakim tarafından belirlenecektir.
Maddenin ikinci fıkrasında, kira ilişkisinin devrinin, kira sözleşmesinin kiracı tarafını değiştirdiği açıkça ifade edilmiştir. Devir ile birlikte devreden kiracı, kiraya verene karşı tüm borçlarından kurtulacak ve devralan devredenin yerine geçerek, kiraya verene karşı sorumlu olacaktır. Kiraya verenin rızasıyla bu devir gerçekleşmekle, borçlunun değişmesinin kiraya verenin sözleşmedeki durumunu olumsuz yönde etkilediği söylenemeyecektir.
Maddenin son fıkrasında, işyeri kiralarında, devreden kiracının devir konusu kira sözleşmesi süresinin bitimine kadar ve en fazla iki yıl süreyle devralanla birlikte müteselsilen sorumlu olacağı belirtilmiştir.
Maddenin düzenlenmesinde, kaynak İsviçre Borçlar Kanununun 263 üncü maddesi göz önünde tutulmuştur. Bununla birlikte, kaynak Kanunda sadece işyeri kira ilişkisinin devri düzenlendiği halde, konut ve işyeri ayrımı yapılmaksızın buna imkan veren 818 sayılı Borçlar Kanunundaki düzenleme, Tasarıda da korunmuştur.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
– Tasarının 322 nci maddesi teselsül nedeniyle 323 üncü madde olarak aynen kabul edilmiştir. Ancak, Tasarının kira ilişkisinin devri başlıklı 322 nci maddesinin görüşülmesi sırasında, yürürlükteki kanundan farklı olarak, iş yeri kiralarında devir yasağının bertaraf edildiği, bu hükmün kira bedellerini düşürüp, hava paralarını çok yükselteceği, karşı görüş olarak da 6570 sayılı Kanunun 12 nci maddesinde “açıkça rızası olmadıkça devredemez” diye bir devir yasağı öngörüldüğü, kiralananın haklı sebepler olmasına rağmen, bu rızayı kiraya verene vermekten kaçınmasının doğru olmadığı, o itibarla sadece iş yeri kiralarına özgü olarak, haklı bir sebep olmadıkça kiraya verenin kötüniyetli olarak devre engel olmasının önüne geçilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
TBMM Kabul Metni
323’üncü maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Kabul edilmiştir.