TBK 237. Madde
Türk Borçlar Kanunumuzun 237. maddesi şu şekildedir:
Taşınmaz Satışı ve Satış İlişkisi Doğuran Haklar – Şekil
Madde 237 – Taşınmaz satışının geçerli olabilmesi için, sözleşmenin resmi şekilde düzenlenmesi şarttır.
Taşınmaz satışı vaadi, geri alım ve alım sözleşmeleri, resmi şekilde düzenlenmedikçe geçerli olmaz.
Önalım sözleşmesinin geçerliliği, yazılı şekilde yapılmış olmasına bağlıdır.
Başlık
TBK’nın 237. maddesinin ait olduğu bölüm başlık ismi şu şekildedir: İKİNCİ KISIM: Özel Borç İlişkileri – BİRİNCİ BÖLÜM: Satış Sözleşmesi – ÜÇÜNCÜ AYIRIM : Taşınmaz Satışı ve Satış İlişkisi Doğuran Haklar
Madde başlığı şu şekildedir: Taşınmaz Satışı ve Satış İlişkisi Doğuran Haklar – Şekil
Gerekçe
Türk Borçlar Kanunu’nun 237. maddesinin gerekçesi şu şekildedir:
818 sayılı Borçlar Kanununun 213 üncü maddesini karşılamaktadır.
Tasarının üç fıkradan oluşan 236 ncı maddesinde, taşınmaz satış sözleşmesinin ve satış ilişkisi doğuran sözleşmelerin şekli düzenlenmektedir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 213 üncü maddesinin kenar başlığında kullanılan “A. Akdin Şekli” ibaresi, Tasarıda “A. Şekil” ibaresine dönüştürülmüştür.
818 sayılı Borçlar Kanununun 213 üncü maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde kullanılan “bey’i bilvefa” şeklindeki ibare, Tasarıda “geri alım” şeklinde; yanlış çevrilen “istimlak mukavelesi” şeklindeki ibare ise, “alım sözleşmesi” şeklinde düzeltilmiş olup, söz konusu cümle, Tasarının aynı maddesinin ikinci fıkrası olarak düzenlenmiştir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 213 üncü maddesinin ikinci fıkrasında kullanılan “…tahriri şekil kafidir.” şeklindeki ibare, bu şeklin geçerlilik şekli olduğunu belirtmek üzere, Tasarının 236 ncı maddesinin son fıkrasında “…geçerliliği, yazılı şekilde yapılmış olmasına bağlıdır.” şekline dönüştürülmüştür.
Sistematik yapısı ile metninde yapılan düzeltme ve arılaştırma dışında, maddede 818 sayılı Borçlar Kanununa göre bir hüküm değişikliği yoktur.
ADALET KOMİSYONU RAPORU
– Tasarının 236 ncı maddesi teselsül nedeniyle 237 nci madde olarak aynen kabul edilmiştir. Ancak, Tasarının taşınmaz satışında şekli düzenleyen 236 ncı maddesinin görüşülmesi sırasında, sözleşmeye dayalı ön alım hakkının geçerliliğinin yazılı şekle tabi olması eleştirilmiş, ön alım sözleşmesinin de resmi şekilde yapılması gerektiği, tapu mevzuatına göre resmi şekilde yapılmayan ön alım sözleşmesinin şerh edilemediği, dolayısıyla yazılı şeklin bir anlam ifade etmediği, karşı görüş olarak da sözleşmeye dayalı ön alım hakkının şahsi hak olduğu, sözleşmeye aykırılığın dava edilebileceği belirtilmiştir.
Madde ile ilgili olarak ayrıca, resmi şekle aykırı biçimde yapılan taşınmaz satışlarında, resmi şekle aykırılığın uzun seneler sonra dürüstlük kurallarına aykırı olarak ileri sürülmesi halinde ödenen paranın iadesinin hangi zamandaki değere göre yapılacağı konusu değerlendirilmiş, geri verme günündeki sürüm değerinin esas alınması ve bu yönde maddede bir değişiklik yapılması önerilmiş, karşı görüş olarak da maddeye eklenecek böyle bir hükmün birinci fıkrada belirtilen resmi şekli anlamsız hale getireceği, gayri resmi şekilde yapılan taşınmaz satışlarını özendireceği ifade edilmiştir.
TBMM Tartışma ve Kabul Metni
237’nci maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Kabul edilmiştir.