Sigortalı Olmanın Avantajları Nelerdir?
Özellikle gençlerimiz sigortalılığın önemini ilk bakışta kavrayamıyorlar. Ancak yaşları ilerlediğinde, sağlık problemleri yaşadıklarında “sigortalılık” terimiyle karşılaşıyorlar.
“Sigortalı olmak”, “emeklilik gün sayısı”, “ödenen prim günü” gibi kavramların hepsi “sigortalı olan” bir vatandaşın bilmesi gereken kavramlardır. Çünkü sigortalılık devletin vatandaşı korumaya alması anlamına gelmektedir. Birey yani vatandaş tek başına zayıftır, üst akıl olan devletin hizmetlerine muhtaçtır. Bu hizmetlerin bir kısmını(sağlık gibi) kullanma şartı ise “sigortalılık” diyebiliriz.
Çocuklar eğitim süreçlerini bitirene kadar genellikle anne veya babasının sigortalılığından faydalanabilir durumdadırlar. Eğitimlerini tamamladıklarında ise artık iş hayatına atılmaları gündeme gelir. Aynı keza eğitimin tamamlanması ile birlikte anne ve babasının sigortalılığından yararlanma hakkı da son bulur. Peki iş hayatında sigortalı olmak veya olmamak… İşte günümüzdeki en büyük sorun bu.
Sigortasız Çalışmak
Sigortasız yani “kayıt dışı” çalışmak öncelikle kanuna aykırı bir durumdur. Ancak ne yazık ki ülkemizde kayıt dışı(sigortasız) olarak çalışan birçok işçi bulunmaktadır.
İşçiler neden kayıt dışı çalışıyor yahu?
Tabii ki keyiflerinden değil, işverenlerinin zorlaması ve baskısıyla kayıt dışı çalışmaya zorlanıyorlar.
İşveren işçisini neden sigortasız çalışmaya zorlasın ki?
Çünkü işveren sigortalı çalıştırdığı işçinin “prim” ödemesini SGK kurumuna düzenli ve belgeli olarak yapmakla yükümlüdür. İşçiyi sigortasız çalıştırarak söz konusu bu “prim” ödemesinden sıyrılmış oluyor.(Tabii sonrasında işçi haklarını arayıp “hizmetin tespiti” davası açarak işverene cehennem gazabını yaşatabiliyor, adalet topal olsa da sol kroşesi ağırsiklet ayarında)
Mutlaka şu soru kalıbını duymuşsunuzdur: “300 prim günüm var, 60 yaşıma geldim, nasıl emekli olurum?”
Yukarıdaki soru ülkemizin sosyal güvence politikasının özeti niteliğindedir. Gelin bu soruyu küçük bir çocuğun dahi anlayacağı bir dilden analiz edelim.
Soruyu soran vatandaşımız 60 yaşına gelmiş, ortalama olarak 30 yıl aktif bir şekilde iş hayatında çalıştığını varsayabiliriz. 30 yıl demek neredeyse 11.000 gün yapıyor. Biz diyelim ki bu 11.000 günün yarısı aktif olarak çalışarak geçirildi yani 5.500 gün. Ancak soruya baktığımızda amcamız “300 gün” primi olduğunu belirtiyor. Bu ne demek? Bu demek ki amcamız 5.500 gün aktif olarak çalışmasına rağmen Sosyal Güvenlik Kurumu’na sadece 300 gün çalıştığı bildirilmiş! Kim yapmış bu vicdansızlığı! Tabii ki “işvereni” namı değer “patron…
Peki 300 gün primi olmuş olsun ne olacak yani?
Sosyal Güvenlik ve Sigortalılık mevzuatımız çerçevesinde belli bir yaşa gelen çalışanların emekli olabilmesi bazı koşullara tabidir. Mesela bu amcamızın emekli olabilmesi için en az 1500 gün primi olması gerekir. İşte vahamet burada başlar. Amcanın emeklilik garantisi patronu tarafından çalınmıştır.
Gelelim asıl konumuza: SİGORTALI ÇALIŞMANIN FAYDALARI
Sigortalı Çalışmanın Faydaları
Emekli Olabilmek!
Yukarıda verdiğimiz örnekten de anlaşılacağı üzere ilk ve en önemli avantajı “EMEKLİ OLABİLMEK”tir. Emeklilik koşulları tabii olduğunuz kanun dönemlerine göre değişmekle birlikte bu koşulları başka bir yazımızda ele alacağız. Kısaca belirli bir gün prim sayısı ve belirli bir yaşa ulaşarak emekli olabilirsiniz.
Emekliliğin sağladığı nimetlerden bahsetmeye gerek var mı? Sağlık hizmeti ve emekli maaşı hepinizin bilgisi dahilindedir.
Ölümünüz Durumunda Eşiniz ve Çocuklarınıza Maaş Bağlanır!
Süt Parası, Doğum Yardımı
Yine sigortalı yani kayıtlı çalışmanız koşuluyla doğum yapmanız durumunda süt parası ve doğum yardımı alabilirsiniz! Süt parası için kayıtlı yani sigortalı çalışma zorunluluğunuz varken doğum yardımı Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yapılıyor ve sigortalı olma zorunluluğunuz bulunmuyor.
Ücretsiz Sağlık Hizmetleri ve İlaç Hakları
Günlük hayatta belki de en çok başvurulan avantajlardan birisidir. Genel Sağlık Sigortası kapsamında iseniz muhim hastalıklarınız için gerekli olan ameliyat ve ilaçlar bizzat devlet tarafından ücretsiz olarak sağlanır. Yani ücretleri SGK karşılar.
Ölümünüz Halinde Yakınlarınıza Cenaze Yardımı
Sosyal Sigortalar kanunu ölümünüz halinde dahi birinci derece yakınlarınıza cenaze yardımı yapar. Bu yardım genelde bağlanacak olan ilk yetim ve dul aylığı ile birlikte ödenir. Eğer ödenmez ise SGK ya bu talebinizi belirtir bir dilekçe sunmanız yeterlidir.
İş Kazası Geçirmeniz Durumunda Erken Emeklilik
Allah göstermesin bir iş kazası geçirmeniz durumunda, sakat kalmanız veya engelli hale düşmeniz durumunda SGK belirli bir oranda veya tamamen “malulen emekli” olmanızı sağlamaktadır.
Bitiriş Sözlerimiz
İşverenlerin “300 lira fazla maaş vereyim sigortanı yapmayalım” gibi baştan çıkarıcı sözlerine kapılmayın! Yukarıda saydığımız avantajlar şüphesiz ki sigortasız çalışmaktan kat be kat yeğdir!
