Muhakemede yer alan süre türleri

Süreler, işlemin yapılması yönünden; düşürücü, koruyucu ve düzenleyici süreler olmak üzere üç baş­lık altında incelenebilir:

• Düşürücü süre, bir işlemin yapılabileceği son zamanı gösteren suredir.

Örnek:Temyiz, istinaf yedi günlük düşürücü süreye tabidir. Bu süre bittikten sonra temyiz veya istinaf yoluna başvurulamaz.

• Koruyucu süre; bir işlemin yapılamayacağı zamanı gösteren süredir. Başka bir anlatımla işlemin yapıla­bileceği en az süreyi gösterirler.

Örnek: Duruşma hazırlığı döneminde gönderilen çağrı kâğıdının tebliğiyle duruşma günü arasında en az bir hafla süre bulunması gerekir (CMK m.176/4). Süre bir haftadan fazla olabilir. Fakat en az bir hafta olmalıdır.

• Düzenleyici süreler, bir işlemin yapılması veya yapılmaması için taraflara yol gösteren, müeyyidesi olma­yan sürelerdir.

Örnek: Kararına itiraz edilen hâkim veya mahkeme, itirazı yerinde görürse kararını düzeltir;   yerinde görmezse en çok üç gün içinde, itirazı incelemeye yetkili olan mercie gönderir. 3 günlük süre, yaptırımı olmayan hâkime yol göstermesi için sunulan düzenleyici suredir.

• Süreleri bunları belirleyenler bakımından kanuni ve takdiri süre olmak üzere iki ana başlık altında incele mek mümkündür. Kanuni süre kanun koyucunun belirlediği süredir.

Örnek: Temyiz başvurusunun yapılabileceği son zamanı gösteren yedi günlük süre kanuni bir süredir.

• Takdiri süre, hâkimin takdiri ile belirlenen süredir.

Örnek: Taraflardan biri ek savunma için süre istediğinde, hakimin verdiği on günlük süre takdiri süredir Bilirkişi incelemesine itiraz için taraflara verilen bir haftalık süre, hâkimin takdiri ile belirlenen sü­relerdir.

Kanuni süreleri yargıç kendiliğinden uzatamaz. Ancak bunlar kanunda yazılı sebeplerle uzayabilir. Buna karşılık takdiri süreleri yargıç gerekli gördüğü takdirde uzatabilir.