Yedek Mirasçı
Yedek mirasçı atama MK’nun 520. maddesinde düzenlenmiştir: “Mirasbırakan, atadığı mirasçının kendisinden önce ölmesi veya mirası reddetmesi halinde onun yerine geçmek üzere bir veya birden çok kişiyi yedek mirasçı olarak atayabilir. Bu kural belirli mal bırakmada da uygulanır”.
MK m. 520 ile mirasbırakana ölüme bağlı tasarruf ile tayin ettiği mirasçının alternatifini, yedeğini belirleme olanağı tanınmıştır. Yedek mirasçı atama, tayin edilen mirasçının mirasçılığına bir engel çıkması ihtimali düşünülerek düzenlenmiştir. Yasa koyucu, mirasbırakana geniş bir hareket alanı bırakmak istemiştir, mirasbırakana tanınan bir imtiyaz söz konusudur.
Yedek mirasçılıkta ölüme bağlı tasarruftan sadece bir kişi yararlanır. Bu kişi, ya asıl mirasçı ya da onun mirasçılığına bir engel doğarsa yedek mirasçıdır.
Yedek mirasçı da yine mirasbırakanın mirasçısıdır, tayin edilen mirasçının mirasçısı değildir.
Asıl mirasçılar da yedek mirasçılar da birden fazla olabilir. Örneğin, mirasbırakan, “Terekenin yarısı A ve B’ye eşit olarak kalsın, onların mirasçılığına engel çıkarsa C, D, E’ye kalsın” diyebilir.
Asıl mirasçı ya da yedek mirasçılar, tüzel kişi veya gerçek kişi olabilir.
Mirasbırakanın asıl hedefi ölüme bağlı tasarruf ile tayin ettiği mirasçıdır, onun mirasçılığına bir engel çıkarsa, miras, yedek mirasçıya kalır.
Mirasbırakan, yedek mirasçıyı asıl mirasçının kendisinden önce ölme ihtimalini düşünerek öngörmüşse ve asıl mirasçı mirasbırakanın ölümünde hayatta ise yedek mirasçılık gündeme gelmez.
Yasa, yedek mirasçının mirasçı olabilmesini asıl mirasçının mirasçılığına bir engel çıkması koşuluna bağlamıştır ve buna iki örnek vermiştir:
- Mirasbırakandan önce ölüm,
- Asıl mirasçının mirası reddetmesi.
Acaba bu sayılanlar ile sınırlı mıdır?
Yasa her ne kadar yedek mirasçının mirasçılığını kendinden önce ölmesi veya mirası reddetmesi olarak iki hal ile sınırlandırmışsa da bunu, asıl mirasçının mirasçılığına bir engel çıkması olarak anlamak gerekir. Bu durumda mirastan yoksunluk ve mirasçılıktan çıkarmanın da buraya dahil edilmesi gerekir:
Mirastan yoksunluk. MK m. 578’de düzenlenmiştir. MK 578’e göre:
“Aşağıdaki kimseler, mirasçı olamayacakları gibi, ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak da edinemezler:
- Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler,
- Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirenler,
- Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlayanlar ve engelleyenler,
- Mirasbırakanın artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranlar veya bozanlar.”
- Mirasçılıktan çıkarma (MK m. 510). MK m. 510’a göre:
“Aşağıdaki durumlarda mirasbırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir:
- Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse,
- Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse”.
