Eş Mirasın Kaçta Kaçını Alır? Yazar: Avukat Saim İncekaş Yayınlandı: 26 Ocak 2024 Güncellendi: 24 Ağustos 2024 Miras Hukuku “Eş Mirasın Kaçta Kaçını Alır?” başlıklı makalemde, hayatın kaçınılmaz gerçeklerinden biri olan ölüm neticesinde gündeme gelen miras konusunda, en çok merak edilen ve sıklıkla karşılaşılan durumlardan birini ele alıyorum. Miras hukuku, özellikle eşler arasındaki miras paylaşımını düzenleyen oldukça karmaşık ve hassas bir alan. Bu makalede sizlere, vefat eden bir kişinin ardından sağ kalan eşinin mirastan hangi oranda pay alabileceği konusunda derinlemesine bir bakış sunuyorum. Türk Medeni Kanunu ve yargı kararları ışığında, eşlerin miras hakkının nasıl belirlendiği, çeşitli durum ve özel hallerde eşin miras payının nasıl hesaplandığı üzerinde duracağım. Bu sayfada konuya dair en güncel bilgileri, pratik örnekleri ve hukuki yorumları bulacaksınız. Miras hukuku, bir kişinin ölümü sonrası mal varlığının (terekesinin) nasıl paylaşılacağına dair usulü belirleyen hukuk dalıdır. Bu alan, ölen kişinin (muris) varlıklarının yasal mirasçılara intikalini kapsar. Miras hukukunun temel prensipleri arasında, murisin vasiyetnameleri, saklı paylar, zümre sistemi ve mirasçıların belirlenmesi yer alır. Murisin vasiyeti, mirasın dağıtımı üzerinde önemli bir etkiye sahiptir, ancak saklı pay hakları miras paylarını sınırlayabilir. Mirasçılar, kan bağı veya evlilik bağı gibi belirli ilişkilere dayalı olarak belirlenir ve miras, belirlenen yasal paylara göre dağıtılır. Türk Medeni Kanunu, mirasın dağılımını düzenlerken, mirasçıların haklarını ve mirasın adil bir şekilde paylaşılmasını sağlamayı amaçlar. Sayfa içeriği: Toggle 9 Dakikalık OkumaEşin Miras Payının BelirlenmesiAlt soy (çocuk, torun vs.) ile birlikte mirasçı olma durumunda eşin miras payı (1/4)Anne-baba zümresi ile birlikte mirasçı olma durumunda eşin miras payı (1/2)Üçüncü zümre (dede, nine, amca, hala vs.) ile birlikte mirasçı olma durumunda eşin miras payı (3/4)Eşin tek başına mirasçı olma durumuÖzel DurumlarBoşanma Davası Devam Ederken Eşin ÖlmesiMal rejiminin tasfiyesi ve miras paylarının hesaplanmasıEşlerin miras sözleşmeleri ve feragat etme durumlarıÇalışmayan Eşin Miras PayıSonuçSıkça Sorulan SorularEşin Miras Payının Belirlenmesi Eş, miras hukukunda özel bir konuma sahiptir. Miras bırakanın eşi, yasal mirasçılardan biri olarak kabul edilir ve miras payı, diğer yasal mirasçılara ve varislerin sayısına göre belirlenir. Mirasçı eşin payı, miras bırakanın alt soyu (çocuklar), ana-baba zümresi (anne-baba-kardeşleri) ve varsa üçüncü zümre mirasçıları (dede, nine, amca, hala gibi) ile olan ilişkisine göre değişiklik gösterir. Eşin miras payı, miras bırakanın alt soyuyla birlikte mirasçı olması durumunda 1/4, ana-baba zümresiyle birlikte mirasçı olması durumunda 1/2, ve üçüncü zümre mirasçılarla birlikte mirasçı olması durumunda ise 3/4 olarak belirlenir. Eğer miras bırakanın başka yasal mirasçıları yoksa, eş mirastan kalanın tamamını alır. Gelin miras bırakan eşin yasal mirasçılarına göre hayatta kalan eşe düşecek miras payını durumlara göre sırasıyla daha detaylı inceleyelim. Alt soy (çocuk, torun vs.) ile birlikte mirasçı olma durumunda eşin miras payı (1/4) Alt soy (çocuk, torun vb.) ile birlikte mirasçı olma durumunda, eşin miras payı miras bırakanın mal varlığının dörtte biridir. Bu, miras bırakanın çocukları ya da onların yerine geçen torunları gibi alt soy varisleri olduğunda geçerlidir. Böyle bir durumda, mirasın kalan üçte dörtlük kısmı alt soy mirasçıları arasında paylaştırılır. Anne-baba zümresi ile birlikte mirasçı olma durumunda eşin miras payı (1/2) Anne-baba zümresi ile birlikte mirasçı olma durumunda, eşin miras payı, miras bırakanın mal varlığının yarısıdır (1/2). Bu durum, miras bırakanın alt soyu (çocuklar veya torunlar) olmadığında ve yalnızca anne, baba ve kardeşleri mirasçı olduğunda uygulanır. Eş, miras bırakanın anne-baba ve kardeşleriyle birlikte mirasın yarısına hak kazanır. Mirasın yarısı kendisine, yarısı ise anne-baba, anne babadan birisi hayatta değilse kardeşlerine dağıtılır. Üçüncü zümre (dede, nine, amca, hala vs.) ile birlikte mirasçı olma durumunda eşin miras payı (3/4) Üçüncü zümre (dede, nine, amca, hala gibi yakın akrabalar) ile birlikte mirasçı olma durumunda, eşin miras payı miras bırakanın mal varlığının üçte dördüdür (3/4). Bu paylaşım, miras bırakanın alt soyu (çocuklar ve torunlar) ve ana-baba zümresinden (anne, baba ve kardeşler) kimsenin hayatta olmadığı durumda geçerlidir. Bu durumda, sağ kalan eş, mirasın büyük bir kısmını alırken, kalan dörtte birlik pay üçüncü zümre akrabaları arasında paylaştırılır. Eşin tek başına mirasçı olma durumu Miras bırakanın alt soyu (çocuklar, torunlar), ana-baba zümresi (anne, baba ve kardeşler) ve üçüncü zümre akrabaları (dede, nine, amca, hala vb.) gibi diğer yasal mirasçıları hayatta değilse, eşin tek başına mirasçı olma durumu söz konusu olur. Bu durumda, sağ kalan eş, miras bırakanın bütün mal varlığına (100%) hak kazanır. Yani, eğer miras bırakanın başka hiçbir yasal mirasçısı yoksa, tüm miras sağ kalan eşe intikal eder. Özel Durumlar Bu bölümde, eşin miras payı hesaplanırken karşılaşılan bazı özel durumlar ve bunlarla ilgili hukuki açıklamaları ele alacağım. Boşanma Davası Devam Ederken Eşin Ölmesi Boşanma davası devam ederken eşin vefat etmesi, sağ kalan eşin miras hakkını direkt olarak ortadan kaldırmaz. Taraflar henüz yasal olarak boşanmamış olduğundan sağ kalan eş, ölen eşin yasal mirasçısı olur. Diğer mirasçılar, örneğin çocuklarla miras paylaşımına katılır. Ölen eşin mirasçıları hayatta kalan eşin boşanmada kusurlu olduğunu ispatlarsa, kusur tespitine yönelik Aile Mahkemesi’nin vereceği bu kararı Sulh Hukuk Mahkemesine sunarak hayatta kalan eşin mirasçılık belgesinde yer alan mirasçılar arasından çıkarılmasını talep edebilirler. Mal rejiminin tasfiyesi ve miras paylarının hesaplanması Hayatta kalan eş mirasın paylaşılmasından önce evlilik içerisinde edinilmiş mallara katılma rejimiyle hak kazandığı %50 payın kendisine verilmesini, daha sonra ölen eşe kalan payın miras paylaşımına konu edilmesini isteyebilir. Bu oldukça önemli bir detaydır, daha detaylı bilgi için şu yazımı okumanızı tavsiye ederim. Eşlerin miras sözleşmeleri ve feragat etme durumları Bu tür sözleşmeler, eşlerin birbirlerine miras bırakmasını engeller, eşler birbirlerinin mirasçısı olmazlar. Miras Sözleşmeleri: Eşler arasında yapılan miras sözleşmeleri, ölüm durumunda mirasın yasal mirasçılar arasında nasıl paylaşılacağını belirler. Bu tür sözleşmeler, özellikle büyük mal varlıkları veya karmaşık miras durumları söz konusu olduğunda gündeme gelir. Miras sözleşmelerini birtakım yazılı ve şekli kurallara tabidir. Mirastan Feragat Etmek: Eşlerden biri, diğerinin mirasından kendi payına düşecek mirası reddedebilir ya da feragat edebilir. Feragat etme, bir sözleşme ile gerçekleşir ve yasal şartlara uygun olmalıdır. Feragat sözleşmesi, eşlerin birbirlerine karşı olan yasal miras haklarını etkileyeceğinden bu tür bir sözleşme yapılırken dikkatli olunmalıdır. Çalışmayan Eşin Miras Payı Çalışma durumu, eşin mirastan alacağı pay üzerinde doğrudan bir etkiye sahip değildir. Miras hukukunda, miras bırakanın eşi, çalışıyor olup olmamasına bakılmaksızın yasal mirasçı olarak kabul edilir ve miras payı, yukarıda açıkladığımız üzere, miras bırakanın diğer varislerinin durumuna bağlı olarak belirlenir. Özellikle, Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen “edinilmiş mallara katılma rejimi” kapsamında, çalışmayan eşin de evlilik süresince kazanılan mal varlığına katkıda bulunduğu kabul edilir ve bu durum, miras payının belirlenmesinde de göz önünde bulundurulur. Kanunumuzda yer alan bu kabul, ev içi işler ve bakım görevleri gibi katkıların, ekonomik değeri olan işler kadar değerli olduğu anlayışını yansıtır. Sonuç Özetle, eşlerin miras payı, varislerin durumuna göre değişir: Alt soy varsa 1/4, anne-baba-kardeşler varsa 1/2, amca-hala-teyze varsa 3/4, bunlardan hiçbiri yoksa eş mirasın tamamını mirasçılık belgesi (veraset ilamı) çıkartarak alır. Üvey kardeşlere doğrudan miras hakkı yoktur; ancak vasiyetname ile belirlenebilir. Evlenmeden önce edinilen mallar, kişisel mal olarak kabul edilir ve yasal varislere geçer. Eşler arasında yapılan miras sözleşmeleri ve feragat durumları, miras paylaşımını etkiler. Bu karmaşık konularda profesyonel hukuki yardım almak her zaman önemlidir. Eşler arası miras anlaşmazlıkları ve miras hukukunun diğer tüm alanlarında profesyonel destek ve avukatlık hizmeti almak için Avukat Saim İncekaş ile iletişime geçin.Sıkça Sorulan Sorular Ölen kişinin eşi mirastan ne kadar pay alır? Ölen kişinin eşi, mirastan alacağı payı miras bırakanın diğer yasal varislerinin durumuna göre alır. Alt soy (çocuklar, torunlar) varsa eşin payı 1/4, anne-baba-kardeşler zümresi varsa 1/2, ve üçüncü zümre akrabaları (dede, nine, amca, hala gibi) varsa 3/4, bunlardan hiçbiri hayatta değilse eş mirasın tamamını alır. Sağ kalan eşin miras payı nasıl hesaplanır? Sağ kalan eşin miras payının hesaplanması, miras bırakanın diğer yasal varislerine bağlıdır. Eğer miras bırakanın alt soyu (çocuklar, torunlar) varsa, eşin payı mirasın dörtte biri (1/4) olarak belirlenir. Alt soy yok ve anne-baba-kardeşler zümresi (anne, baba) varsa, eşin payı yarısı (1/2) olur. Üçüncü zümre akrabaları (dede, nine, amca, hala gibi) hayattaysa eş mirasın dörtte üçünü (3/4) alır. Bu kurallar, Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddelerinde açıkça belirtilmiştir ve adil miras paylaşımını sağlamak için tasarlanmıştır. Önceki eş mirasçı olabilir mi? Boşanma işlemi tamamlandığında, eski eşler arasındaki yasal ilişkiler sona erer ve bu, miras hakları açısından da geçerlidir. Dolayısıyla, boşanmış bir kişi vefat ettiğinde, onun eski eşi yasal mirasçılar arasında sayılmaz. Kayınvalide veya Kayınpederden sağ kalan eşe miras kalır mı? Kayınvalide veya kayınpederin vefatı durumunda, mirasları öncelikle kendi çocuklarına ve eğer varsa diğer yasal mirasçılarına intikal eder. Ancak, eğer kayınvalide veya kayınpeder vefat ettiğinde, miraslarını kendi çocuklarına (yani sağ kalan eşin eşine) bırakmışlarsa ve daha sonra bu çocuk (yani sağ kalan eşin eşi) vefat ederse, bu durumda sağ kalan eş dolaylı yoldan mirastan pay alabilir. Bu, mirasın öncelikle kayınvalide/kayınpederden çocuğa, sonra da çocuğun vefatı ile eşine geçmesi anlamına gelir. Eş kaçıncı derece Mirasçıdır? Eş kaçıncı derece yakın? Türk Medeni Kanunu’na göre, sağ kalan eş birinci derece mirasçı olarak kabul edilir. Miras bırakanın eşi, miras paylaşımında öncelikli konuma sahiptir ve diğer yasal mirasçıların – çocuklar, anne-baba ve diğer akrabaların – varlığına bağlı olarak belirli bir miras payı alır. Eşin mirasçı olarak bu öncelikli konumu, onun miras bırakanın en yakın aile üyesi olarak ekonomik güvenliğinin korunmasını amaçlar. Eşi ölen kişinin mirası nasıl paylaşılır? Sağ kalan eşin miras payı nedir? Ölen kocanın mirası kime kalır? Kocası ölen kadının miras hakkı ne kadardır? Evli bir kadın ölürse mirası kime kalır? Eşi ölen kişinin mirası, Türk Medeni Kanunu’na göre belirlenen yasal mirasçıların varlığına göre paylaşılır. Eğer çocuklar (alt soy) varsa, sağ kalan eşin payı mirasın dörtte biridir. Çocuk yok ve anne-baba-kardeşler (ana-baba zümresi) varsa, eşin payı yarısıdır. Çocuk, anne-baba ve üçüncü zümre akrabalar (dede, nine, amca, hala gibi) yoksa, sağ kalan eş mirasın tamamını alır. Miras payı, aile üyelerinin ihtiyaçlarını ve haklarını dengeli bir şekilde gözeterek hesaplanır. Eşlerden biri ölürse ev kime kalır? Eşlerden birinin ölümü durumunda evin kime kalacağı, eşler arasındaki mal rejimine ve varsa diğer yasal mirasçıların varlığına bağlıdır. Genellikle, sağ kalan eş evde oturma hakkına sahip olur ve eğer ev, çiftin ortak malıysa veya edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanıyorsa, evin bir kısmı veya tamamı sağ kalan eşe kalabilir. Ancak, miras bırakanın çocukları veya diğer yasal varisleri varsa, evin miras paylaşımı bu varislerin haklarına göre düzenlenebilir. Annem öldü babam evlendi miras ne olur? Babanız yeniden evlendiğinde, bu yeni evlilik mirasın babanıza ait olan kısmını etkileyecektir. Yani babanızın vefatı durumunda, yeni eşi de yasal mirasçı olarak kabul edilir ve babanızın mirasından pay alabilir. Ancak, annenizden kalan mirasın sizlere ait olan kısmı bu yeni evlilikten etkilenmez. Annem öldü babam evlendi miras ne olur? Babanız yeniden evlendiğinde, bu yeni evlilik mirasın babanıza ait olan kısmını etkileyecektir. Yani babanızın vefatı durumunda, yeni eşi de yasal mirasçı olarak kabul edilir ve babanızın mirasından pay alabilir. Ancak, annenizden kalan mirasın sizlere ait olan kısmı bu yeni evlilikten etkilenmez. Çocuğu olmayan bir kadın kocası ölünce mirası kime kalır? Çocuğu olmayan bir kadının kocası öldüğünde, mirasın dağılımı Türk Medeni Kanunu’na göre belirlenir. Kocanın vefatı durumunda, eğer özel bir vasiyetname yoksa ve diğer yasal mirasçılar (kocanın anne-babası veya üçüncü derece akrabaları gibi) mevcut değilse, mirasın tamamı eşe, yani kadına kalır. Ancak, kocanın anne-babası ya da kardeşleri gibi diğer yasal mirasçıları varsa, miras payı bu mirasçılar arasında Medeni Kanun’da belirtilen oranlara göre paylaştırılır. Bu durumda, kadın genellikle mirasın büyük bir kısmını alır, ancak tamamını almaz. Özellikle, miras bırakanın ana-baba zümresi varsa, kadının payı mirasın yarısı (1/2) olacaktır. Hiç çocuğu olmadan ölen kişinin mirası kime kalır? Çocuğu olmayan kadın kocasından miras alabilir mi? Eş, mirasın büyük bir kısmını (çoğu durumda 1/2 veya daha fazlasını) alır. Eş Yoksa ve Ana-Baba Zümresi Var: Anne ve baba, mirasın kalan kısmını paylaşır. Ana-Baba Zümresi de Yoksa: Üçüncü derece akrabalar (dede, nine, teyze, amca vb.) mirasçı olurlar. Hiçbir Yakın Akraba Yoksa: Bu durumda miras, devlete intikal eder. Hiç çocuğu olmadan ölen kişinin mirası kime kalır? Çocuğu olmayan bir kadının mirası kime kalır? Eş, mirasın büyük bir kısmını (çoğu durumda 1/2 veya daha fazlasını) alır. Eş Yoksa ve Ana-Baba Zümresi Var: Anne ve baba, mirasın kalan kısmını paylaşır. Ana-Baba Zümresi de Yoksa: Üçüncü derece akrabalar (dede, nine, teyze, amca vb.) mirasçı olurlar. Hiçbir Yakın Akraba Yoksa: Bu durumda miras, devlete intikal eder. Eş varken kardeşe miras kalır mı? Eş varken kardeşlere miras miras kalabilir. Bunun olması için anne-babanın hayatta olmaması gerekir. Ölen eşin anne ve babası hayatta değilse, 1/2 miras ölen eşin kardeşleri arasında paylaştırılır. Anne-babadan biri hayatta biri değilse, pay dağılımı bu şartlara göre değişiklik arz eder. Eş tüm mirasını bir çocuğa bırakabilir mi? Türkiye’de, bir eşin tüm mirasını tek bir çocuğa bırakması, Türk Medeni Kanunu’nun saklı pay kuralları çerçevesinde sınırlamalara tabidir. Saklı pay, mirasçıların miras bırakanın mal varlığından alması gereken asgari payı ifade eder ve bu payı ihlal eden vasiyetnameler hukuki açıdan geçersiz sayılabilir. Evlenmeden önce edinilen mallar öldükten sonra kime kalır? Evlenmeden önce edinilen mallar, evlilik süresince edinilmiş mallar kapsamına girmez ve bu nedenle kişisel mal olarak kabul edilir. Kişinin ölümü halinde, bu tür mallar, Türk Medeni Kanunu’na göre belirlenen yasal mirasçılarına intikal eder. Eğer kişinin eşi ve/veya çocukları varsa, bu mallar miras bırakanın yasal mirasçıları arasında paylaştırılır. Eşi ve çocukları yoksa, miras bırakanın ana-baba zümresi ve diğer yasal varisler arasında paylaştırılır Eş mirasın kaçta kaçını alır konulu YouTube videomu izleyin. ilgiliKaynakHaberLog Boşanma Davası Sırasında Eşin Ölmesi Boşanma Sürecinde Araba Kimde Kalır? Eşim Arabayı Vermiyor! Miras Hukuku Ana Sayfası Türk Medeni Kanunu (Mevzuat.Gov) Paylaşın Facebook Twitter LinkedIn
