Kira Sözleşmesinden Doğan Davalarda Hangi Mahkeme Görevlidir?

Kira Sözleşmesinden Doğan Davalarda Hangi Mahkeme Görevlidir?

Kira sözleşmesinden doğan davalarda göreve ilişkin kurallar HMK m. 4’te düzenlemiştir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 4. maddesinin a bendine göre, kiralanan taşınmazların İcra ve İflas Kanunu’nun 269, 272 vd. maddelerinde düzenlenen ilamsız icra ile tahliyesine ilişkin hükümler hariç olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalar bakımından sulh hukuk mahkemeleri görevlidir. Dolayısıyla söz konusu hüküm gereğince, kira sözleşmesinden kaynaklanan her türlü uyuşmazlık için değer dikkate alınmaksızın sulh hukuk mahkemesi görevli kılınmıştır.

Kira sözleşmesinden kaynaklanmak şartıyla, her türlü tahliye davaları, sözleşmenin feshine ilişkin davalar, kira bedelinin tespiti ve diğer olumlu ya da olumsuz tespit davaları, kira sözleşmesinden doğan alacak veya tazminat davaları ve bunlara karşı açılan davalarda görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 4. maddesinin a bendi, kira sözleşmesinden kaynaklanan tahliye, sözleşmenin feshi, alacak, tazminat vb. davalar ile bunlara karşı açılacak davalarda sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğunu hükme bağlamıştır. Dolayısıyla yukarıda ifade edilen davalar kira ilişkisinden kaynaklanmıyorsa, bir başka deyişle, davalı ve davacı arasında mevcut ya da sona ermiş bir kira sözleşmesi yoksa örneğin, bir taşınmazı haksız olarak işgal eden kişiye karşı açılacak dava, tahliye davası olmayacağından görev konusunda da HMK m. 4/b. a hükmü uygulanmayacaktır.

Tahliye davasına karşı kiracı tarafından kiralanan taşınmaza yapmış olduğu zorunlu ve faydalı masrafların ödenmesi talebi ile açılan karşılık davanın da sulh hukuk mahkemesinde görülmesi gerekir. Çünkü Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, tahliye davasına karşı olarak açılan davaların değerine bakılmaksızın sulh hukuk mahkemesinde görüleceğini hükme bağlamıştır.

Kiralananın niteliğine göre taraflar arasındaki kira ilişkisi ürün kirasına ait olsa bile, taşınmazın ürün kirasına konu olması görevin belirlenmesine etkili değildir. Kira sözleşmesinden doğan her türlü davalara sulh hukuk mahkemesinde bakılır. Sulh hukuk mahkemesine ürün kirasına konu olan taşınmazla ilgili tahliye davası açılması halinde mahkeme görevsizlik kararı veremez. Davaya bakmak zorundadır.

Tahliye davası ile birlikte açılan kira alacağına ilişkin davalarda, miktara bakılmaksızın dava sulh hukuk mahkemesinde görülür. İsteklerden birinin kabul veya reddi görev hususuna etkili değildir. Tahliye davası sulh hukuk mahkemesinin görevine girdiğinden tahliye davası ile birlikte açılan diğer davalarda sulh hukuk mahkemesinde görülürler.

Tahliye davası ile birlikte açılan kira alacağı davasında tahliye davası mahkeme tarafından ret edilmiş olsa bile kira alacağı davasına sulh hukuk mahkemesinde devam olunur.

İcra ve İflas Kanununun 269. maddesine göre kiracı aleyhine yapılan icra takibinde, kiracı ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren kanunda belirtilen süre içinde itiraz etmez veya kira borcunu ödemezse, kiralayanın talebi üzerine icra mahkemesi tarafından kiracının taşınmazdan tahliyesine karar verilir.

Tahliye davaları hakkında tahkim yoluna müracaat edilemez. Taşınmazlarda, taşınmazın kiracı tarafından başkasına kiraya verilmesi veya kiracının taşınmazı devir yetkisi olmadığı halde alt kiracıya devredilmesi halinde, kiracı ve alt kiracıya karşı açılacak olan davalarda da sulh hukuk mahkemesi görevlidir.

Lojmanların Tahliyesinde Görevli Mahkeme

2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu kapsamında lojman olarak kullanılan taşınmazlarda, lojmanı kullanmakta olan kişinin kullanmakta olduğu lojmanı boşaltması gerekmesine rağmen boşaltmıyorsa, tahliye işlemi idari yolla sağlanabileceği gibi, sulh hukuk mahkemesine tahliye davası da açılabilir. Sulh hukuk mahkemesine tahliye davası açılması halinde mahkeme görevsizlik kararı veremez. Davaya bakmak zorundadır.

Devlet İhale Kanunu Taşınmazlarının Tahliyesinde Görevli Mahkeme

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre kiraya verilen taşınmazlara ilişkin tahliye davaları da sulh hukuk mahkemesinde görülür. Devlet İhale Kanunu çerçevesinde kiraya verilen taşınmazlarda kiracının tahliyesi sulh hukuk mahkemesinden talep edildiğinde hâkim bu konuda idari yargı görevlidir şeklinde görevsizlik kararı veremez ve davaya bakmak zorundadır.

29 Haziran 1938 tarihli ve 3533 sayılı Umumi Mülhak ve Hususi Bütçelerle İdare Edilen Daireler ve Belediyelerle Sermayesinin Tamamı Devlete veya Belediyeye veya Hususi İdarelere Ait Daire ve Müesseseler Arasındaki İhtilafların Tahkim Yolu ile Halli Hakkında Kanunun 1. maddesine göre; umumi, mülhak ve hususi bütçelerle idare edilen daireler ve belediyelerle, sermayesinin tamamı devlete veya belediye veya hususi dairelere ait olan daire ve müesseseler arasında çıkan ihtilaflardan adliye mahkemelerinin vazifesi dâhilinde bulunanlar bu kanunda yazılı tahkim usulüne göre halledilirler.

Yazar Hakk覺nda: Avukat Saim İncekaş

Saim İncekaş, Adana Barosu'na kayıtlı bir avukattır. 2016 yılından bu yana Merkezi Adana'da bulunan ve kurucusu olduğu İncekaş Hukuk Bürosu'nda çalışmaktadır. Yüksek lisans derecesi ile hukuk eğitimini tamamladıktan sonra bu alanda birçok farklı çalışma yürütmüştür. Özellikle aile hukuku, boşanma, velayet davaları, çocuk hakları, ceza davaları, ticari uyuşmazlıklar, gayrimenkul, miras ve iş hukuku gibi alanlarda uzmandır. Saim İncekaş, sadece Adana Barosu'nda değil, aynı zamanda Avrupa Hukukçular Derneği, Türkiye Barolar Birliği ve Adil Yargılanma Hakkına Erişim gibi dernek ve kuruluşlarda da aktif olarak görev almaktadır. Bu sayede, hukukun evrenselliği konusundaki farkındalık ve hukuk sistemine olan güveni arttırmaya yönelik birçok çalışmada yer almaktadır. Randevu ve Ön Görüşme İçin WhatsApp Üzerinden Hemen İletişime Geçin

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir