İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi Davası)

İzale-i Şuyu(Ortaklığın Giderilmesi) Davası Nedir?

Bir mülk üzerinde paylı veya elbirliği ile ortak olan kişilerin bu paydaşlığa son vermek üzere açacağı davaya eski adıyla izale-i şuyu yeni adıyla ortaklığın giderilmesi davası denilmektedir. Ortaklığın giderilmesi davası sonucunda tüm paydaşlar kişisel mülkiyet sahibi olacaktır. Tarafların birlikte mülkiyet ilişkisi sona erer, ferdi mülkiyete geçiş gerçekleşir.

Ortaklığın giderilmesi davası taşınmaza(gayrimenkule) ortak olan tüm paydaşlara karşı açılır. Davayı herhangi bir paydaş açabilir. Davayı açacak paydaş diğer tüm paydaşları “davalı” olarak gösterecektir. Ayrıca taraflar yapacakları bir sözleşme ile paylarını nasıl paylaşacaklarını aralarında kararlaştırabilirler. Bu durumda ortaklığın giderilmesi davası açılmasına gerek olmaz. Ancak Türkiye’de ne yazık ki tarafların anlaşabildiği pek az görülmektedir. Nitekim ortaklığın giderilmesi yani izale-i şuyu davası açma zarureti doğmaktadır.

Ortaklığın giderilmesi davasının sonuçlanabilmesi için tüm ortakların davada yer alması gerekmektedir. Hepsine teker teker tebligat ulaştırılmalıdır.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Ortaklığın giderilmesi davasının konusu taşınmaz yani gayrimenkuldur. Dolayısı ile dava da bu taşınmazın sınırları içerisinde bulunduğu yer mahkemesinde açılmak zorundadır. Davanın açılacağı görevli mahkeme ise “Sulh Hukuk” mahkemesidir.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Masrafları

Ortaklığın giderilmesi davası “maktu” harca tabidir. Dava başında ödenecek maktu harç ve gider avansı dava sonrasında davalı taraflardan geri alınır.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Aynen Taksim Seçeneği

Taraflar kendi aralarında payları nasıl bölüşeceklerine dair anlaşıp bu anlaşmayı yazılı bir hale getirip, mahkemeye sunarlar ise mahkeme de bu yönde karar verir. Ancak taraflar kendi aralarında anlaşamazlar ise “aynen taksim” seçeneği gibi başka seçenekler gündeme gelecektir.

Taraflardan birisi aynen taksim talebinde bulunursa artık mahkeme bu talebin şartlarının oluşup oluşmadığını inceleyecektir. Aynen taksimin mümkün olabilmesi için şu gibi hususlar göz önüne alınır; Yüzölçüm, nitelik, pay ve paydaş sayısı ve imar mevzuatı. Eğer taşınmaz aynen taksim edilerek bölündüğü durumda kritik derece değer kaybedecek ise mahkeme aynen taksim kararı vermez.

Aynen bölünerek eşit parçalar haline getirilen ancak parçalar arasında eksik bir parasal değer söz konusu olan bir durumda eksik değerdeki parça üzerine nakit alacağı eklenerek denkleştirme yoluna gidilir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Satış Seçeneği

Yukarıda yer alan aynen taksim yani eşit parçalara bölerek paylaştırma seçeneğini uygulamak mümkün değil ise mahkeme ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verir. Taşınmazın satışı ya “satış memurluğu(Sulh Hukuk Satış Memurluğu)” ya da “icra dairesi” aracılığı ile gerçekleştirilir. Yapılacak satışta “açık arttırma usulü” uygulanır. Bunun yanında paydaşlar ortak bir karar alarak satışın sadece yine paydaşlar arasında gerçekleştirilmesini isteme hakkı vardır.

İlgili Terimler:

1. Ortak Mülkiyet: Birden çok kimsenin taşınır veya taşınmaz mal üzerinde bölünmemiş paylara malik olmalarına imkan veren mülkiyet türüdür. Paylı mülkiyet de denir. Her paydaşın eşyadaki payı eşit sayılır. Paydaş kendisine ait olan pay