Günümüz gelişen teknolojisi, pazarlama ve reklam anlayışı interneti ve özellikle arama motorlarında görünür olmayı son derece önemli hale getirmiştir. 1993 yılında ilk kez internet ile tanışan ülkemiz için internetten haber ve içerik kaldırma yeni bir hukuk alanı sayılır. İnternet ortamı her ne kadar sınırsız bir bilgi kaynağı gibi görülse de birçok yasal olmayan içerik ve kirli bilgilere rastlanmaktadır.
İnternetin herkese açık bir kaynak olması ve bilgi girişinin anonim kişilerce de yapılabilmesi sonucu vatandaşların kişisel haklarına zarar verici nitelikte bilgiler, haberler paylaşılır hale gelmiştir. Tam bu noktada, yani kişilerin çekirdek haklarına zarar verilecek konumda hukuk sistemi tabi ki de bu gidişata ‘dur’ diyecektir.
Halk arasında “internetten içerik kaldırma” olarak bilenen davanın asıl ismi “erişimin engellenmesi”dir. Erişim engellemek ne demek? Şahıs haklarını zedeleyen herhangi bir içeriğin erişim sağlayıcıları tarafından koyulan bir yasaklamayla kullanıcıların erişimine kapatılmasıdır. Bu bir Bilgi Teknolojileri Kurumu kararıyla olabilir veya bir hakim kararıyla da olabilir. Erişimin engellenmesi demek bu içeriği Türkiye’de yer alan IP’ler üzerinden ulaşılmasının yasaklanmış olmasıdır. Anlaşılacağı üzere bu durumda Türkiye dışarısında hala bu içerik ulaşılabilir durumdadır.(VPN kullanan şahıslar Türkiye içerisinden de ulaşabilir.)
Hakkımda Yapılan Haber ve İçerikleri Kaldırmam Mümkün Mü?
Hakkınızda yapılmış olan yasaya aykırı haberler ve kişisel haklarınıza zarar veren türde içerikleri( ahlaka aykırı, marka değerini düşüren, hakaret derecesine varan içerikler vs.) çeşitli yollarla internetten kaldırmak mümkündür. Şöyle ki;
İnternetten içerik kaldırma süreci bir yasal süreç olup, hak kaybına uğramamak, gerekli tüm dava yollarına başvurarak zararlarınızı dahi tazmin etmek, süreci daha hızlı ( özellikle ülkemizde avukatla yürütülen süreçler yarı yarıya farkettirmektedir) yönetmek için bir avukata danışmanız ve süreci avukatınızla birlikte yürütmeniz tavsiye olunur. Bu gibi alanlarda seçeceğiniz avukatın bahsi geçen teknik konulara hakim olması gerekmekte, diğer türlü hak arayışınız uzun bir sürüncemenin esiri olabilecektir. Dilerseniz piyasadaki deneyimimiz ve süreç takip sistemlerimizle hukuk ofisimizle çalışmayı tercih edebilirsiniz.
İnternetten İçerik Kaldırmada Hangi Kanun Geçerlidir?
İlgili dayanağımız 5651 Sayılı İnternet Ortamındaki İçeriklerin Düzenlemesi ile ilgili yönetmeliktir. Bu yönetmelik çerçevesinde Sulh Ceza Hakimliğine mercine başvurarak dayanaklarımızı, delillerimizi ve öncesinde yaptığımız gerek host şirketine gerekse içerik sahibi siteye ihtarları sunarak içeriğe ulaşılması engellenir.
İnternetten İçerik Kaldırma Nasıl Gerçekleşir?
Sulh Ceza Hakimliği nezdinde kaldırılan karar daha sonra hukuka aykırı içeriğin paylaşıldığı web sitesinin ilgili yardım ekibine mahkeme kararı da ilgi tutularak bildirilir ve en kısa sürede hukuken ortadan kaldırdığımız içerik artık Google ve benzeri arama motorlarında da ortadan kaldırılmış olur.(İçeriğin Google önbelleğinden kaldırılması için ek işlemler gerekebilir.)
Süreci Aydınlatmak İçin Bazı Detaylı Bilgiler:
- Genel Olarak İki Yöntem Uygularız: 1)İçeriğin Yayından Çıkarılması 2)İçeriğe Erişimin Engellenmesi
- Hakimlik kararının kesinleşmesine gerek duyulmadan 24 saat içinde kararı çıkartırız.(Temyiz, itiraz durumlarında tedbir aldırarak içeriğe kesinlikle ulaşılmasını önleriz)
- Erişimin Engellenmesi veya İçeriğin Kaldırılması sürecinden sonra zarara uğrayan haklarınız için ilgili tazminat davasını açarız, tüm süreçte ve olacaklar hakkında müvekkillerimizi bilgilendirerek en verimli yol haritasını çizeriz.
- Marka değerini korumak için tekzip ve düzeltme kararı ile aleyhinize paylaşım yapan şahıs/şirket tarafından yine mahkeme kararıyla özür, düzeltme yazısı yayınlatırız.
- Hakimlik kararının hüküm kısmında erişime engellenen URL, alan adı veya IP adresinin açık bir şekilde yazılması gerekir. URL adresi ihlalin gerçekleştiği internet sayfasına bağlanırken web tarayıcısına yazılan adresin tam halidir. Örneğin: “www.orneksite.com/sayfaismi”.
- Kişilik haklarının ihlal edildiği çok acil durumlarda direkt olarak BTK’ya başvurulup akabinde hakimlikten onay alınması mümkündür.
İçeriğin kaldırılması için şu özelliklere sahip olması gerekir:
1-) Gerçeğe aykırı yani yalan haber,
2-) Özel hayatın gizliliğini ihlal eden nitelikte haber,
3-) Haber eskiyse ve kamuyu bilgilendirme amacı gütmüyorsa,
Özel hayatın gizliliğini ihlal eden habere örnek olarak; kişi gizlemek istediği bir ilişkisini haberlerde görmüştür, böyle bir durumda kişinin bu tarz haberleri kaldırması mümkün olabilir. Yine başka bir örnek olarak; kişinin paylaşılmasını istemediği bir fotoğraf kendisinden izinsiz bir şekilde yayımlanmış olabilir. Kişinin yüzü blurlanmadan koyulan fotoğraflar hukuka aykırılık teşkil eder.
İnternetten İçerik Kaldırmak Ne Kadar Sürer?
İnternetten içerik kaldırma işlemi 1 ila 10 gün arasında sürer. Eğer kaldırılmak istenen URL sayısı fazla ise bu sürede artış olabilir.
Süreyi etkileyen bir başka konu ise internet sitesinin yerli veya yabancı sunucuda çalışmasıdır. İnternet sitesi yerli bir sunucu da mı bulunuyor yoksa Türkiye dışında yer alan bir sunucuda mı bulunuyor, bu sorunun cevabı da süre bakımından önemlidir.
Mahkeme tarafından internetteki içeriğin kaldırılmasına karar verildiğinde bu karar Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne UYAP üzerinden gönderiliyor.
İnternetten Kaldırdığım İçerik Tekrardan Paylaşılabilir Mi?
İnternette paylaşılan bir içerik popülerliğine göre birçok farklı insan tarafından kopyalanıp paylaşılabilir. Böyle bir durumda her seferinde tekrardan içeriğin kaldırılması gerekir. Dolayısı ile istenmeyen içeriğin internette ilk paylaşıldığı anda kaldırılması için işlemler hızlıca başlatılmalıdır. Aksi taktirde bu içerik defalarca farklı kez kopyalanır. Bu da sizin ekstra uğraş sergilemenize neden olur. Bu nedenle internetten içerik kaldırılma başvurunuzda yayılma potansiyelini de açıklamanızda fayda vardır.
Bu konuda bilinmesi gereken en önemli husus şudur; aynı içerik nedeniyle bir kere erişimin engellenmesi kararı aldığınızda bu içeriğin başka sitelerde de paylaşılması durumunda hakimlik yerine avukatınız aracılığı ile direkt olarak ESB(Erişim Sağlayıcıları Birliği, 7/24 hizmet vermektedirler – vatandas@esb.org.tr) başvurabilirsiniz. Başvurunuzun ardından ESB tarafından erişimin engellenmesi kararında yer alan içeriğin aynısının başka bir site de paylaşılmış olduğu tespit edilirse yeni bir hakimlik kararına ihtiyaç duyulmadan bu içeriğe de erişimin engellenmesi sağlanır.
İnternetten İçerik Kaldırıldıktan Sonra Tazminat Davası Açabilir Miyim?
İnternetten içerik kaldırmak için başvuru yapıldığında zaten kişilik haklarının ihlal edildiğini öne sürüyoruz. Hakimlik kişilik haklarının ihlalini onaylarsa burada bir haksız fiil söz konusu olur. Her haksız fiil tazminat sorumluluğu gerektirmeyebilir. Bu nedenle internetten kaldırılmasını istediğiniz içeriğin şahıs haklarınızı zedeleyip zedelemediğini iyi analiz etmelisiniz. Kişilik haklarınızın zedelendiği sonucuna varırsanız bu durumda içeriği yayınlayanlar hakkında tazminat davası açabilirsiniz.
Herhangi Bir İçeriği İnternetten Kaldırabilir Miyiz?
Bir içeriğin internetten kaldırılabilmesi için şahıs haklarını zedeliyor olması gerekir. Şahıs haklarının ne şekilde zedelendiği tamamen sizin yorumunuza bağlıdır. Bu noktada profesyonel bir avukattan hizmet almanız önemlidir. Örneğin kişi hakkında yalan bir haber yapılırsa, bu haberin yalan olduğu ispatlanarak içerik kaldırılabilir. Aynı şekilde şirketler hakkında eleştiri sınırını aşan yorumlar kaldırılabilir. Ancak kişinin ismi ve soyismi gizlenerek yapılan bir haber kamuyu bilgilendirme amacı taşıdığı için kaldırılamayacaktır. Anlaşılacağı üzere gerçek anlamda bir şahsın hakının zedelenmiş olması gerekir.
İçerik Kaldırma – Erişimin Engellenmesi Talebi Nasıl Yapılır?
İnternetten içerik kaldırma talebi Sulh Ceza Hakimliğine yapılır. Başvuru dilekçesinde talepte bulunan kişinin adı soyadı, adresi, TC numarası, kaldırılmasını istediği URL’ler bulunmalıdır. İnternetten içerik kaldırma başvuru dilekçenizin ekine kesinlikle ekran görüntülerini eklemeniz tavsiye edilir.
İnternetten Haber Kaldırmak Mümkün Mü?
Haberlerin kaldırılması için de kişilik haklarının zedelenmiş olması gereklidir. Yalan, gerçeği yansıtmayan haberler varsa, sizin aksini ispatlayabileceğiniz bir durum varsa haberin kaldırılması mümkündür. Yine haberin içeriğinde bir hakaret veya iftira mevcutsa haber kaldırılabilir. Haberin içeriğinde size ait istemediğiniz bir fotoğraf, resim paylaşılmışsa bu durumda da haberin kaldırılması mümkündür. Burada önemli olan nokta şudur: Anayasal basın ve haberleşme hürriyeti kapsamının dışına çıkılmış olması gerekir. Gerçekten o kişinin bu haberle birlikte karalanmış olması gerekir. Son olarak güncelliğini yitirmiş ve doğal olarak haber niteliğini yitirmiş bir paylaşım da internetten kaldırılabilir. Burada ise önemli olan kişinin unutulma hakkı çerçevesinde talepte bulunmasıdır. Ek olarak Sulh ceza hakimliğinin talebinizi ve itirazınızı reddetmesi durumunda tekrardan başvurarak şansınızı zorlamanızda fayda var. Bu şekilde çok defa karar aldırdığımız oldu.
Hangi durumlarda internetteki içeriğe erişim engellenir?
İlk olarak Bilgi Teknolojileri Kurumundan bahsedelim. BTK’nın erişimin engellenmesi kararı vereceği belli konular vardır. Belli suçların işlendiği ile ilgili yeterli bir şüphe varsa BTK bu konuda erişim engelleme kararı verebilir. BTK’nın kendiliğinden karar verebileceği suçlar kanunda sayılmıştır. Bunlara örnek olarak; intihara yönlendirme, çocuğun cinsel istismarı, müstehcenlik, fuhuş, Atatürk aleyhine işlenen suçlar, uyuşturucu ile ilgili suçlar verilebilir.
İkinci olarak Fikri ve Sınai hakların ihlali durumunda erişimin engellenmesi kararı verilebiliyor.
Üçüncü olarak ise şahıs haklarının engellenmesi nedeniyle erişimin engellenmesi kararı verilir. Burada bahsedilen şahıs hakları tamamen yoruma dayalıdır ve iyi analiz edilmesi gerekir. Bazen tek bir kelime şahıs haklarını zedelerken satırlarca yazılan bir eleştiri şahıs hakkını zedelemeyebilir.
İnternetteki İçeriğe Erişimin Engellenmesi Örnek Mahkeme Kararı:
Avukat Saim İNCEKAŞ Adana Avukatlık ve Hukuk Ofisi
Facebook, Twitter ve Youtube’dan İçerik Nasıl Kaldırılır?
Başlıkta saydığımız sosyal medya platformları üyelik sistemiyle çalışmaktadır. Bu nedenle erişimin engellenmesi kararı verilse dahi teknik olarak uygulanamamaktadır. Öyle ise bu platformlarda yer alan kişisel hakları zedeleyici içeriği nasıl kaldırabiliriz? Bu platformlarda yer alan içeriği kaldırmak:
1-) Facebook: https://www.facebook.com/help linkine tıklayarak ticari şirket olan Facebook’un bizzat kendisine başvuruda bulunmanız gerekmektedir. Yapacağınız başvurunun gerekçeli olması, kanunlara atıf yaparak hazırlanması önemlidir.
2-) Twitter: https://support.twitter.com/ linkini kullanarak Twitter’daki kişilik haklarını zedeleyen içeriğin kaldırılması için başvuruda bulunabilirsiniz.
3-) Youtube: https://support.google.com/youtube linkinden Youtube’daki kişilik haklarına zarar verici içeriğin kaldırılması için başvuruda bulunabilirsiniz.
4-) Google Arama Motoru: önbellekteki kaydın bir an önce silinmesi için https://www.google.com/webmasters/tools/removals adresini ziyaret edebilirsiniz.
Https Ön Ekine Sahip Olan İçerikler Kaldırılamıyor Mu?
Uygulamada maalesef “https” ön ekine sahip linkler ve içerikler kaldırılamıyor. Bunun nedeni Bilim ve Teknoloji Kurulu’nun yeterli alt yapıya sahip olmaması. Savcılık tarafından her ne kadar erişimin engellenmesi kararı verilse de bu kararın infazının mümkün olmaması gerçekten kabul edilemez bir durum. Yine de erişimin engellenmesi kararıyla birlikte yer sağlayıcı firmayla iletişime geçmeniz faydalı olacaktır.
İçerik Kaldırma ve Erişim Engeli Hakkında Uygulama Bilgileri
- Şirketler hakkındaki içeriğin kaldırılması ve erişimin engellenmesi taleplerinde sıklıkla “talebin reddi” söz konusu olmaktadır.
- Ayrıca suna dikkat edin, sizin hak arama yönündeki tutumunuz ile dijital mecralardaki paylaşım silinecektir. Bu nedenle ilk işiniz noterler vasıtasıyla dijital ortamı ve paylaşımları elektronik ortamda tespit ettirmeniz gerek…
