ASKERİ DİSİPLİN VE CEZA HUKUKUNA İLİŞKİN TANIMLAR

  1. SUÇ:

Toplum düzenini bozan ve yasalar uyarınca cezalandırılması gerekli olan eylem ve davranışlardır.

  1. KABAHAT:

Kanunun, karşılığında idari yaptırım uygulanmasını öngördüğü haksızlıklardır.

  1. ASKERİ SUÇ:

Askeri Ceza Kanunu ile unsurları ve cezası belirtilerek veya atıf yapılmak suretiyle başka ceza kanunlarında
cezalandırılan suçlardır.

  1. SIRF ASKERİ SUÇ:

Tüm unsurları ve cezaları yalnız askeri ceza kanununda yer alan suçlardır.

  1. DİSİPLİNSİZLİK:

6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanununa göre disiplin cezası ile cezalandınlan fiil ve haller

  1. HÜKÜMLÜ:

Hakkında mahkemece verilmiş ve kesinleşmiş mahkûmiyet karan bulunan kişiye denir.

  1. TUTUKLU:

Hakkında verilmiş bulunan tutuklama karanna dayanılarak hürriyetinden yoksun bırakılmış kişidir.

  1. DİSİPLİN CEZASI:

Disiplinsizlik nedeniyle disiplin amirleri veya disiplin kurulları tarafından verilen ve TSK Disiplin
Kanun’unda gösterilmiş olan uyarma, kınama, hizmete kısmi süreli devam, aylıktan kesme, hizmet
yerini terk etmeme, oda hapsi, silahlı kuvvetlerden ayırma, izinsizlik, ilave hizmet yükleme,
hizmetten men yaptırımlarıdır.

  1. KONU İLE İLGİLİ MEVZUAT:

Asker kişilerin ceza ve disiplin işlemini gerektiren davranışları ile ilgili kurallar;

  1. 1632 sayılı Askerî Ceza Kanunu.
  2. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu.

c 353 sayılı Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu,
ç 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu,

  1. TSK Disiplin Kanunu.
  2. İŞLEM YAPILMASINI GEREKTİREN DURUMLAR: x

Asker kişilerin işlem yapılmasını gerektiren başlıca davranıştan;

  1. Askerî suçlar.
  2. Türk Ceza Kanunu ile diğer kanunlar kapsamına giren suçlar.
  3. GÖREVLİ VE YETKİLİ ORGANLAR:

Asker kişiler hakkındaki ceza işlemleri, eylemin niteliği, mağdurun kimliği ve askeri hizmetle ilgisi göz önüne
alınarak:

  1. Disiplin âmirleri.
  2. Disiplin Kurulları.
  3. Yüksek Disiplin Kurulu,
    ç. Askerî mahkemeler.
  4. Genel adliye mahkemelerince yapılır.
  5. KAPSAM:

TSK Disiplin Kanunu;

  1. Uzman Jandarmalar,
    ç. Uzman Erbaşlar.
  2. Sözleşmeli Erbaş ve Erler.
  3. Erbaş ve Erler.
  4. Askeri öğrencileri kapsamaktadır. Jandarma personelinin mülki görevi ile ilgili olmak üzere
    mülki idare amirlerinin yetkileri saklıdır.
  5. KAPSAM DIŞI PERSONEL:

TSK Disiplin Kanunu;

  1. TSK kadro ve kuruluşunda çalışan sivil personel.
  2. Askeri işyerlerinde çalışan ve İş Kanunu’na tabi çalışan işçiler.
  3. Askeri hâkimler hakkında uygulanmaz.

 

İKİNCİ BÖLÜM

DİSİPLİN AMİRİ, GÖREV VE YETKİLERİ İLE
DİSİPLİN SORUŞTURMA SÜRECİ

BİRİNCİ KISIM

DİSİPLİN AMİRİ, GÖREV YETKİLERİ

  1. DİSİPLİN AMİRİ KAVRAMI:

TSK Disiplin Kanun’da disiplin amiri; bu kanunla disiplin cezası vermeye yetkili kılınmış ilk amir
olarak tanımlanmıştır.

Disiplin amiri kavramı, amir kavramından farklı olup, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde amir konumunda
olmak kendiliğinden disiplin amiri olma ve ceza verme yetkisini beraberinde getirmez. Amir
konumunda olsa bile Kanun’un 8’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında belirtilen şartları taşımayan
personelin disiplin amiri olma ve ceza verme yetkisi bulunmamaktadır.

  1. Subay, Astsubay, Uzman Jandarma, Uzman Erbaşlar ile Sözleşmeli Erbaş ve Erler
    Yönünden Disiplin Amiri olabilmek için gerekli şartlar:
  • Amir konumunda olma,
  • Disiplin cezası verilecek personelden rütbe veya kıdemce büyük olma,
  • Disiplin cezası verilecek kişinin subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaş
    statüsünde olması halinde, ilgili mevzuata göre bu personele sicil verme yetkisi bulunma,
  • Ek-1 sayılı çizelgeye göre ceza verme yetkisinin bulunması şartlarının bir arada
    bulunması gerekir.

Örneğin bir şube müdürünün kendisinden kıdemli bir maiyeti bulunması halinde kıdemli
olan maiyetin disiplin amiri şube müdürünün de amiri olan daire başkanı olacaktır.

  1. Erbaş ve Erler Yönünden Disiplin Amiri olabilmek için gerekli şartlar:
  • Erbaş ve erin amiri ve üstü olmak,
  • EK-1 sayılı çizelge kapsamında erbaş ve ere ceza verme yetkisi tanınmış olmak
    şartlarının bir arada bulunması gerekir.
  1. DİSİPLİN AMİRİNİN VEREBİLECEĞİ CEZALAR:

Disiplin amirlerinin verebilecekleri cezalar EK-1 sayılı çizelgede gösterilmiştir.

Çizelgeye göre uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erlerin, sadece müfrez olarak görev
yapmaları durumunda (örneğin, bağlı olduğu birlikten ayrı bir yerde belli bir süre ile görevlendirilmiş
bir timin komutanı olma durumu) emrindeki erbaş ve ere ceza verme yetkisi bulunmaktadır.

Asteğmen, teğmen, astsubay çavuş ve astsubay kıdemli çavuş rütbelerindeki personele
hizmete kısmi süreli devam, aylıktan kesme, hizmet yerini terk etmeme, oda hapsi gibi cezaları
verme yetkisi tanınmamıştır.

  1. VEKÂLET EDENLERİN DİSİPLİN CEZA VERME YETKİLERİ:

Daha üst rütbeli bir kadroya vekâleten atanan veya görevlendirilenler, vekâlet ettikleri kadroda
gösterilen rütbenin sahip olduğu disiplin cezasına ilişkin yetkileri kullanır.

Örneğin binbaşı rütbesinde iken kadrosu albay olan bir şube müdürlüğüne atanan personel, EK-
1 sayılı çizelgede albaya tanınan ceza çeşitlerini ve miktarlarını kullanabilecektir. Ancak Kanun’un
8’nci maddesinin 3’üncü fıkrasındaki şartların bulunmaması halinde ceza vermesi mümkün değildir.
Örneğin albay kadrosuna vekâlet eden binbaşının yarbay rütbesinde bir maiyetine disiplin cezası
vermesi mümkün değildir.

  1. DİSİPLİN AMİRİNİN DEĞİŞMESİ:

Disiplin cezasının tebliğinden önce disiplinsizlik yapan personelin disiplin amiri değişmiş ise,
disiplin cezası verme yetki ve sorumluluğu yeni disiplin amirine geçer.

Örneğin ceza verilen astın cezayı tebliğ etmeden ayrılması halinde eski amirin verdiği ceza ile
ilgili belgeler yeni amirine iletilecek yeni amir daha önce işlenmiş olan disiplinsizliği değerlendirerek
karar verecektir.

  1. DİSİPLİN CEZASI VERME YETKİSİ BULUNMAYAN AMİRLER:
  2. Disiplin cezası verme yetkisi bulunmayan amirler:
  • Nöbetçi amiri,
  • Sicil verme yetkisi bulunmayan veya rütbe ve kıdemce disiplin amiri şartlarını

taşımayan amirlerdir.

  1. Disiplin cezası verme yetkisi bulunmayan amirlerin, kendilerine bağlı personelin
    disiplinsizlikleri hakkında durumu ceza verme yetkisi bulunan disiplin amirine iletmek ve gerekli
    işlemin yapılmasını talep etmek yetkileri vardır.
  2. ÜST DİSİPLİN AMİRİNİN CEZA VEREBİLECEĞİ DURUMLAR:
  3. Genel kural disiplin cezasını ilk amirin vermesidir. İstisnai durumlarda üst disiplin amirlerinin
    ceza verme yetkileri bulunmaktadır. Bu yetki aynı zamanda disiplin soruşturma yapma yetkisini de
    içermektedir.
  4. Üst Disiplin Amirlerinin:
  • Disiplinsizliğin, daha ağır bir disiplin cezası verilmesi amacıyla kendisine iletilmesi veya
    kendisi tarafından buna gerek görülmesi,
  • Disiplinsizliğe bizzat şahit olması,
  • Disiplinsizliğin, resmi saygınlığına ve makamına karşı işlenmesi,
  • Disiplinsizliğin, emri altında bulunan çeşitli kıt’a, karargâh ve kurumlara bağlı birden
    fazla kişi tarafından işlenmesi,
  • Bu Kanuna göre cezalandırılması zorunlu olan bir disiplinsizliğin, bilinmesine rağmen
    kendinden önceki disiplin amirleri tarafından cezasız bırakılması hallerinde disiplin cezası verme
    yetkisi vardır.
  1. Bu yetkinin üst disiplin amirlerince kullanılmaması durumunda, disiplin cezası verme görev ve
    yetkisi disiplin amiri tarafından kullanılır.

ç. Üst disiplin amirince doğrudan disiplin cezası verilmesi istisnai bir yetki olduğundan,
soruşturma dosyasına üst disiplin amirinin cezalandırma yetkisini kullanmasına ilişkin belge ve
bilgilerin eklenmesi gerekmektedir.

Örneğin ilk disiplin amiri tarafından personelin disiplinsiz eylemine daha ağır bir ceza
verilmesi üst disiplin amirinden talep edilmiş ise soruşturma dosyasına buna ilişkin belgenin
eklenmesi gerekmektedir.

 

İKİNCİ KISIM

AMİRLERİN DİSİPLİN CEZASI SAYILMAYAN İŞLEMLERİ

  1. AMİRİN UYARMA VE İKAZ ETME YETKİSİ:

Disiplinin sadece ceza verme yöntemi ile değil alınacak başka tedbirlerle de sağlanması ve
devam ettirilmesi bakımından amirlere maiyetine hatalarını gösterme, eleştirme, sözlü veya yazılı
olarak ikaz etme yönünde yetki tanınmıştır.

Amirlerin maiyetine hatalarını göstermesi, eleştirmesi, sözlü veya yazılı ikaz etmesi disiplin
cezası sayılmamaktadır.

Bu tür sözlü veya yazılı ikazları yapmaya disiplin amiri olmayan amirlerde yetkilidirler.

Personelin ikazı saygıyla karşılamaması, uyarıyı kabullenmemesi hali disiplinsizlik veya adli
soruşturmayı gerektirecek suç teşkil eder.

  1. DİSİPLİN AMİRLERİNİN İKAZ VE DİSİPLİN EĞİTİMİNE ALMA YETKİSİ:

Disiplin amirleri, disiplin yönünden eğitilmesine ve ıslah edilmesine katkı sağlamak amacıyla
maiyetine iiave görev ve sorumluluklar verebilir. Verilecek görev ve sorumluluklar; işlenen fiilin
niteliğine, personelin statüsüne, rütbesine ve makamına uygun ve ölçülü olmalıdır.

, Bü yetki sadece disiplin amirlerince kullanılabilir. Disiplin amiri olmayan amirlerin ikaz ve disiplin
eğitimine alma yetkileri bulunmamaktadır.

Disiplin amirinin ikaz ve disiplin eğitimine alma yetkisi kapsamında verdiği görevler hizmete
yönelik emir niteliğinde olduğundan bu görevlerin yerine getirilmemesi halinde ilgili personel
hakkında emre itaatsizlikte ısrar suçundan adli işlem, kısmi yerine getirilmesi, değiştirerek veya
sınırını aşmak suretiyle yerine getirilmesi halinde disiplin işlemi yapılması gerekmektedir.

ÜÇÜNCÜ KISIM

DİSİPLİNSİZLİĞİN TESPİTİ VE DİSİPLİN SORUŞTURMASI SÜRECİ

  1. DİSİPLİNSİZLİĞİN ÖĞRENİLMESİ VE KAYIT ALTINA ALINMASI:
  2. Maiyetinden birinin disiplinsizlik teşkil edebilecek bir fiilini veya mesleğe aykırı tutum ve
    davranışını öğrenen disiplin amirinin ilk yapması gereken işlemler:
  • Disiplinsizliğin kim tarafından, ne zaman, nerede, nasıl işlendiğini,
  • Disiplinsizliğin disiplin amiri tarafından hangi tarihte, nasıl öğrenildiğini tutanak altına
    almaktır.
  1. Kanun’un 40’ıncı maddesinin uygulanması bakımından fiilin işlenme tarihi ve disiplin amirince
    öğrenilme tarihi önem taşıdığından disiplin amirlerinin tutanakla tespit işlemi yapmaları
  2. DİSİPLİN SORUŞTURMACISI TAYİN KARARI:
  3. Disiplin amiri, olayın mahiyetinin araştırılması gerektiği kanaatine varması halinde kendisi
    veya görevlendireceği tek bir disiplin soruşturmacısı veya olayın mahiyetine göre en az üç kişiden
    oluşan bir heyet aracılığıyla disiplin soruşturması yapmak/yaptırmakla görevlidir.
  4. Heyet başkanının, hakkında disiplinlin soruşturması yapılan kişiden kıdemli olması
  5. Askerlik mesleğinin teamülleri de göz önüne alınarak disiplin soruşturmacısının hakkında
    soruşturma yapılacak kişi veya kişilerin üstü olmasına dikkat edilmelidir.
  6. DİSİPLİN SORUŞTURMACISININ YETKİLERİ:
  7. Disiplin amirleri ve disiplin soruşturmacılarının yetkileri:
  • Disiplin soruşturması ile ilgili bilgi ve belgeleri toplama,
  • Savunma alma,
  • Tanık dinleme,
  • Bilirkişi görevlendirme,
  • Keşif yapma,
  • Hâkim veya savcı kararı gerektirmeyen durumlarda inceleme yaptırma dâhil olmak
    üzere her türlü inceleme yapma ve ilgili makamlarla yazışma yetkisi bulunmaktadır.
  1. Disiplin soruşturmacısı görevlendirme kararının tebliğinden itibaren disiplin soruşturmasına
    başlayıp, soruşturmayı tamamladıktan sonra kendi kanaatini de içeren disiplin soruşturma
    dosyasını disiplin amirine en geç görevlendirme süresi sonunda teslim etmek zorundadır.
  2. SORUŞTURMA DOSYALARINDA BULUNMASI GEREKEN BİLGİ VE BELGELER:
  3. Disiplinsizlik teşkil eden olayın tespitine ilişkin tutanak.
  4. Disiplin amirine olayın bildirilmesini tevsik eden tutanak.
  5. Disiplin soruşturmacısı görevlendirme kararı. (Disiplin amirince görevlendirme yapılmış ise)
    ç. Disiplinsizlik yapan personelin nüfus hüviyet cüzdanı tıpkıçekimi.
  6. Rütbe kıdem durumuna ilişkin belgeler.
  7. Sevk pusulası sureti. (Er ve erbaşlar için)
  8. Disiplinsizlik yapan personelin ifade tutanağı.
  9. Tanık ifade tutanağı.

ğ. Personelin önceki cezalarına ilişkin karar ve belgeler.

  1. Vaka kanaat raporu.

ı. Suçun özelliğine göre diğer belgeler.

  1. Dizi pusulası.
  2. Gönderme yazısı soruşturma dosyasında bulunması gereken bilgi ve belgelerdir.
  3. İLGİLİYE SAVUNMA İSTEM YAZISININ TEBLİĞİ VE SAVUNMASININ ALINMASI:
  4. Disiplin Amiri, disiplin soruşturması tamamlandıktan sonra maddi olarak tespit edilen fiil veya
    halin Kanun’un 15 ila 19’uncu maddeleri arasında sayılan disiplinsizliklerden hangisini
    oluşturduğuna karar verdikten sonra Kanun’un 40’ıncı maddesi gereğince savunma yazısı tanzim
    ederek personele tebliğ etmelidir.
  5. Savunma yazısında:
  • Disiplinsizliği yapan personelin kimlik bilgileri,
  • Disiplinsizlik teşkil eden eylemin neden ibaret bulunduğunun ve delilleri,
  • Olayın mahiyeti dikkate alınarak üç iş gününden az ve on iş gününden fazla olmamak
    üzere Delirlenen savunma süresinin ve savunmanın en son verilebileceği tarih,
  • Tanınan süre içerisinde savunmasını yapmadığı takdirde savunma hakkından
    vazgeçmiş sayılacağı,
  • Uygulanması istenilen kanun maddesi,
  • Varsa Hazine zararı,
  • Verilebilecek ceza,
  • Disiplinsizliği yapanın hak ve yetkilerine ilişkin bilgiler yer almalıdır.
  1. Savunması istenen kişi talep ettiği takdirde toplamda on günü geçmeyecek şekilde savunma
    için ilave süre verilebilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

SUBAY, ASTSUBAY, UZMAN JANDARMA, UZMAN ERBAŞLAR İLE SÖZLEŞMELİ ERBAŞ VE
ERLER HAKKINDA DİSİPLİN AMİRİ TARAFINDAN UYGULANACAK DİSİPLİN CEZALARI VE

CEZALARIN ÖZELLİKLERİ

BİRİNCİ KISIM

DİSİPLİN CEZALARI, DERECELERİ
VE YETKİLİ KURULLAR

  1. DİSİPLİN CEZALARI VE DERECELERİ VE PUANLARI:
  2. Subay astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erler hakkında
verilebilecek disiplin cezaları:
d) Uyarma,
(2) Kınama,
(3) Hizmete kısmi süreli devam,
(4) Aylıktan kesme,
(5) Hizmet yerini terk etmeme,
(6) Oda hapsi,
(7) Silahlı Kuvvetlerden ayırma olarak tespit edilmiştir.
  1. Bir altta yer alan ceza, bir üstteki cezaya göre daha ağır nitelikte bir ceza olarak
    belirlenmiştir. Disiplin amirleri tarafından bir derece hafif veya ağır disiplin cezası verme yetkisi
    kullanırken sıralamaya riayet edilmesi gerekmektedir. Silahlı Kuvvetlerden ayırma disiplin cezası
    özelliği nedeniyle disiplin cezalarının derecelendirilmesine tabi tutulmayacaktır.
  2. Uyarma cezası bir, kınama cezası bir buçuk, hizmete kısmi süreli devam cezası iki, aylıktan
    kesme üç, disiplin amiri tarafından verilen hizmet yerini terk etmeme cezası üç buçuk, disiplin
    kurulu tarafından verilen hizmet yerini terk etmeme cezası dört buçuk, disiplin amiri tarafından
    verilen oda hapsi cezası dört, disiplin kurulu tarafından verilen oda hapsi cezası dört buçuk puan
    olarak değerlendirilir.
  3. DİSİPLİN CEZASI VERMEYE YETKİLİ MAKAMLAR VE KURULLAR:
  4. Disiplin Amiri Yetkisinde Olan Disiplin Cezaları:
(1) Uyarma,
(2) Kınama,
(3) Hizmete Kısmi Süreli Devam,
(4) Aylıktan Kesme,
(5) Hizmet Yerini Terk Etmeme,
(6) Oda Hapsi,
  1. Disiplin Kurulları Yetkisinde Olan Disiplin Cezaları:
  • Hizmet Yerini Terk Etmeme,
  • Oda Hapsi,
  1. Yüksek Disiplin Kurulu Yetkisinde Olan Disiplin Cezası:
    Silahlı Kuvvetlerden Ayırma,

İKİNCİ KISIM

DİSİPLİN AMİRLERİNCE VERİLEN DİSİPLİN CEZA
KARARLARINDA YER ALMASI GEREKEN HUSUSLAR

  1. GENEL OLARAK:

Disiplin ceza kararlarında; Personelin adı, soyadı, kimlik bilgileri, sınıf ve rütbesi, sicili, tertibi,
görevi, disiplinsizliğin niteliği, disiplinsizlik tarihi, disiplinsizliğin disiplin amirince öğrenilme tarihi,
olay, savunma özeti, karar tarihi, verilen karar, karar gerekçesi, itiraz ve varsa kanun yolu, cezanın
kesinleşme tarihi yer almalıdır.

  1. UYARMA DİSİPLİN CEZA KARARI:
  2. Uyarma disiplin cezasını gerektiren disiplinsizliklerde disiplin amirinin ilk aşamada Kanunun
    6’ncı maddesinde sayılan “Disiplinsizliğin işleniş biçimi, disiplinsizliğin işlendiği zaman ve yer,
    disiplinsizliğin askeri hizmete olumsuz etkisinin ağırlığı, meydana gelen zarar veya tehlikenin
    ağırlığı, disiplinsizlik yapan personelin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığı, daha önceki
    disiplin durumu, samimi ikrarı ve gösterdiği pişmanlık, gibi hususları” dikkate alarak disiplin cezası
    verip vermeme yönünde bir karara varması gerekir.
  3. Takdirini disiplin cezası verme yönünde kullanması halinde gerekçeli bir şekilde uyarma
    disiplin cezası kararı alarak, disiplin ceza kararına karşı 3 iş günü içerisinde yazılı olarak üst
    disiplin amirine itiraz edebileceğini, süresi içerisinde itiraz etmediği takdirde cezanın
    kesinleşeceğini personele tebliğ etmesi gerekmektedir.
  4. KINAMA DİSİPLİN CEZA KARARI:
  5. Kınama disiplin cezasını gerektiren disiplinsizliklerde disiplin amirinin ilk aşamada Kanunun
    6’ncı maddesinde sayılan “Disiplinsizliğin işleniş biçimi, disiplinsizliğin işlendiği zaman ve yer,
    disiplinsizliğin askeri hizmete olumsuz etkisinin ağırlığı, meydana gelen zarar veya tehlikenin
    ağırlığı, disiplinsizlik yapan personelin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığı, daha önceki
    disiplin durumu, samimi ikrarı ve gösterdiği pişmanlık, gibi hususları” dikkate alarak disiplin cezası
    verip vermeme yönünde bir karara varması gerekir.
  6. Takdirini disiplin cezası verme yönünde kullanması halinde ikinci aşamada personelin olumlu
    hizmet, sicil ve disiplin safahatını göz önüne alarak bir derece hafif ceza olan uyarma disiplin
    cezası ile cezalandırma yetkisini kullanıp kullanmayacağını değerlendirmelidir.
  7. Takdirini kınama disiplin cezası verme yönünde kullanması halinde gerekçeli bir şekilde
    kınama disiplin cezası kararı alarak, disiplin ceza kararına karşı 3 iş günü içerisinde yazılı olarak
    üst disiplin amirine itiraz edebileceğini, süresi içerisinde itiraz etmediği takdirde cezanın
    kesinleşeceğini personele tebliğ etmesi gerekmektedir.
  8. HİZMETE KISMİ SÜRELİ DEVAM DİSİPLİN CEZA KARARI:
  9. Hizmete kısmi süreli devam disiplin cezasını gerektiren disiplinsizliklerde disiplin amirinin ilk
    aşamada Kanunun 6’ncı maddesinde sayılan “Disiplinsizliğin işleniş biçimi, disiplinsizliğin işlendiği
    zaman ve yer, disiplinsizliğin askeri hizmete olumsuz etkisinin ağırlığı, meydana gelen zarar veya
    tehlikenin ağırlığı, disiplinsizlik yapan personelin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığı, daha
    önceki disiplin durumu, samimi ikrarı ve gösterdiği pişmanlık, gibi hususları” dikkate alarak disiplin
    cezası verip vermeme yönünde bir karara varması gerekir.
  10. Takdirini disiplin cezası verme yönünde kullanması halinde ikinci aşamada personelin olumlu
    hizmet, sicil ve disiplin safahatını göz önüne alarak bir derece hafif ceza olan kınama disiplin
    cezası ile cezalandırma yetkisini kullanıp kullanmayacağını değerlendirmelidir.
  11. Değerlendirme sonunda takdirini hizmete kısmi süreli devam disiplin cezası verme yönünde
    kullanması halinde gerekçeli bir şekilde hizmete kısmi süreli devam disiplin cezası kararı alarak,
    disiplin ceza kararına karşı 3 iş günü içerisinde yazılı olarak üst disiplin amirine itiraz edebileceğini,
    süresi içerisinde itiraz etmediği takdirde cezanın kesinleşeceğini personele tebliğ etmesi
  12. AYLIKTAN KESME DİSİPLİN CEZA KARARI:
  13. Aylıktan kesme disiplin cezasını gerektiren disiplinsizliklerde disiplin amirinin ceza vermeme
    takdir yetkisi bulunmadığından personele mutlaka disiplin cezası vermesi gerekmektedir.
  14. Ancak personelin olumlu hizmet, sicil ve disiplin safahatını göz önüne alarak bir derece hafif
    ceza verme yetkisi bulunduğundan, hizmete kısmi süreli devam disiplin cezası ile cezalandırma
    yetkisini kullanıp kullanmayacağı yönünde değerlendirme yapmalıdır.
  15. Takdirini aylıktan kesme disiplin cezası verme yönünde kullanması halinde gerekçeli bir
    şekilde aylıktan kesme disiplin cezası kararı alarak, disiplin ceza kararına karşı 3 iş günü içerisinde
    yazılı olarak üst disiplin amirine itiraz edebileceğini, süresi içerisinde itiraz etmediği takdirde
    cezanın kesinleşeceğini, disiplin cezasının kesinleşmesini müteakip dava açma süresi içerisinde
    Askeri Yüksek İdari Mahkemesinde iptal davası açabileceğini personele tebliğ etmesi
  16. HİZMET YERİNİ TERK ETMEME DİSİPLİN CEZA KARARI:
  17. Hizmet yerini terk etmeme disiplin cezasını gerektiren disiplinsizliklerde disiplin amirine
    Kanun üç seçenek tanımıştır.
  • Disiplin amiri, personelini kendi yetkisinde bir derece hafif ceza olan aylıktan kesme
    disiplin cezası ile cezalandırabilir.
  • Bir derece hafif ceza ile cezalandırma takdir yetkisini kullanma şartlarının bulunmadığı
    kanaatine varması halinde kendi yetkisinde hizmet yerini terk etmeme disiplin cezasıyla
    cezalandırabilir.
  • Disiplin kurulunca hizmet yerini terk etmeme disiplin cezası ile cezalandırılması
    gerektiği kanaatine varması halinde sevk kararı alarak disiplin kuruluna sevk edebilir.
  1. Hizmet yerini terk etmeme disiplin cezasını gerektiren disiplinsizliklerde disiplin amirinin
    disiplinsizliği cezasız bırakması kanunen mümkün değildir.
  2. Disiplin amirinin öncelikle personelin olumlu hizmet, sicil ve disiplin safahatını göz önüne
    alarak bir derece hafif ceza olan aylıktan kesme disiplin cezası ile cezalandırma yetkisini kullanıp
    kullanmayacağı yönünde değerlendirme yapması, bir derece hafif ceza verme yetkisini kullanmayı
    gerektirir sebeplerin bulunmadığı kanaatine varması halinde kendi yetkisinde hizmet yerini terk
    etmeme disiplin cezasıyla cezalandırma veya disiplin kuruluna sevk etme yönünde bir karar
    vermesi gerekir.

ç. Takdirini kendi yetkisinde hizmet yerini terk etmeme disiplin cezası verme yönünde
kullanması halinde gerekçeli bir şekilde hizmet yerini terk etmeme disiplin cezası kararı alarak,
disiplin ceza kararına karşı 3 iş günü içerisinde yazılı olarak üst disiplin amirine itiraz edebileceğini,
süresi içerisinde itiraz etmediği takdirde cezanın kesinleşeceğini, disiplin cezasının kesinleşmesini
müteakip dava açma süresi içerisinde Askeri Yüksek İdari Mahkemesinde iptal davası
açabileceğini personele tebliğ etmesi gerekmektedir.

  1. ODA HAPSİ CEZASI:
  2. Oda hapsi cezası, bir istisna dışında ancak seferberlik ve savaş zamanında uygulanabilen bir
    disiplin cezasıdır.
  3. Disiplin amirleri, seferberlik ve savaş zamanında Kanunda belirlenmiş tüm disiplinsizlik hallerinde
    ek-1 sayılı çizelgeye göre personele oda hapsi cezası verebilir.
  4. Disiplin Kurulları ise seferberlik ve savaş zamanında sadece Kanunda hizmet yerini terk etmeme
    disiplin cezasını gerektiren disiplinsizlerde oda hapsi cezası verebilir.

ç. Barış zamanında ise sadece Türk karasuları dışında bulunan gemilerde görev yapan personele,
buralarda bulunduğu süre içinde işledikleri ve hizmet yerini terk etmeme cezası ile cezalandırılmayı
gerektiren disiplinsizlikler için verilebilir.

  • Disiplin amiri olan gemi komutanı tarafından eylemin niteliği ve disipline olan olumsuz

tesiri dikkate alınarak hizmet yerini terk etmeme cezası yerine ek-1 sayılı çizelgeye uygun

olarak oda hapsi cezası verilebilir.

  • Cezanın karasuları dışında yerine getirilemeyen kısmı hizmet yerini terk etmeme

cezası olarak yerine getirilir.

  1. Ceza, bu amaçla tahsis edilecek hapis odasında yerine getirilir. Hapis odalarının kapısında
    nöbetçi bulundurulur. Oda hapsi cezası alan personel, cezanın yerine getirilmesi süresince emir
    veremez ve genel hizmet yapamaz.

ÜÇÜNCÜ KISIM

DİSİPLİN AMİRİNİN TAKDİR YETKİSİ

  1. DİSİPLİN AMİRİNİN DİSİPLİN CEZASI VERMEME YETKİSİ:
  2. Disiplin amiri;
  • Uyarma,
  • Kınama,
  • Hizmete kısmi süreli devam disiplin cezalarını gerektiren disiplinsizliklerden dolayı
    personeline disiplin cezası vermeyebilir.
  1. TSK Disiplin Kanunun 15, 16 ve 17’nci maddelerinde tanımlanan disiplinsizlikler, uyarma,
    kınama ve hizmete kısmi süreli devam disiplin cezalarını gerektirmektedir.
  2. Disiplin amiri ceza vermeme takdirini kullanırken; disiplinsizliğin işleniş biçimini, disiplinsizliğin
    işlendiği zaman ve yeri, disiplinsizliğin askeri hizmete olumsuz etkisinin ağırlığını, meydana gelen
    za-ar veya tehlikenin ağırlığını, personelin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığını, önceki

plin durumunu, samimi ikrarını ve gösterdiği pişmanlık gibi” hususları dikkate alarak
eğerlendirme yapmalıdır.

  1. DİSİPLİN AMİRİNİN BİR DERECE HAFİF DİSİPLİN CEZASI VERME YETKİSİ:
  2. Disiplin amiri;
  • Kınama,
  • Hizmete kısmi süreli devam,
  • Aylıktan kesme,
  • Hizmet Yerini Terk Etmeme disiplin cezalarını gerektiren disiplinsizlerden dolayı
    personelin olumlu hizmet, sicil ve disiplin safahatını gerekçe göstererek bir derece hafif ceza
  1. DİSİPLİN AMİRİNİN CEZA VERMEME TAKDİR YETKİSİ BULUNMAYAN HALLER:
  2. Disiplin amirinin;
  • Aylıktan kesme,
  • Hizmet yerini terk etmeme, disiplin cezalarını gerektiren disiplinsizlik hallerinde ceza
    vermeme gibi bir takdir hakkı yoktur.
  1. Disiplin amirinin aylıktan kesme, hizmet yerini terk etmeme disiplin cezalarını gerektiren
    disiplinsizliklere mutlaka disiplin cezası vermesi gerekir.
  2. Ancak personelin olumlu hizmet, sicil ve disiplin safahatını gerekçe göstererek bir derece
    hafif ceza uygulayabilir. Örneğin aylıktan kesme cezasını gerektiren amire saygısızlık
    disiplinsizliğine aylıktan kesme cezası veya personelin olumlu hizmet, sicil ve disiplin safahatı ile
    eylemin niteliği göz önüne alınarak bir derece hafif ceza olan hizmete kısmi süreli devam cezası
  3. BİR DERECE AĞIR CEZA VERİLMESİ GEREKEN HALLER:
  4. Aynı disiplinsizliğin tekerrür etmesi hali:

(1) Disiplinsizliğin işlendiği tarihten geriye doğru, iki yıl içinde aynı disiplinsizlikten dolayı
disiplin cezası almış ise (örneğin uyarma cezası gerektiren mesai çizelgesine uymamak
disiplinsizliği işleyen personelin iki yıl içinde yine mesai çizelgesine uymamak disiplinsizliğini
işlemesi halinde bir üst ceza olan kınama cezası verilecektir.) bir derecede ağır ceza verilmelidir.

(2) Disiplin soruşturma dosyasına önceki cezasına ilişkin karar ile buna ilişkin belgeler
eklenmeli, disiplin ceza kararında önceki cezalar bölümüne ilgili bilgiler kaydedilmelidir.

  • Disiplin cezasının bir derece ağır olarak uygulanabilmesi için disiplinsizliğin aynı olması
    ve iki disiplinsizliğinde iki yıl içinde işlenmiş olması gerekir.
  1. Disiplin Cezasının Tekerrür Etmesi Hali:
  • Bir yıl içinde aynı derece cezayı gerektiren başka bir disiplinsizlikten dolayı iki defa
    ceza almış olması halinde bir derece ağır ceza verilmelidir. (Örneğin uyarma cezasını gerektiren
    mesai çizelgesine riayet etmemek disiplinsizliğini işleyen personel son fiilinden önceki bir yıl içinde
    uyarma cezası gerektiren emri mütalaa etmek ve kılık kıyafeti bozuk olmaktan disiplin cezası almış
    ise artık uyarma cezası değil kınama cezası verilecektir.)
  • Disiplin soruşturma dosyasına önceki cezasına ilişkin kararı ile buna ilişkin belgeler

eklenmeli, disiplin ceza kararında önceki cezalar bölümüne ilgili bilgiler kaydedilmelidir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

DİSİPLİN AMİRİ TARAFINDAN VERİLEN DİSİPLİN CEZALARINA İTİRAZ ÜZERİNE

YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER İLE DİSİPLİN CEZASININ YERİNE GETİRİLMESİ

  1. DİSİPLİN CEZALARINA İTİRAZ:
  2. Disiplin amiri tarafından verilen disiplin cezasına karşı cezanın tebliğ edilmesinden itibaren
    üç iş günü içerisinde üst disiplin amirine yazılı olarak itiraz edilebilir.
  • İtiraz halinde disiplin soruşturma dosyasının itiraz incelemesi için yetkili üst disiplin
    amirine gönderilmesi, üst disiplin amirinin de disiplin soruşturma dosyasını inceleyerek beş iş günü
    içerisinde(ilave inceleme yapılmasının gerekli olduğu durumlarda bu süre bir katına kadar
    uzatılabilir.) itirazı karara bağlaması gerekir.
  • Üst Disiplin amirinin itirazı haklı görmesi halinde cezanın hafifletilmesi veya tamamen
    kaldırılması, itirazı haklı görmediği takdirde ise itirazın reddi yönünde karar verme yetkisi vardır.
  1. Üst Disiplin Amirinin itiraz üzerine verdiği karar itiraz edene tebliğ edilerek kesinleşme
    tarihinin disiplin ceza kararına kaydedilmesi gerekir.
  2. DİSİPLİN CEZASININ KESİNLEŞMESİNİ MÜTEAKİP YAPILACAK İŞLEMLER:

Disiplin cezasının kesinleşmesini müteakip idari işlemlere etkisine esas olmak üzere bilgi ve
belgeler (soruşturma dosyası karar ile birlikte) ilgilinin şahsi dosyasına konur.

Disiplin ceza kararından birer suret, birinci ve ikinci sicil amirine(Disiplin Kurulunca verilen
cezalar için), personelin mensup olduğu Kuvvet Komutanlığına, J.Gn.K.lığına veya Sahil Güvenlik
Komutanlığına gönderilir.

Disiplin cezaları nitelik ve niceliklerine uygun olarak personel hakkında yapılacak sicil, terfi,
atama, ayırma, ilişik kesme, sözleşme feshi özellikli görevlere seçim ve benzer işlemlerde göz
önünde bulundurulur.

  1. DİSİPLİN CEZASININ YERİNE GETİRİLMESİ:
  2. Uyarma cezası personele görevinin icrasında veya hal ve hareketlerinde daha dikkatli olması
    gerektiğinin yazı ile bildirilmesi ile yerine getirilir.
  3. Kınama cezası personele görevinin icrasında veya hal ve hareketlerinde kusurlu olduğunun
    yazı ile bildirilmesi ile yerine getirilir.
  4. Hizmete kısmı süreli devam cezası disiplin cezası verilen personele mesai sonrasında günde
    üç saati ve her halde saat 24:00 geçmeyecek şekilde kadro görevinde veya kadro görevi dışında
    statüsüne uygun askeri hizmetlerin tatil günleri dışında yaptırılması ile yerine getirilir. Cezanın
    yerine getirilmesi esnasında personel hizmette sayılır. Disiplin ceza kararında cezanın yerine
    getirilme şekline ilişkin hususlar yer almadığı takdirde bu hususlar disiplin amiri tarafından ilgiliye
    tebliğ edilir.

ç. Aylıktan kesme cezası personelin sosyal güvenlik mevzuatına göre hesaplanan prime esas
kazanç tutarından EK-1 sayılı çizelgeye göre belirlenen oranda kesintinin aylığı tahakkuk ettiren
birimce aylığından kesilmek suretiyle yerine getirilir.

  1. Hizmet yerini terk etmeme cezası personelin mesai bitiminden sonra görev yaptığı yerden
    ayrılmayarak resmi daire, kışla, eğitim alanlarıyla sair yerlerdeki hizmetine devam etmesi şeklinde
    yerine getirilir. Personel için uygun bir yatma yeri tahsis edilir. Tatil günlerinde cezanın yerine
    getirilmesine ara verilir. Cezanın yerine getirilmesi sırasında hizmete ilişkin haller dışında günde
    toplam bir saati geçmemek üzere ziyaretçi kabul edebilir.
  2. Oda hapsi cezası bu amaçla tahsis edilecek hapis odasında yerine getirilir. Hapis odaları
    kapısında nöbetçi bulundurulur. Oda hapsi alan personel cezanın yerine getirilme süresi içersinde
    emir veremez ve genel hizmet yapamaz.

BEŞİNCİ KISIM

SİLAHLI KUVVETLERDEN AYIRMA

  1. SİLAHLI KUVVETLERDEN AYIRMA CEZASINI GEREKTİREN DİSİPLİNSİZLİKLER
  2. Aşırı borçlanma ve borçlarını ödeyememek,
  3. Ahlaki zayıflık,
  4. Hizmete engel davranışlarda bulunmak,

ç. Gizli bilgileri açıklamak,

  1. İdeolojik veya siyasi amaçlı faaliyetlere karışmak,
  2. Uzun süreli firar etmek,
  3. Disiplinsizliği alışkanlık haline getirmek,
  4. İffetsiz bir kimse ile evlenmek veya böyle bir kimse ile yaşamak,

ğ. Gayri tabii mukarenette bulunmak.

  1. DİSİPLİN CEZA PUANINA BAĞLI OLARAK AYIRMA CEZASI VERİLMESİ
  2. Aşağıda belirtilen durumlar disiplinsizliği alışkanlık haline getirme olarak kabul edilerek;
    subaylar (sözleşmeli subaylar hariç), astsubaylar (sözleşmeli astsubaylar hariç) ve uzman
    jandarmalar hakkında ayırma cezası verilir.
  • En son alınan disiplin cezasının kesinleştiği tarihten geriye doğru son bir yıl içinde on
    sekiz disiplin cezası puanı almış olmak veya en az iki farklı disiplin amirinden toplam on iki defa
    veya daha fazla disiplin cezası almak.
  • En son alman disiplin cezasının kesinleştiği tarihten geriye doğru son beş yıl içinde
    otuz beş disiplin cezası puanı almış olmak veya en az iki farklı disiplin amirinden toplam yirmi beş
    defa veya daha fazla disiplin cezası almak.
  1. Yukarıdaki fıkra kapsamında ceza puanlarının hesaplanması, ek-2 sayılı çizelgeye göre
    yapılır.

 

İKİNCİ KISIM

DİSİPLİN AMİRLERİNCE VERİLEN DİSİPLİN CEZA
KARARLARINDA YER ALMASI GEREKEN HUSUSLAR

  1. GENEL OLARAK:

Disiplin ceza kararlarında; Personelin adı, soyadı, kimlik bilgileri, sınıf ve rütbesi, tertibi, görevi,
disiplinsizliğin niteliği, disiplinsizlik tarihi, disiplinsizliğin disiplin amirince öğrenilme tarihi, olay,
savunma özeti, karar tarihi, verilen karar, karar gerekçesi, itiraz süresi ve yolu, cezanın kesinleşme
tarihi yer almalıdır.

  1. İZİNSİZLİK VE İLAVE HİZMET YÜKLEME DİSİPLİN CEZASI:
  2. İzinsizlik ve ilave hizmet yükleme disiplin cezasını gerektiren disiplinsizliklerde disiplin amiri,
    ilk aşamada Kanunun 6’ncı maddesinde sayılan “Disiplinsizliğin işleniş biçimi, disiplinsizliğin
    işlendiği zaman ve yer, disiplinsizliğin askeri hizmete olumsuz etkisinin ağırlığı, meydana gelen
    zarar veya tehlikenin ağırlığı, disiplinsizlik yapan personelin kast veya taksire dayalı kusurunun
    ağırlığı, daha önceki disiplin durumu, samimi ikrarı ve gösterdiği pişmanlık, gibi hususları” dikkate
    alarak disiplin cezası verip vermeme yönünde bir değerlendirme yapmalıdır.
  3. Ceza verme yönünde karar verdiği takdirde personelin hizmet ve disiplin safahatı ile
    disiplinsizliğin niteliğini göz önüne alarak izinsizlik veya ilave hizmet yükleme disiplin cezalarından
    birisini tercih ederek gerekçeli bir şekilde izinsizlik veya ilave hizmet yükleme disiplin cezası kararı
    alarak, disiplin ceza kararına karşı 3 iş günü içerisinde yazılı olarak .üst disiplin amirine itiraz
    edebileceğini, süresi içerisinde itiraz etmediği takdirde cezanın kesinleşeceğini tebliğ etmesi
  4. HİZMETTEN MEN CEZASI YERİNE İZİNSİZLİK VEYA İLAVE HİZMET YÜKLEME DİSİPLİN
    CEZASI:

Tespit edilen disiplinsizliğin Kanun’un 18 ve 19’uncu maddelerinde düzenlenen disiplinsizlikler
olması halinde disiplin amirinin,

  1. İlk aşamada erbaş ve erin hizmet ve disiplin safahatını inceleyip hizmetten men cezası ile
    cezalandırılması maksadıyla disiplin kuruluna sevk edilip edilmeyeceği yönünde bir değerlendirme
    yapması gerekmektedir.
  2. Erbaş ve erin hizmet, disiplin safahatını olumlu değerlendirip disiplin kuruluna sevk
    etmeyerek yetkisinde olan izinsizlik veya ilave hizmet yükleme cezalarından birisi ile
    cezalandırmak yönünde takdir hakkını kullandığı takdirde erbaş ve erin hizmet ve disiplin safahatı
    ile eylemin niteliğini göz önüne izinsizlik veya ilave hizmet yükleme cezalarından birisini tercih edip
    disiplin ceza kararı alarak disiplin ceza kararına karşı 3 iş günü içerisinde yazılı olarak üst disiplin
    amirine itiraz edebileceğini, süresi içerisinde itiraz etmediği takdirde cezanın kesinleşeceğini tebliğ
    etmesi gerekmektedir.
  3. ODA HAPSİ CEZASI:

Seferberlik ve savaş zamanında Kanun’da belirlenmiş tüm disiplinsizlik hallerinde disiplin
amirleri EK-1 sayılı çizelgedeki yetkileri dâhilinde belirlenecek süre kadar oda hapsi cezası
verildiğini ilişkin kararın yazı ile bildirip, disiplin cezasını tebliğ ederek üç iş günü içerisinde itiraz
edebileceğini, süresi içerisinde itiraz etmediği takdirde cezanın kesinleşeceğini, kararında
belirtmesi gerekmektedir.

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

ERBAŞ VE ERLER HAKKINDA DİSİPLİN AMİRİ TARAFINDAN UYGULANACAK CEZALAR,

CEZALARIN ÖZELLİKLERİ

BİRİNCİ KISIM

DİSİPLİN CEZALARI, DERECELERİ VE YETKİLİ KURULLAR

  1. ERBAŞ VE ERLERE VERİLEBİLECEK DİSİPLİN CEZALARI:
  2. Erbaş ve erler hakkında verilebilecek disiplin cezaları ağırlık derecesine göre:
  • İzinsizlik,
  • İlave hizmet yükleme,
  • Oda hapsi, (sadece seferberlik ve savaş zamanı ile barış zamanında Türk karasuları
    dışında bulunan gemilerde)
  • Hizmetten men cezası olarak düzenlenmiştir. (Hizmetten men cezasını gerektiren
    disiplinsizliklerde disiplin amiri erbaş ve eri, olumlu hizmet ve disiplin safahatını göz önüne alarak
    yetkisinde olan izinsizlik veya ilave hizmet yükleme cezalarından birisi ile cezalandırabilir. Bu
    durumda personel disiplin kuruluna sevk edilmez.)
  1. DİSİPLİN CEZASI VERMEYE YETKİLİ MAKAMLAR VE KURULLAR:
  2. Disiplin Amirinin Yetkisinde Olan Disiplin Cezaları:
  • İzinsizlik,
  • İlave hizmet yükleme,
  • Oda hapsi, (Seferberlik ve savaş zamanında EK-1 sayılı çizelgeye göre işledikleri tüm
    disiplinsizlikler nedeniyle verilebilir. Barış zamanında ise sadece Türk Kara Suları dışında bulunan
    gemilerde görev yapan erbaş ve erlere sadece buralarda bulundukları süre içinde işledikleri
    disiplinsizlikler nedeniyle eylemin niteliği ve disipline olan olumsuz tesiri göz önüne alınarak disiplin
    amiri tarafından ek-1 sayılı çizelgeye uygun olarak verilebilir. Cezanın karasuları dışında yerine
    getirilemeyen kısmı ilave hizmet yükleme cezası olarak yerine getirilir.)
  1. Disiplin Kurulu Yetkisinde Olan Disiplin Cezaları:
  • Hizmetten men,
  • Oda hapsi cezası, (Seferberlik ve savaş zamanında hizmetten men cezasıyla
    cezalandırmayı gerektiren disiplinsizlik hallerinde verilebilir.)
  1. ERBAŞ VE ERLER YÖNÜNDEN DİSİPLİN CEZASINI GEREKTİREN DİSİPLİNSİZLİKLERİN
    SINIFLANDIRILMASI;
  2. İzinsizlik ve ilave hizmet yükleme cezaları; Kanunun 4’üncü bölümünde yer alan 15, 16 ve
    17’nci maddelerinde düzenlenen uyarma, kınama, hizmete kısmi süreli devam cezasını gerektiren
    disiplinsizliklere verilir.
  3. Oda hapsi cezası sadece seferberlik ve savaş zamanında tüm disiplinsizlikler nedeniyle,
    barış zamanında ise Türk karasuları dışında bulunan gemilerde görev yapan erbaş ve erlere
    sadece burada bulundukları süre içerisinde, işledikleri disiplinsizlikler nedeniyle disiplin amirleri
    tarafından EK-1 sayılı çizelgeye göre verilebilir.
  4. Hizmetten men cezası Kanun’un 18 ve 19’uncu maddelerinde düzenlenen aylıktan kesme ile
    hizmet yerini terk etmeme cezalarını gerektiren disiplinsizlik hallerinde disiplin kurulları tarafından

 

  1. DİSİPLİN CEZALARININ YERİNE GETİRİLMESİ:
  2. İzinsizlik cezası; erbaş ve erin hafta sonu tatilinden faydalandırılmaması şeklinde yerine
  3. İlave hizmet yükleme cezası; erbaş ve erin mesai içinde, mesai sonrasında veya hafta sonu
    tatillerinde askeri hizmetlerde veya disiplinsizlik davranışının ıslah edilmesine katkı sağlayacağı
    değerlendirilen bu kapsamda cezayı veren disiplin amiri tarafından belirlenen bir vazifede aralıklı
    veya sürekli olarak günden sekiz saatten fazla olmamak üzere görevlendirilmek suretiyle yerine
  4. Oda hapsi cezası bu amaçla tahsis edilecek hapis odalarında yerine getirilir. Hapis odalarının
    kapısında nöbetçi bulundurulur. Oda hapsi cezası alan erbaş ve erler cezanın yerine getirilmesi
    sırasında gerektiğinde askeri hizmetlerde kullanılabilirler.
  5. Disiplin Kurulunca verilen hizmetten men cezasının yerine getirilebilmesi için disiplin
    subaylığınca kesinleşmiş Disiplin Kurulu kararının disiplin amirine gönderilerek yerine getirilmesinin
    istenmiş olması gerekir. Hizmetten men cezası cezalı personelin günlük eğitim faaliyet takviminde
    yer alan eğitimlere iştirak ettirilmemesi suretiyle yerine getirilir. Ancak cezalı erbaş ve er günlük
    eğitim faaliyeti haricindeki diğer idari faaliyetlere uyulması gereken kurallara göre iştirak edecektir.
    Birlik komutanlığınca yürütülen müşterek faaliyetlere iştirak ettirilecekleri gibi (yemekhane temizliği
    ) ihtiyaç duyulan diğer askeri hizmet ve görevler verilebilecektir.

 

ÜÇÜNCÜ KISIM

DİSİPLİN AMİRİNİN TAKDİR YETKİSİ

  1. ERBAŞ VE ERLERE VERİLEBİLECEK DİSİPLİN CEZALARI İLE İLGİLİ DİSİPLİN
    AMİRLERİNİN TAKDİR HAKKI;
  2. İzinsizlik ve ilave hizmet yükleme cezalarını gerektiren Kanun’un 15, 16 ve 17’nci
    maddelerinde düzenlenen disiplinsizliklerde disiplin amiri erbaş ve erin olumlu hizmet safahatını
    göz önüne alarak disiplin cezası vermeyebilir. Kararda olumlu hizmet safahatına ilişkin somut
    olgular gerekçe olarak gösterilir.
  3. Amirin takdirini personele (Kanunun 15, 16, 17’nci maddelerinde düzenlenen disiplinsizlikler
    olması kaydıyla) disiplin cezası verme yönünde kullanması halinde erbaş ve erin hizmet ve disiplin
    safahatı ile eylemin niteliğini göz önüne alarak izinsizlik veya ilave hizmet yükleme cezalarından
    durumuna uygun disiplin ceza kararını vermesi, kararda da hizmet ve disiplin safahatı ile eylemin
    niteliğine ilişkin hususları gerekçe olarak göstermesi gerekmektedir.
  4. Hizmetten men cezasını gerektiren disiplinsizliklerde ise erbaş ve erin olumlu hizmet ve
    disiplin safahatını göz önüne alarak yetkisinde olan izinsizlik veya hizmet yükleme cezalarından
    birisi ile cezalandırabilir. Kararda olumlu hizmet ve disiplin safahatını gösteren somut olgular
    gerekçe olarak gösterilir.

ç. Seferberlik ve savaş zamanında disiplin kurulları tarafından oda hapsi cezası verilmesini
gerektiren( hizmetten men cezasını gerektiren disiplinsizlikler) disiplinsizliklerde disiplin amiri,
erbaş ve erin olumlu hizmet ve disiplin safahatını göz önüne alarak yetkisinde olan izinsizlik veya
hizmet yükleme cezalarından birisi ile cezalandırabilir. Kararda olumlu hizmet ve disiplin safahatını
gösteren somut olgular gerekçe olarak gösterilir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

DİSİPLİN AMİRİ TARAFINDAN VERİLEN DİSİPLİN CEZALARINA İTİRAZ ÜZERİNE

YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER İLE DİSİPLİN CEZASININ YERİNE GETİRİLMESİ

  1. DİSİPLİN CEZALARINA İTİRAZ:
  2. Disiplin amiri tarafından verilen disiplin cezasına karşı cezanın tebliği edilmesinden itibaren
    üç iş günü içerisinde yazılı olarak itiraz edilebilir.
  • İtiraz üzerine disiplin soruşturma dosyasının itiraz incelemesi için yetkili üst disiplin

amirine gönderilmesi, üst disiplin amirinin de soruşturma dosyasını inceleyerek beş iş günü

içerisinde kararını vermesi gerekmektedir.

  • İlave inceleme yapılmasının gerekli olduğu durumlarda bu süre bir katına kadar

uzatılabilir.

  1. Üst disiplin amirinin itiraz edilen kararla ilgili aşağıda belirtilen üç karardan birini verme yetkisi
    bulunmaktadır.
  2. Üst disiplin amiri itirazı haklı gördüğü takdirde cezanın hafifletilmesine, tamamen
    kaldırılmasına, itiraz haklı görmemesi halinde ise itirazın reddi yönünde karar verebilir.

ç. Üst disiplin amirinin itiraz üzerine verdiği karar itiraz edene tebliğ edilerek kesinleşme tarihin
disiplin ceza kararına kaydedilmesi gerekir.

  1. DİSİPLİN CEZASININ KESİNLEŞMESİNİ MÜTEAKİP YAPILACAK İŞLEMLER:
  2. Disiplin cezasının kesinleşmesini müteakip idari işlemlere ve sonraki safahatına esas olmak
    üzere bilgi ve belgeler (soruşturma dosyası karar ile birlikte) ilgilinin şahsi dosyasına konmalıdır.
  3. Disiplin kurulları tarafından verilen hizmetten men cezası ile oda hapsi cezaları Yedek Subay
    ve Erbaş ve Erlerin hizmet sürelerine eklenir ve bu süre kadar geç terhis edilirler.
  4. Hizmet süresini uzatma sonucu doğuran cezalar askerlik şubesine bildirilir.

ç. Yükümlülük süresinin uzaması halinde özlük hakları statüsüne uygun olarak ödenmeye
devam olunur.

 

ALTINCI BÖLÜM

DİSİPLİN CEZALARI DIŞINDAKİ İDARİ YAPTIRIMLAR

BİRİNCİ KISIM

GEÇİCİ KONTROL ALTINA ALMA TEDBİRİ

  1. YETKİLİ MAKAMLAR:

Kanun’un Ek-1 sayılı çizelgesinde oda hapsi cezası vermeye yetkili kılınan disiplin amirleri
aşağıdaki durumlarda veya benzer bir amaçla emri altındakileri bu amaç için hazırlanacak
mekânlarda yirmi dört saati geçmeyecek şekilde geçici olarak kontrol altına alma veya aldırmaya
yetkilidirler.

  1. GEÇİCİ KONTROL ALTINA ALMA TEDBİRİ UYGULANABİLECEK DURUMLAR:
  2. Firar veya izin tecavüzünde iken yakalanarak birliğine teslim edilenlerin adli makamlar önüne
    çıkarılması.
  3. Kendisine, başkalarına veya çevresine yada hizmete ait bir eşyaya zarar vereceği açık bir
    şekilde belli olanların bu durumunun engellenmesi. (Örneğin intihar etme eyleminde bulunan bir
    personelin sağlık kurumuna sevk edilinceye kadar geçecek süre içerisinde kendi başına
    bırakılmaması maksadıyla)
  4. Ciddi şekilde bozulan disiplinin yeniden tesisi. (Örneğin dolu şarjör takılı silahı ile taşkın
    hareketler yapan personelin kontrol altına alınması)

ç. Askeri mahalde bulunan sarhoş kişinin sarhoşluğun etkisi geçinceye kadar kontrol altında
tutulması gerekmesi hallerinde geçici kontrol altına alma tedbiri uygulanabilir.

  1. TEDBİR SÜRESİ:

Bu tedbir en fazla yirmi dört saat uygulanabilir. Tedbir süresinin on iki saati geçmesi halinde
personelin yakınlarına ve üst disiplin amirine haber verilmelidir. Kontrol altına alınmayı gerektiren
durumların devam etmesi halinde personelin yetkili makamların önüne çıkarılması için işlemler
başlatılmalıdır. Kontrol altına alma bu amaç için hazırlanmış fiziki mekânlarda yerine getirilecektir.

İKİNCİ KISIM

GEÇİCİ GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA TEDBİRİ

  1. MAHİYETİ:

Ast hakkında soruşturma yapılırken soruşturma yapılan astın makamında bulunması ciddi
zorluklar çıkarabilmektedir. Soruşturmanın daha sağlıklı yürütülebilmesi için devlet memurları için
uygulanan görevden uzaklaştırma, askeri personel için açığa alma müesseselerine benzer idari
izinli sayılma şeklinde kısa süreliğine görevden uzaklaştırma niteliğinde bir tedbirdir.

  1. TEDBİRİN UYGULANABİLECEĞİ PERSONEL:

Bu karar disiplinsizlik veya suç teşkil edebilecek bir fiili nedeniyle hakkında yapılan inceleme ve
araştırmanın emniyetli ve sıhhatli olarak devam etmesi amacıyla, görevi başında kalmasında
sakınca görülecek subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş veya sözleşmeli erbaş ve erler
hakkında alınabilir.

  1. YETKİLİ MAKAM:

Geçici olarak görevden uzaklaştırma kararı, sıralı disiplin amirlerinden birisinin veya disiplin
soruşturmacılarının teklifi üzerine ya da doğrudan disiplin amiri konumundaki asgari Tugay ve eşiti
ile daha üst seviyedeki birlik, karargâh veya kurum amirleri tarafından verilebilir^ Bu amirlerin
disiplin amiri olması şarttır. Karar sıralı disiplin amirlerinden birinin veya görevlendirilmiş disiplin
soruşturmacısının teklifi üzerine veya doğrudan karar vermeye yetkili disiplin amiri tarafından
verilebilir.)

 

BEŞİNCİ BÖLÜM

ADLİ SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMA GEREKTİREN FİİLİN AYNI ZAMANDA KANUNDA
TANIMLANAN DİSİPLİNSİZLİK HALİ TEŞKİL ETMESİ HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER

  1. Personelin işlemiş olduğu fiilin Türk Ceza Kanunu, Askeri Ceza Kanunu, Özel Kanunlara
    göre suç teşkil etmesi halinde personel hakkında adli soruşturma, kovuşturma yapılması yasal
    olarak zorunludur.
  2. Suç teşkil eden fiilin aynı zamanda TSK Disiplin Kanunu’nda tanımlanan bir disiplinsizliğe
    temas etmesi halinde adli soruşturma yanında disiplin soruşturması yapılması gerekir.
  • Adli soruşturmanın 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü
    Kanunu ile Ceza Muhakemesi Kanuna göre, disiplin soruşturmasının ise TSK Disiplin Kanunu’na
    göre yapılması gerekmektedir.
  • Bu nedenlerle hem suç hem de disiplinsizlik teşkil eden fiiller hakkında adli soruşturma
    ile birlikte ayrı bir disiplin soruşturması yapılarak iki ayrı dosya düzenlenmesine dikkat edilmelidir.
  • Örneğin personelin kavga etmesi halinde tarafların rütbe ve kıdem durumuna
    göre As. CK’nun 91, 117, 5237 sayılı TCK’nun 86 ve devamı maddelerinde düzenlenen üste fiilen
    taarruz, asta müessir fiil, kasten yaralama suçları oluşabileceği gibi, TSK Disiplin Kanunu’nun
    19’uncu maddesinin “m” bendi ile tanımlanan kavga etmek disiplinsizliği oluşabilecektir. Kavga
    eden personel hakkında rütbe ve kıdem durumuna göre üste fiilen taarruz, asta müessir fiil, kasten
    yaralama suçlarından adli soruşturma, kavga etmek disiplinsizliğinden de disiplin soruşturması
    yapılması gerekmektedir.
  • Suç dosyası ve disiplin soruşturma dosyası hazırlandıktan sonra adli soruşturma
    için düzenlenen suç dosyası 3’üncü Or.K.lığına gönderilirken adli soruşturma için düzenlendiğine
    dair bir kayıt eklenmelidir.

(c.) Disiplin amirinin, aynı zamanda disiplinsizlik teşkil eden fiil nedeniyl
astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erler yönünden hizmet
yerini terk etmeme, erbaş ve erler yönünden hizmetten men cezasını gerektiren disiplinsizlikler)
personeli yetkisinde olan disiplin cezası ile cezalandırmayı uygun bulmayarak disiplin kuruluna
sevk kararı vermesi halinde disiplin kuruluna gönderilecek disiplin soruşturma dosyasına disiplin
soruşturması için düzenlendiğine dair bir kayıt eklenmelidir.

 

YEDİNCİ BÖLÜM

DİSİPLİN KURULLARI VE DİSİPLİN SUBAYI
BİRİNCİ KISIM

DİSİPLİN AMİRLERİNİN GÖREVLERİ

  1. SUBAY, ASTSUBAY, UZMAN JANDARMA VE UZMAN ERBAŞLAR İLE SÖZLEŞMELİ
    ERBAŞ VE ERLER HAKKINDA YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER:
  2. Subay astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erler Kanunun
    19’uncu maddesinde tanımlanan ve hizmet yerini terk etmeme disiplin cezasını gerektiren
    disiplinsizler nedeniyle disiplin amirince disiplin kuruluna sevk edilebilirler.
  3. Disiplin amiri hizmet yerini terk etmeme disiplin cezasını gerektiren bir disiplinsizlik işleyen
    personelini bir derece hafif disiplin cezasıyla cezalandırma, kendi yetkisinde EK-1 çizelgeye göre
    hizmet yerini terk etmeme disiplin cezasıyla cezalandırma veya disiplin kuruluna sevk ederek
    disiplin kurulunca hizmet yerini terk etmeme disiplin cezasıyla cezalandırılmasını talep etme taktir
    hakkına sahiptir.
  4. Disiplin amirinin hizmet yerini terk etmeme disiplin cezasını gerektiren disiplinsizlik nedeniyle
    personeli disiplin kuruluna sevk etme taktir hakkını kullanırken disiplin kuruluna sevk kararında
    hizmet, sicil ve disiplin safahatı ile eylemin niteliğine ilişkin gerekçelerini belirtmelidir. Disiplin
    soruşturma dosyasını kanaat raporunu da ekleyerek disiplin subaylığına disiplinsizliğin
    öğrenilmesinden itibaren en geç 30 gün içerisinde göndermesi gerekmektedir.
  5. ERBAŞ VE ERLER HAKKINDA YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER:
  6. Erbaş ve erler kanunun 18 ve 19’uncu maddesinde tanımlanan, aylıktan kesme ve hizmet
    yerini terk etmeme disiplin cezasını gerektiren disiplinsizler nedeniyle disiplin amirince disiplin
    kuruluna sevk edilebilirler.
  7. Hizmetten men disiplin cezasını gerektiren bir disiplinsizlik yapan erbaş ve er hakkında
    disiplin amirinin erbaş ve eri olumlu hizmet ve disiplin safahatını göz önüne alarak yetkisinde olan
    izinsizlik veya ilave hizmet yükleme cezalarından birisi ile cezalandırabilme yetkisi bulunmaktadır.
  8. Disiplin amirinin hizmetten men disiplin cezasını gerektiren disiplinsizlik nedeniyle personeli
    disiplin kuruluna sevk etme taktir hakkını kullanırken disiplin kuruluna sevk kararında hizmet ve
    disiplin safahatına ilişkin gerekçelerini sevk kararında belirtmelidir. Disiplin soruşturma dosyasını
    kanaat raporunu da ekleyerek disiplin subaylığına disiplinsizliğin öğrenilmesinden itibaren en geç
    30 gün içerisinde göndermesi gerekmektedir.

İKİNCİ KISIM
DİSİPLİN SUBAYLIĞI

  1. DİSİPLİN SUBAYI:
  2. Teşkilatında disiplin kurulu kurulan komutanlıklar veya askeri kurum amirliklerinde bir disiplin
    subayı bulunur.
  3. Askeri hâkim sınıfına mensup subaylar arasından atanmış olan disiplin subayının veya bu
    görevi yapan adli müşavir veya yardımcısının bulunmaması yahut görevini yapmasını engelleyici
    sebeplerin bulunması halinde, disiplin subaylığı görevi atama veya görevlendirme suretiyle diğer
    sınıflara mensup subaylar tarafından yapılır.
  4. Atama yapılmaması hallerinde disiplin subayı, teşkilatında disiplin kurulu kurulan komutan
    veya askeri kurum âmiri tarafından subaylar arasından bir personel disiplin subayı olarak
    görevlendirilir.

 

  1. SÜRESİ VE TEDBİRİN KALDIRILMASI:

Geçici olarak görevden uzaklaştırma kararı on beş iş gününe kadar verilebilir. İhtiyaç duyulması
halinde bu süre bir katına kadar artırılabilir.

Görevden uzaklaştırma tedbiri; süre sonunda başka bir işleme gerek kalmadan ortadan kalkar.
Kararı veren disiplin amiri tarafından gerek görülmesi veya görevden uzaklaştırmaya neden olan
fiilin herhangi bir suç veya disiplinsizlik teşkil etmediğinin anlaşılması halinde sürenin
tamamlanmasından önce de kaldırılabilir.

  1. PERSONELİN HUKUKİ DURUMU:

Görevden ayrı kalınan süre hizmetten sayılır. Bu süre içinde ilgili personelin asker kişi sıfatı
devam eder. Ancak emir veremez.

ÜÇÜNCÜ KISIM

GÖREV YERİNİ DEĞİŞTİRME TEDBİRİ

Yapılan soruşturma sonunda, görevine devam etmesinde kendisi veya birliği açısından
sakıncalar bulunduğuna karar verilen subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş veya
sözleşmeli erbaş ve erin başka bir göreve atanması, kısa süreliğine görevden uzaklaştırmaya
yetkili makamlar tarafından ilgili personeli atamaya yetkili makama teklif edilebilir. Atamaya yetkili
makam tarafından, resen veya yapılan teklifin uygun görülmesi üzerine, ilgili personel zamana
bağlı olmaksızın bulunduğu garnizonda veya başka garnizonda durumuna uygun başka bir
kadroya ya da komutanlık emrine atanır.

 

ÜÇÜNCÜ KISIM
DİSİPLİN KURULU

  1. DİSİPLİN KURULUNUN OLUŞUMU:
  2. Disiplin kurulu asgari binbaşı rütbesinde bir başkan, meslekte beş yılını tamamlamış bir
    subay ve bir astsubay üyeden oluşur.
  • Başkanın asgari binbaşı rütbesinde, üyelerin ise meslekte beş yılını tamamlamış
    olmaları, kurul başkan ve üyelerinin disiplinsizlik yapan personeli astı olmaması gerekir.
  • Başkan ve üyeler tahkikat süresi içerisinde birbirlerinin en yakın amiri olamazlar.
  1. Başkan ve üyeler kurulun teşkilatında kurulduğu komutan veya askeri kurum amiri tarafından
    her yılın aralık ayında bir yıllığına görevlendirilir. Zorunlu nedenler hariç görev süresi içerisinde
    değiştirilemezler. Görev süresi bitenler yeniden görevlendirilebilirler.
  2. Başkan ve üyelerinin olmadığı zamanlarda görev yapmak üzere asıl üye sayısı kadar yedek
    üye bulunur.

ç. Subayların tahkikatında astsubay üye yerine görev yapmak üzere ayrıca bir subay üye
belirlenir ve görevlendirilir. Disiplinsizlik yapan astı konumunda olan üyelerin yerine yedek
üyelerden, yedek üyeler arasında da uygun nitelikte personel bulunmuyor ise birlik veya kurum
içerisinde geçici görevlendirme yapılır.

  1. DİSİPLİN KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ:
  2. Disiplin kurulunda tahkikat yapılabilmesi için disiplin amirinin, disiplinsizlik fiili hakkında
    disiplin soruşturması tamamlandıktan sonra disiplin kuruluna sevk kararı alıp personeli disiplin
    kuruluna sevk etmesi gerekmektedir.
  3. Disiplin amirince disiplin kuruluna sevk edilen personel hakkında düzenlenen disiplin
    soruşturma dosyası disiplin subayı tarafından incelendikten sonra dosyanın disiplin kurulunda
    görüşülmesi konusunda teşkilatında disiplin kurulu kurulan komutan veya askeri kurum amirinin
    onayının alınması şarttır.
  4. Disiplin amirlerince sevk edilip komutan onayı alınması halinde disiplin kurulu; subay,
    astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erlerin hizmet yerini terk
    etmeme cezası gerektiren disiplinsizliklerine ilişkin tahkikatı yapmak veya yaptırmak ve hizmet
    yerini terk etmeme cezası ile cezalandırmakla, erbaş ve erlerin hizmetten men cezası gerektiren
    disiplinsizliklerine ilişkin tahkikatını yapmak veya yaptırmak ve hizmetten men cezası ile
    cezalandırmakla görevli ve yetkilidir.

ç. Disiplin kurulu, yapacağı tahkikatın her safhasında istem üzerine veya gerek görmesi
durumunda; ilgililerin özlük dosyasını ve her nevi evrakı incelemeye, ilgili kıta, karargâh, kurum
veya amirlerden bilgi almaya, belge istemeye, tanık ve bilirkişi dinlemeye, keşif yapmaya, hâkim
veya savcı kararı gerektirmeyen durumlarda kriminal inceleme yaptırma da dahil olmak üzere,
tahkikatı aydınlatacak her türlü idari işlemi yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir.

  1. DİSİPLİN KURULUNDA YAPILACAK TAHKİKAT ÖNCESİNDE YAPILMASI GEREKEN
    İŞLEMLER:
  2. Disiplin Amirince Yapılması Gereken İşlemler:
  • Disiplin soruşturması dosyasına disiplin kuruluna sevk kararını koymak,
  • Kanaat raporunu eklemek,
  • Hazırlanan disiplin soruşturma dosyasını disiplinsizliğin öğrenilmesinden itibaren en
    geç 30 gün içerisinde disiplin subaylığına göndermektir.
  1. Disiplin Subayı Tarafından Yapılması Gereken İşlemler:
  • Disiplin kuruluna tahkikat için gönderilen disiplin soruşturma evrakını incelemek,

 

  • Komutan veya Askeri Kurumu amiri tarafından disiplin subayı olarak görevlendirilecek
    personelinde bulunması gereken şartlar:
  • Subay statüsünde olmak,
  • Kıtada en az bir yıl hizmet görmüş olmak,
  • Taksirli suçlar dışında bir suçtan hükümlü bulunmamak şartlarını taşıması

gerekir.

ç. İhtiyaç duyulması halinde, bir subay veya astsubay disiplin subayı yardımcısı olarak
görevlendirilebilir veya atanabilir.

  1. DİSİPLİN SUBAYININ GÖREVLERİ:
  2. Teşkilatında bulunduğu komutana adli ve disiplin konularında danışmanlık yapmak.
  3. Disiplin kurulunun toplantı gündemini hazırlamak.
  4. Disiplin Kurulu toplantısında görüşülecek konulara ilişkin kurulun ihtiyaç duyacağı bilgi ve
    belgelerin toplanmasını sağlamak.

ç. Disiplin Kurulu toplantısının yeri, zamanı ve gündemi hakkında kurul üyeleri, hakkında karar
alınacak olan personel, tanık, bilirkişi vb. ilgili tüm katılımcıların bilgilendirilmesini sağlamak.

  1. Disiplin Kurulu ile ilgili yazışma ve diğer idari işlemleri yürütmek.
  2. Adli konular ile ilgili yazışma ve diğer idari işlemleri yürütmek.
  3. Her yılın aralık ayında, disiplin kurulunun başkan ve üyelerinin listesini hazırlayarak komutanın onayına
  4. Kendisine havale edilen suç evrakını inceleyip komutana arz etmek.

ğ. Disiplin Kanununun 37’nd maddesinde sayılan kararlan hazırlayıp komutanın onayına sunmak.

  1. Disiplinsizlik yapan personele, hakkında iddia olunan hususları disiplin kurulu toplantısından önce yazı ile

ı. Disiplin Kurulu toplantılarına katılmak.

  1. 353 Sayılı Kanunun 95 nci maddesi uyarınca ağır cezalı ve gecikmesinde sakınca umulan hallerde, askerî
    savcı veya cumhuriyet savcısı gelinceye kadar soruşturmanın esenliği bakımından gereken önlemleri alarak
    soruşturmayı yapmak.
  2. Disiplin Kurulunca verilen karara itiraz edilip edilmeyeceğine dair komutana bilgi arz etmek, alacağı direktife
    göre davranmak.
  3. Disiplin Kurulu karariannın yerine getirilmesi için gerekli işlemleri yerine getirmek.
  4. Disiplin Kurulu büroları ile kayıtlarının düzenli olmasını sağlamak.
  5. Adlî denetleme hazırlıklarını yapmak.
  6. Adlî denetleme raporlannda belirtilen eksikleri tamamlamak.
  7. Adlî istatistik raporlannı zamanında ve doğru olarak düzenlemek.

ö. Geçmiş yıllara art işi bitmiş soruşturma dosyalan ile dava dosyalannı arşiv yönergesi esaslarına göre
hazırlayıp arşive göndermek.

  1. Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
  2. TUTANAK KÂTİBİ VE GÖREVLERİ:

Tutanak kâtibi olarak görevlendirilen personel;

Disiplin subaylığı tarafından yürütülen adli ve idari yazışmaları hazırlar.

Disiplin Kurulu toplantılarının gündeminin hazırlanması, duyurulması, bilgi ve belge talebi konulu
yazışmalar gibi sekreterlik hizmetlerini yürütür.

Disiplin Kurulu toplantısında görüşülecek konulara ilişkin kurulun ihtiyaç duyacağı bilgi ve
belgeleri toplamak üzere gerekli yazışmaları hazırlar.

 

SEKİZİNCİ BÖLÜM

DİSİPLİN CEZALARINDA ZAMANAŞIMI VE CEZANIN YERİNE GETİRİLME ZAMANI

  1. BİR AYLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİ:
  2. Disiplinsizliğin disiplin amirleri tarafından öğrenilmesinden itibaren bir ay içinde disiplin
    cezasının verilmesi ve kesinleştirme işlemlerinin tamamlanması gerekir. Aksi takdirde disiplin
    cezası verilemez. Verilmiş ise itiraz üzerine kaldırılması gerekir.
  3. Bir aylık disiplin ceza zamanaşımının dolup dolmadığının tespiti için disiplinsizliğin disiplin
    amiri tarafından hangi tarihte, ne şekilde öğrenildiğinin tutanak altına alınıp disiplin soruşturma
    dosyasına eklenmesi önem arz etmektedir.
  4. Disiplinsizliğin işlendiği tarih, disiplinsizliğin tespit tarihi ile disiplin amirince öğrenilme tarihi
    farklı olabileceğinden disiplin soruşturma dosyasında açıklayıcı bilgi, belge, tutanak yer almalıdır.
  5. BİR AYLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN DURMASI:

Fiil inceleme ve araştırma yapmayı gerektirmiş ise, bir ay içerisinde inceleme ve araştırmaya
başlanmış olmak ve altı ayı geçmemek kaydıyla, inceleme ve araştırma için geçen süre bir aylık
süreye dâhil edilmez.

Zamanaşımı süresinin başlama ve durma süreleri ile altı aylık sürenin tespiti bakımından disiplin
soruşturmasına başlanma tarihinin inceleme ve araştırma için geçen sürelerin disiplin soruşturma
dosyasından anlaşılabilecek şekilde kayıt altına alınması önem arz etmektedir.

  1. İKİ YILLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİ:

Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl geçmiş ise disiplin
amirlerince ve disiplin kurulunca disiplin cezası verilemez.

  1. ALTI AYLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİ:

Disiplin kurulunda yapılan tahkikat ile ilgili olup, fiilin disiplin amiri tarafından öğrenilmesinden
itibaren altı ay içinde disiplin kurulunun karar vermesi ve kararın kesinleşmesi gerekir. Aksi takdirde
disiplin kurulunca disiplin cezası verilemez.

  1. ÖZEL DURUMLARDA ZAMANAŞIMI:
  2. Fiilin disiplin cezasını gerektirdiği savcılık, mahkeme, disiplin kurulu tarafından anlaşılırsa,
    yukarıdaki fıkralarda belirtilen zamanaşımı süreleri, bu konu ile ilgili karar veya hükmün
    kesinleşerek evrakın yetkili makama iade edildiği tarihten itibaren başlar.
  3. Fiilin hatalı olarak vasıflandırdığı veya düzeltilebilir bir şekil noksanlığı bulunduğu
    gerekçeleriyle disiplin cezasının mahkeme tarafından iptal edilmesi durumunda, kararın kesinleştiği
    tarihteki yetkili disiplin kurulu veya disiplin amiri kararın tebliğinden itibaren ceza verme yetki ve
    sorumluluğu kapsamında yeniden değerlendirme yapar.
  4. SİLAHLI KUVVETLERDEN AYIRMA ZAMANAŞIMI:

Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasını gerektiren durumun oluştuğunun disiplin amirleri tarafından
tespit edilmesinden itibaren bir yıl ve her halde disiplin cezası gerektiren fiil ve hallerin işlendiği
tarihten itibaren beş yıl geçtikten sonra aynı sebeple yüksek disiplin kurulu tarafından ceza
verilemez.

 

  • Disiplin amirince disiplinsizlik olarak değerlendirilip disiplin kuruluna sevk edilen
    personelin eyleminin disiplinsizlik mahiyetinde olmayıp suç niteliğinde olduğunu tespit etmesi
    halinde dosyanın görevli mercie komutanın onayını alarak göndermek,
  • Disiplin soruşturma evrakından personelin adli veya askeri mahkemelerin görevine
    giren bir suçun işlendiğini tespit etmesi halinde dosyanın bir suretini komutanın onayını alarak
    görevli mercie göndermek,
  • Disiplin kurulunun görev alanına girmeyen bir disiplinsizlik tespit edilmesi halinde
    komutanının onayını alarak gerekçesi ile birlikte evrakı disiplin amirine iade etmek,
  • Disiplin kurulunun görev alanına giren disiplinsizliklerde dosyanın disiplin kurulunda
    görüşülmesi için komutanının onayını almak,
  • Komutanın dosyanın disiplin   kurulunda   görüşülmesine onay vermesi     halinde

disiplinsizlik yapan personele hakkında iddia olunan hususları dosyanın disiplin kurulunda
görüşülmesinden önce bir yazı ile bildirmek,

  • Hazırlanan iddia ve savunma süre kararına; iddia olunan hususlar yanında personelin
    kanunda belirtilen istisnalar haricinde soruşturma evrakını inceleme, tanık dinletme, disiplin
    kurulunda sözlü veya yazılı savunma yapma hakkına sahip olduğu, savunma için tanınan süre ile
    süresi içerisinde savunma yapmadığı takdirde savunma hakkından vazgeçmiş sayılacağını
    belirtmek,
  • Tebligatların tamamlanmasını müteakip disiplin kurulunun toplanma          emrini

çıkartmaktır.

  1. DİSİPLİN KURULUNDA YAPILACAK TAHKİKAT USULÜ VE VERİLEBİLECEK KARARLAR:
  2. Disiplin Kurulu Toplantılarında Uyulması Gereken Hususlar:
  • Disiplin Kurulu toplantılarında başkan ve üyelerle tutanak kâtibinin bulunması

zorunludur.

  • Tahkikat ile ilgili oturumların   yönetimi ve  disiplininin sağlanması disiplin   kurulu

başkanına aittir.

  • Tahkikat ile ilgili oturumlarda yapılan işlemler tutanak altına alınır. Tutanak oturuma
    katılanlar tarafından imzalanır.
  • Disiplin Kurulu tahkikat sonucunda; disiplin cezası verilmesine yer olmadığına, disiplin
    cezası verilmesine veya disiplin kurulunun yetkisizliğine şeklinde üç çeşit karar verme yetkisi
    vardır.
  1. Disiplin Kurulunun Verebileceği Karar Çeşitleri ve Oylama:
  • Disiplin cezası verilmesine yer olmadığı kararı, personelin yaptığı eylemin herhangi bir
    disiplinsizlik teşkil etmemesi halinde verilir.
  • Disiplin cezası verilmesi kararı eylemin hizmetten men/hizmet yerini terk etmeme
    disiplin cezasını gerektiren disiplinsizliklerden olduğunun tespit edilmesi halinde verilebilir.
  • Disiplin kurulunun yetkisizlik kararı ise iddia olunan eylemin disiplin kurulunun yetkisine
    girmediğinin tespiti halinde verilebilir.
  • Yapılan tahkikat sonucunda fiilin kurulun görev alanına giren başka bir disiplinsizlik
    teşkil ettiği anlaşılırsa buna uygun disiplin cezası verilir. (Örneğin emre itaatsizlikten sevk edilen
    personelin fiilinin yapılan tahkikat sonucunda asta kötü muamele olduğuna karar verilmesi halinde)
  • Kararlar oy çokluğu ile alınır. Oylar dağılırsa hakkında tahkikat yapılanın en çok
    aleyhinde olan oy çokluk elde edilinceye kadar kendisine daha yakın olan oya tabi olur.
  1. Disiplin Kurulu Karar Gerekçelerinde Yer Alması Gerekli Hususlar:
  • Disiplin Kurulu kararlan gerekçesinde disiplinsizliğin oluştuğunu veya oluşmadığını
    gösteren unsurlar ile cezanın miktarının tayininde esas alınan hususlar gösterilir.
  • Başkan ve üyeler tarafından imzalanır. Kararda disiplin kurulu kararına karşı itiraz yol
    ve süresi gösterilir.

 

ONUNCU BÖLÜM

DİSİPLİN CEZALARINA KARŞI YARGI DENETİMİ

  1. SUBAY, ASTSUBAY, UZMAN JANDARMA, UZMAN ERBAŞ VE SÖZLEŞMELİ ERBAŞ VE
    ERLER HAKKINDA VERİLEN DİSİPLİN CEZALARININ YARGI DENETİMİ:
  2. Yüksek Disiplin Kurulları tarafından verilen silahlı kuvvetlerden ayırma cezası.
  3. Astsubay, Uzman Jandarma, Uzman Erbaş ile Sözleşmeli Erbaş ve Erler hakkında
    disiplin amirleri veya disiplin kurulları tarafından barış zamanında verilen;
  • Aylıktan kesme.
  • Hizmet yerini terk etmeme.
  • Oda hapsi cezalarına karşı Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde iptal davası açılabilir.
  1. Dava açma süresi cezanın kesinleşmesinden itibaren başlar. Dava açma süresinin
    başlayabilmesi için cezanın kesinleştiğinin, hakkında karar verilen personele tebliğ edilmesi

ç. Dava açma süresi altmış gündür.

  1. Astsubay, Uzman Jandarma, Uzman Erbaş ile Sözleşmeli Erbaş ve Erler hakkında
    disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve hizmete kısmi süreli devam disiplin
    cezalarına karşı yargı denetimi kapalıdır.
  2. ERBAŞ VE ERLER HAKKINDA VERİLEN DİSİPLİN CEZALARININ YARGI DENETİMİ:

Erbaş ve erler hakkında gerek disiplin amirleri gerekse disiplin kurulları tarafından verilen
disiplin cezalarına yargı denetimi kapatılmıştır.

 

DOKUZUNCU BÖLÜM
DİSİPLİN CEZALARINA İTİRAZ

  1. DİSİPLİN AMİRLERİNCE VERİLEN CEZALARA İTİRAZ USULÜ VE CEZANIN
    KESİNLEŞMESİ:
  2. Disiplin amirleri tarafından disiplin soruşturması tamamlanıp savunma alındıktan sonra
    düzenlenen ceza kararının tebliğ edilmesini müteakiben üç iş gün içerisinde disiplin ceza kararına
    itiraz edilebilir.
  3. İtiraz bir üst disiplin amirine yazılı olarak yapılır.
  4. Yetkili üst disiplin amiri itirazı öğrendikten itibaren beş iş günü içerisinde disiplin soruşturma
    dosyasını inceleyerek itirazı karara bağlar. Üst disiplin amiri ilave inceleme yapılması gerektiği
    durumlarda bu süre bir katına kadar uzatılabilir.
  • İtiraz haklı görüldüğü tekdirde üst disiplin amiri cezayı hafifletebilir veya tamamen
    kaldırabilir.
  • İtiraz haklı görülmediği takdirde itiraz reddedilir.
  • Üst disiplin amirinin vermiş olduğu karar itiraz edene tebliğ edilir. Tebliğ tarihi itibariyle

karar kesinleştiği için disiplin ceza kararına kesinleşme tarihi ve kesinleşme şerhi kaydedilir.

ç. Kanun’un 39’uncu maddesi gereğince disiplinsizliğin disiplin amiri tarafından
öğrenilmesinden itibaren bir ay geçtikten sonra disiplin cezası verilememektedir. Bu nedenle
disiplin ceza kararının itiraz süresi ve itiraz inceleme süresinin bir ay içerisinde tamamlanabilmesi
maksadıyla mümkün olan en kısa süre içerisinde verilmesi gerekmektedir.

  1. Disiplin ceza kararının bir aylık sürenin dolmasına yakın bir zamanda verilmesi ve bu karara
    itiraz edilmesi halinde zamanaşımı süresinin dolması ihtimali göz önüne alınmalıdır.
  2. DİSİPLİN KURULU KARARINA KARŞI İTİRAZ USULÜ VE CEZANIN KESİNLEŞMESİ:
  3. Disiplin kurulu kararlarına karşı kararın tebliğinden itibaren beş iş günü içerisinde teşkilatında
    disiplin kurulu kurulan komutan veya askeri kurum amiri ile hakkında karar verilen kişinin itiraz
    hakkı vardır.
  4. Disiplin kurulu kararına karşı itiraz edildiği takdirde itiraz hakkında karar verilmek üzere dosya
    üst disiplin kuruluna iletilir.
  5. Üst disiplin kurulu disiplin subayı, dosyanın kendisine ulaşmasından itibaren beş iş günü
    içerisinde incelemesini yaparak mütalaasıyla birlikte dosyayı disiplin kuruluna sevk eder.

ç. Üst disiplin kurulu en geç on iş günü içerisinde kararını verir.

  1. Üst disiplin kurulu gerekli gördüğü tahkikatın yapılmasını kararına itiraz edilen disiplin
    kurulundan isteyebileceği gibi kendiside yaptırabilir.
  2. Üst disiplin kurulu itirazı yerinde görürse yeni kararı kendisi verir aksi halde itirazı reddeder.
    İtiraz üzerine verilen karar kesindir.

 

DİSİPLİNSİZLİĞİN ÖĞRENİLMESİNE İLİŞKİN TUTANAK

…………. tarihinde saat…… ’da nöbetçileri kontrol için devriye görevine çıkan ……………. tarafından

disiplin amiri olduğum P.Er …………….. ’nın …… /……. /……. tarihinde ……………… saatleri arasında

…………………. nöbetçisi iken silahını yere bırakmış, yatar vaziyette uyuduğu tarafıma tutanakla birlikte

…………. tarihinde saat…… ’da bildirilmiştir.

İş bu tutanak disiplin soruşturmasına esas olmak üzere imza altına alınmıştır. /       /          

NOT.: Disiplinsizliğin işlenme tarihi ile disiplin amiri tarafından öğrenilme tarihi farklı olup, zamanaşımı süresinin
başlangıcını tespit etmek amacıyla disiplin amirinin disiplinsizliği öğrenme tarihinin tutanağa yazılması
zorunludur.

 

DİSİPLİN HUKUKUNA İLİŞKİN EVRAKLARA AİT ÖRNEKLER

DİSİPLİNSİZLİK OLAYI TESPİT TUTANAĞI

…………. tarihinde saat…… ’da nöbetçileri kontrol için devriye görevine çıktığımda Komutanlığında

görevli P.Er……. ’nın…. /……. /……. tarihinde………… saatleri arasında……………….. nöbetçisi olduğunu,

ancak nöbeti sırasında silahını yere bırakmış, yatar vaziyette uyuduğunu saat        ’da tespit ettim.

İş bu tutanak disiplin soruşturmasına esas olmak üzere imza altına alınmıştır.. /      /          

NOT: 1. İmza bölümüne olayı tespit eden personelin adı, soyadı, rütbesi yazılarak imzalanacaktır.

  1. Tutanağı olayı görmemekle birlikte onay veya başka maksatla imzalayan personelin kim olduğu tutanak
    içeriğinde belirtilecektir.
  2. Disiplinsizliğin hangi tarihte, hangi zaman aralığında, kim tarafından, ne şekilde gerçekleştiği tutanağa
    mutlaka yazılmalıdır.
  3. Olayı tespit eden personelin disiplin soruşturması sırasında tanık olarak ifadesi alınıp dosyaya

 

DİSİPLİN SORUŞTURMA RAPORU

DİSİPLİNSİZLİK OLAYI
DİSİPLİNSİZLİK TARİHİ
DİSİPLİNSİZLİĞİN TESPİT TARİHİ
DİSİPLİNSİZLİĞİN ÖĞRENİLME TARİHİ

SORUŞTURMA YAPILAN PERSONEL
KİMLİK BİLGİLERİ

DİSİPLİN SORUŞTURMACISI
SORUŞTURMACI TAYİN EMRİ

SORUŞTURMAYA BAŞLAMA TARİHİ
DELİLLER

SAVUNMA ÖZETİ

ÖNCEKİ CEZA BİLGİLERİ

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

SONUÇ

(Bu bölümde disiplinsizlik yapan personelin ifadesi ve tanık
ifadeleri ile varsa diğer belgeler değerlendirilip disiplinsizlik fiilinin
gerçekleşip gerçekleşmediği tartışıldıktan sonra fiilin gerçekleşip
gerçekleşmediği, gerçekleşmiş ise Kanun’da düzenlenen hangi
disiplinsizliğe temas ettiği kaydedilecektir.)

  1. Fiilin TSK Disiplin Kanunu’nda düzenlenen her hangi bir
    disiplinsizliğe temas etmemesi nedeniyle ceza verilmemesinin.
  2. Personelin fiili TSK Disiplin Kanunu’nun…… maddesinde

düzenlenen disiplinsizliğe temas etmesi nedeniyle
……………. cezasının verilmesinin,

  1. Personelin fiili TSK Disiplin Kanunu’nun………….. maddesinde

düzenlenen disiplinsizliğe temas etmekle birlikte olumlu hizmet
safahatı, disiplin durumu dikkate alınarak bir alt ceza olan
………………. cezası ile cezalandırmasının,

  1. Personelin fiili TSK Disiplin Kanunu’nun………….. maddesinde

düzenlenen disiplinsizliğe temas etmekle birlikte iki yıl içinde
aynı disiplinsizlikten dolayı disiplin cezası alması nedeniyle bir

derece ağır ceza olan………………… cezasıyla cezalandırılmasının

uygun olacağı kanaatine varılmıştır. (Sonuç bölümündeki
seçenekler örnek olarak verilmiş olup, olayın özelliğine göre
değerlendirme yapılacaktır.

(Bu bölüme tanık ifadeleri özet halinde yazılıp var ise yazılı
delillere ilişkin belgelerin içerikleri özet olarak kaydedilecektir.)

(Disiplin soruşturmacının almış olduğu ifade özet halinde
kaydedilecektir)

(Bir derece hafif cezanın veya bir

derece ağır cezanın verilmesi yahut disiplin kuruluna sevk karan
verilmesine esas teşkil edebileceğinden önceki cezalara ilişkin fiilin
mahiyeti, tarihi, cezalandırma tarihi gibi bilgiler kaydedilecektir.)

 

DİSİPLİN SORUŞTURMACISI TAYİN KARARI

T.C.

KARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI

……………………………………………………… TABUR/BÖLÜK KOMUTANLIĞI

MALATYA

PER.                                                                                                                                …./…….. /

KONU : Disiplin Soruşturmacısı Görevlendirme Kararı.

(GÖREVLENDİRİLEN PERSONEL)

1…………… bölüğünde görevli ……………….. hakkında ……………. tarihinde nöbet talimatına aykırı

hareket etmek suretiyle disiplinsizlik yaptığı iddiasına ilişkin tutanak EK’te dir.

  1. Bildirilen disiplinsizlik olayı hakkında disiplin soruşturması açılmasına karar verilmiştir.
  2. İddia konusu olayla ilgili soruşturma yapmak üzere TSK Disiplin Kanunu’nun

……………… maddesi gereğince tarafımdan disiplin soruşturmacısı olarak görevlendirilmiş

bulunmaktasınız.

  1. Olayla ilgili disiplin soruşturmasını yaparak ……………….. tarihine kadar soruşturma raporunu

kanaatinizle birlikte teslim etmenizi rica ederim.

İMZA

(Disiplin Amiri)

EKLER______________ :

EK-A (Olay Tespit Tutanağı)

EK-B (Disiplinsizliğin Öğrenilmesi Tutanağı)

 

SAVUNMA İSTEM YAZISI

Personelin Kimliği

Disiplinsizlik Teşkil Eden Olay          ……. tarihinde…… saatleri arasında …… nöbetçisi iken saat

…………………………………………………………… ’da yapılan kontrolde nöbet yerinde silahını yere bırakıp, yatar

vaziyette uyuduğunuz tespit edilmiştir.

Delilleri                                                 Tutanak, Tanık İfadesi.

Savunma Süresi                                Tebliğ tarihinden itibaren 3 iş günü.

Uygulanması istenen Kanun Maddesi Disiplin Kanunu’nun    maddesi.

Savunma Yapmamanın Sonucu
hakkından

Hazine Zararı
Verilebilecek Ceza

Hak ve Yetkiler

Kanun’un EK-1 sayılı çizelgesinde yer alan cezalardan
disiplinsizliğe verilebilecek ceza.

Uygun görüldüğü takdirde savunma süreniz on günü geçmeyecek
şekilde ek süre verilerek uzatılabilir. Disiplin amirince verilen
disiplin ceza kararına karşı tebliğ tarihinden itibaren üç iş günü
içerisinde itiraz etme hakkınız bulunmaktadır.

Süresi içerisinde savunma yapmadığınız takdirde savunma
vazgeçmiş sayılacaksınız.

 

T.C.

KARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI

……………………………………………… TABUR/BÖLÜK KOMUTANLIĞI

MALATYA

 

/……. /

PER. :

KONU : Savunma İsteme.

(SAVUNMASI İSTENEN PERSONEL)

1……………… tarihinde nöbette uyumak suretiyle yapmış olduğunuz disiplinsizlik hakkında yapılan

disiplin soruşturması tamamlanmıştır.

  1. EK’te gönderilen savunma istem yazısı doğrultusunda yazılı savunmanızı …………….. tarihine

kadar teslim etmenizi rica ederim.

İMZA

(Disiplin Amiri)

EKİ__________________ ;

EK-A (Savunma İstem Yazısı)

Avukat Saim İNCEKAŞ – Adana Avukatlık ve Hukuk Ofisi

Yazar Hakkında: Avukat Saim İncekaş

Saim İncekaş, Adana Barosu'na kayıtlı bir avukattır. 2016 yılından bu yana Merkezi Adana'da bulunan ve kurucusu olduğu İncekaş Hukuk Bürosu'nda çalışmaktadır. Yüksek lisans derecesi ile hukuk eğitimini tamamladıktan sonra bu alanda birçok farklı çalışma yürütmüştür. Özellikle aile hukuku, boşanma, velayet davaları, çocuk hakları, ceza davaları, ticari uyuşmazlıklar, gayrimenkul, miras ve iş hukuku gibi alanlarda uzmandır. Saim İncekaş, sadece Adana Barosu'nda değil, aynı zamanda Avrupa Hukukçular Derneği, Türkiye Barolar Birliği ve Adil Yargılanma Hakkına Erişim gibi dernek ve kuruluşlarda da aktif olarak görev almaktadır. Bu sayede, hukukun evrenselliği konusundaki farkındalık ve hukuk sistemine olan güveni arttırmaya yönelik birçok çalışmada yer almaktadır. Randevu ve Ön Görüşme İçin WhatsApp Üzerinden Hemen İletişime Geçin

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir