Arsa Sahibi Sözleşmedeki Süreyi Beklemeden Fesih Hakkını Kullanabilir Mi?

“Yüklenicinin işe zamanında başlamaması veya sözleşme hükümlerine aykırı olarak işi geciktirmesi ya da iş sahibine yüklenemeyecek bir sebeple ortaya çıkan gecikme yüzünden bütün tahminlere göre yüklenicinin işi kararlaştırılan zamanda bitiremeyeceği açıkça anlaşılırsa, iş sahibi teslim için belirlenen günü beklemek zorunda olmaksızın sözleşmeden dönebilir.”

Şu halde müteahhidin işe zamanında başlamaması veya sözleşme şartlarına aykırı olarak işi geciktirmesi veyahut tahminlere göre, işi zamanında bitirmesinin imkânsız olduğu görülürse, arsa sahibi sözleşmede teslim için kararlaştırılan süreyi beklemeksizin TBK’nın 473/1 fıkrası uyarınca sözleşmeden dönebilir. Fakat arsa sahibinin ifadan önce fesih hakkını kullanabilmesi için, önce müteahhide ihtar çekmeli ve TBK Md. 124 (temerrüde ilişkin hükümler.) deki hallerden biri olmadıkça, işe başlaması ve devam etmesi için uygun bir mehil verilmelidir. Mehil ile ihtar aynı anda yapılabilir. TBK’nın 473. maddesinin 1. fıkrasında ihtar ve mehilden açıkça bahsedilmemektedir; ancak bu durumda kanunda boşluk olduğu ve bu boşluğun borçlunun temerrüdüne ilişkin genel hükümlere göre doldurulabileceği kabul edilmektedir.

Arsa sahibinin vereceği mehilin uygunluğu belirlenirken, çalışma temposunun, işçi, araç ve gereç sayısının beklenebilecek normal oranda artırılması halinde işin bitirilmesi için yeterli olup olmadığına bakılmalıdır. Eğer işin yapılmasındaki gecikme, bütün tahminlere göre, müteahhidin işi belli bir zamanda bitirmesine imkân vermeyecek derecede ise, mehil tayinine gerek olmaksızın sözleşmeden vadeden önce dönülebilir.

Fakat:
Yerleşik Yagıtay içtihatlarına göre, tapuda pay geçirim borcu öngören kat karşılığı inşaat sözleşmelerinden tek taraflı dönmek hukuken sonuç doğurmaz. Tarafların iradeleri dönme yönünde birleşmelidir aksi halde mahkeme kararı gerekir.

Eğer karşı taraf bizim mehil vermeksizin dönme talepli ihtarımızı kabul etmez ise sözleşmenin iptali için mahkeme kararı gerekir, aksi taktirde sözleşme yürürlüğe devam eder.

Dava açılması yoluna gidilirse sulh hukuk mahkemesinden delil tespit istenmesinde fayda var çünkü elde kesin delil olur. Ucuz ve hemen sonuçlanan bir davadır, tespitte şunlar istenir; İlk Tespitte talep a)inşaatın hali hazır durumu ve % kaç tamamlandığı b)İnşaatta hali hazırda faaliyet olup olmadığı c)İnşaata ne kadarlık bir makul sürede teknik olarak başlanabileceği d)İnşaatın mutat bir çalışmayla ne kadarlık bir süreçte tamamlanabileceği e) inşaatın ne kadar maliyetle tamamlanabileceği.

Delil tespiti alındıktan sonra geriye yönelik fesih için dava açılır. Dava sonucunda karşı taraf yargılama giderleri ve tüm masrafları bize ödemek zorunda kalır.