İhtara rağmen taraflar gelmez veya gelir de kan örneklerini vermez ise bu incelemelerin zor kullanılarak yapılmasına karar verilmelidir. Bu konuya dair örnek bir olay inceleyelim.
Yargıtay Kararı
Davacı dava dilekçesinde, Belgin Kaya’nın Mustafa Kars ile evliyken Mahmut Bilgin ile gayri resmi ilişkisinden Burak Alper ile Deniz Sergen’in doğduğunu, Almanya’da alman rapor doğrultusunda çocukların babasının Mahmut Bilgin olduğuna dair karar alındığını ileri sürerek çocukların gerçek babasının davalı Mustafa olmadığının tespiti ile soybağının reddini istemiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Türk Medeni Kanunu’nun 284. maddesinde; “Soybağına ilişkin davalarda, aşağıdaki kurallar saklı kalmak kaydıyla Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu uygulanır: 1. Hakim maddi olguları re’sen araştırır ve kanıtlan serbestçe takdir eder. 2. Taraflar ve üçüncü kişiler, soybağının belirlenmesinde zorunlu olan ve sağlıkları yönünden tehlike yaratmayan araştırma ve incelemelere rıza göstermekle yükümlüdürler. Davalı, hakimin öngördüğü araştırma ve incelemeye rıza göstermezse, hakim, durum ve koşullara göre bundan beklenen sonucu, onun aleyhine doğmuş sayabilir.”
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 292. maddesinde ise; “(1) Uyuşmazlığın çözümü bakımından zorunlu ve bilimsel verilere uygun olmak, ayrıca sağlık yönünden bir tehlike oluşturmamak şartıyla, herkes, soybağının tespiti amacıyla vücudundan kan veya doku alınmasına katlanmak zorundadır. Haklı bir sebep olmaksızın bu zorunluluğa uyulmaması hâlinde, hâkim incelemenin zor kullanılarak yapılmasına karar verir. (2) Üçüncü kişi tanıklıktan çekinme hakkı bulunduğunu ileri sürerek bu yükümlülükten kaçınamaz.” hükümleri getirilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; Belgin Kaya ile Mustafa Kars’ın 05.05.1990 tarihinde evlenip, 17.12.1997 tarihinde boşandıkları, 13.03.1993 de Burak Alper’in 06.10.1997 de de Deniz Sergen’in doğduğu, çocuklar adına anne Belgin’in Velayeten eldeki davayı açarak Mustafa Kars ile evliyken Mahmut Bilgin ile evlilik dışı ilişki yaşadığını, bu ilişkiden Burak Alper ile Deniz Sergen’in olduğunu, Almanya’da alman DNA raporu ile çocukların babasının Mahmut Bilgin olduğuna dair karar alındığını ileri sürerek, çocukların gerçek babasının davalı Mustafa olmadığının tespiti ile soybağının reddine karar verilmesini istediği, daha sonra çocuklara kayyım atandığı ve kayyımın davaya devam ettiği, DNA raporu almak için kesin süre verilmesine dair ara kararı alınmasına rağmen gereklerinin yerine getirilmediği gibi davacının Almanya yetkili mahkemesinde yapılan yargılamada kullanılan DNA incelemesine ilişkin raporun esas alınması isteminde bulunduğu, yabancı ülke(Almanya) mahkemesinin babalığın tespitine ilişkin kararının ülkemizde henüz tanınmadığı, mahkemece yabancı mahkeme kararının tanınamayacağının açık olduğu ve Almanya’da alınan DNA raporunun ülkemizdeki usule uygun olduğuna dair delil sunulmadığı, davanın ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dava, Türk Medeni Kanunu’nun 286. ve devamı maddelerinde düzenlenen soybağının reddi istemine ilişkin olup, yukarıda gösterilen yasal düzenlemeler dikkate alındığında, bu talep çerçevesinde mahkemece tarafların iddia ve savunmaları da gözetilerek, soybağının reddi iddiası ile ilgili olarak DNA testi yaptırmak üzere taraflara meşruhatlı davetiye çıkarılıp test için gerekli kan ve doku örneklerinin verilmesi, aksi taktirde zor kullanılarak bu incelemenin yaptırılacağı hususu ihtar edilmeli, ihtara rağmen taraflar gelmez veya gelir de kan örneklerini vermez ise bu incelemelerin zor kullanılarak yapılmasına karar verilerek DNA testi yaptırılıp alınacak rapor doğrultusunda bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle davanın reddi doğru görülmemiştir. (Y18HD, 03.03.2015, E. 2014/15733, K. 2015/3236.)
Kaynak: https://www.yargitay.gov.tr/
