Eşlerin birbirlerine karşı duygusal, düşünsel, ekonomik, fiziksel ve sosyal sadakat yükümlülükleri bulunmaktadır.
Cinsel Sadakat
Sadakat yükümlülüğünün ilk ve en başta gelen görünümünü cinsel sadakat yükümlülüğü oluşturmaktadır.
Cinsel sadakat yükümlülüğü, eşlerin evliliğin devamı boyunca başkalarıyla cinsel ilişki yaşamamaları ve cinsel yakınlık kurmamaları ile bu boyuta varmayan güven sarsıcı/şüphe uyandırıcı davranışlardan ve yakınlaşmalardan kaçınmaları gereğini anlatmaktadır.
Eşler cinsel sadakatin gereği olarak evlilik birliğinin kurulmasından (hatta nişanlanmalarından itibaren) evliliğin kesin biçimde son bulmasına dek (gaiplik, ayrılık gibi haller de dâhil olmak üzere) bu yükümlülüğe katlanmak zorundadırlar.
Bu bağlamda eşlerin zina etmeleri bu yükümlülüğün en ağır biçimde ihlalini oluşturur. Nitekim TMK da zinayı eşler arasındaki sadakat yükümlülüğünün en ağır ihlal biçimi olarak kusura dayalı, özel ve mutlak bir boşanma sebebi olarak düzenleme altına almıştır.
Cinsel ilişki boyutuna ulaşmamış cinsel sadakat yükümlülüğü ihlallerinden de eşler kaçınmak zorundadırlar. Kadın ya da kocanın karşı cinsten bir kimse ile âşıkane ilişkilerde bulunmaması da sadakatli olmanın gereğidir.Eşlerin başkasıyla cinsel içerikli yazışmaları, flört niteliğindeki ilişkileri, sık sık görüşmeleri, gezmeleri vb. buna örnek verilebilir.
Bu halde evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle boşanma davası açılabilir.
Duygusal Sadakat
Duygusal sadakat yükümlülüğü; eşlerin birbirlerine karşı küçültücü, suçlayıcı, hakaretamiz, dışlayıcı ve alakasız davranışlardan kaçınmasını ifade eder.
Ekonomik Sadakat
Ekonomik sadakat yükümlülüğü ise eşlerin evlilik birliğini ekonomik yönden dumura uğratacak davranışlarda bulunmamaları gerektiğini belirtir. Örneğin; eşlerden birinin ailenin ekonomik varlığını önemli ölçüde risk altında bırakabilecek bağışlamalar yapması, parasını kumara, içkiye ya da başka kadınlara harcaması, diğerinin servetini israf etmesi, evlilik birliğinin giderlerine katılmaması vb. eylemler sadakat yükümlülüğüne aykırılık teşkil eder.
Eşlerin evlilik birliğinin devamı esnasında mali durumları hakkında birbirlerini aydınlatma yükümlüğü de TMK m. 185/2 hükmündeki evlilik birliğinin mutluluğunu beraberce sağlama ve özellikle de TMK m. 185/3 hükmündeki sadakat yükümlülüğünün somut bir görünümü olarak ifade edilmektedir.
Eşin diğerini malvarlığı, borçları, geliri hakkında aydınlatmaması ve ona bilgi vermekten kaçınması sadakat yükümlülüğünün ihlalini teşkil etmektedir.
Fiziksel Sadakat
Fiziksel sadakat yükümlülüğü, eşlerin kavga, şiddet, birbirlerine zarar verme gibi hareketlerden kaçınmaları zorunluluğu anlamına gelmektedir. Örnek olarak Adana’da yer alan boşanma davalarında fiziksel sadakata aykırılık sık sık gündeme gelmektedir. Fiziksel şiddet mağduru eş Adana boşanma avukatıyla iletişime geçerek bu duruma artık bir son verilmesini ister…
Bu çerçevede her ne sebeple olursa olsun eşlerden birinin diğerini dövmesi, yaralaması, şiddet uygulamaya teşebbüs etmesi, onu kilitlemesi vb. davranışları sadakat yükümlülüğüne aykırılık oluşturmaktadır.
Sosyal Sadakat
Sosyal sadakat yükümlülüğü ise eşlerin birbirlerinin din, inanç, düşünce ve yaşayışlarına saygı göstermeleri gereğini ifade etmektedir. Bu anlamda, eşin diğerini kendi arzusuna göre giyinmeye zorlaması, tarikat etkinliklerine gelmeye zorlaması, beddua etmesi, hastalandığında doktora götürmemesi vb. eylemler sosyal sadakat yükümlülüğüne aykırıdır.
Aynı şekilde eşlerin özel ve gizli yaşam alanlarına dair sır saklama yükümlülükleri ile aile yaşamı ve çocukları hakkındaki konularda birbirlerinden habersiz işler yapmamaları, gerçekleri saklamamaları ve dürüst davranmaları da sadakat yükümlülüğünün gereklerindendir. Adana Avukatı Saim İNCEKAŞ tarafların sosyal sadakat yükümlülüğü çerçevesinin iyi çizilip ele alınmasının davanın seyrini değiştirebileceğini söylemektedir.
